του Θοδωρή Καραουλάνη
Προχωρούν οι εργασίες της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής για το Περιεχόμενο και τις Διαδικασίες Σύναψης των Διατλαντικών Εμπορικών Συμφωνιών, τη συγκρότηση και λειτουργία της οποίας ανέδειξε εξαρχής η Greenagenda. Πρόκειται για τη διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή που συγκροτήθηκε για να συηζτηθούν και να εξετασθούν οι συμφωνίες TTIP και CETA για το διατλαντικό εμπόριο προϊόντων και υπηρεσιών, οι οποίες σε διεθνές επίπεδο συζητούνται ακόμη σε διακυβερνητικό επίπεδο.
Μάλιστα στην 5η συνεδρίαση της Επιτροπής έγινε παρουσίαση των θέσεων των κομμάτων του ελληνικού κοινοβουλίου, με σκοπό τη διατύπωση Γνώμης προς την κυβέρνηση ειδικά για την Ολοκληρωμένη Οικονομική και Εμπορική Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης-Καναδά (CETA).
Η συζήτηση αυτή δεν μπορούσε να γίνει σε πιο επίκαιρο χρόνο, καθώς ολοκληρώνονται οι συζητήσεις σε διακυβερνητικό επίπεδο και η συμφωνία CETA, με τις αλλαγές και προσαρμογές που συμφωνούνται, οδεύει προς κύρωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και από τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε επίπεδο Κοινοβουλίου για όσα από αυτά έχουν τη σχετική διαδικασία. Και φυσικά εντείνονται οι αντιδράσεις των οργανώσεων και των φορέων που αντιδρούν έντονα στην υιοθέτησή της.
Η επιτροπή της Βουλής των Ελλήνων συνεδρίασε με συμμετοχή εκπροσώπων των κομμάτων, στελεχών της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής, εμπειρογνωμόνων και εκπροσώπων κοινωνικών οργανώσεων. Αξίζει να σημειώσουμε ότι λόγω της σημασίας που αποδίδεται στη συζήτηση των συνθηκών, πρόεδρος της Επιτροπής έχει αναλάβει ο ίδιος ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης – γεγονός μη σύνηθες για τις Επιτροπές της Βουλής, ακόμη και τις Ειδικές. Σε αυτήν την πέμπτη συνεδρίαση την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού κ. Ηλίας Ξανθάκος.
Εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ ο βουλευτής Κώστας Δουζίνας παρουσίασε τα κατά την άποψη του κόμματός του θετικά και τα αρνητικά σημεία της CETA. Επεσήμανε ότι παρά τις σημαντικές βελτιώσεις, αποτέλεσμα μεταξύ άλλων της διαπραγματευτικής στάσης της ελληνικής κυβέρνησης και άλλων κυβερνήσεων, η συμφωνία εξακολουθεί να προκαλεί σοβαρές επιφυλάξεις και ανησυχίες. Ανέφερε ότι ο Καναδάς βρίσκεται κοντά στα δεδομένα του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους, σημείωσε ωστόσο τη μυστικότητα και την αδιαφάνεια των διαπραγματεύσεων μιας συμφωνίας που καλύπτει όλες τις πλευρές της οικονομικής δραστηριότητας, με μεγάλο αντίκτυπο σε εργασιακά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά δικαιώματα. Αναφορικά με τα προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης, επισημάνθηκε η αύξηση του αριθμού των περιλαμβανόμενων ελληνικών προϊόντων από 6 σε 16. Ο κύριος Δουζίνας αναφέρθηκε ιδιαίτερα στο ειδικό δικαστικό σύστημα που εισάγει η συμφωνία, το οποίο δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις να παρακάμπτουν τα εθνικά και ευρωπαϊκά δικαστήρια, συμμεριζόμενος την πρόταση της Ένωσης Ευρωπαίων Δικαστών ότι θα πρέπει να διασφαλισθεί τουλάχιστον η δυνατότητα προσφυγής σε τελεσίδικο στάδιο είτε στο Δικαστήριο της Ε.Ε. είτε στα ανώτατα εθνικά δικαστήρια. Σε ό,τι αφορά την προσωρινή εφαρμογή της CETA μέχρι την τελική επικύρωσή της από τα εθνικά κοινοβούλια, επισήμανε ότι περιορίζεται στις διατάξεις που ανήκουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της Ε.Ε., όπως είναι το εμπόριο και οι δημόσιες προμήθειες, ενώ αποκλείει όσες ανήκουν στην αρμοδιότητα των κρατών. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ τόνισε επίσης ότι η προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας θα λειτουργήσει εκ των πραγμάτων ως πιλοτική περίοδος, κατά την οποία θα αξιολογηθούν τα αποτελέσματά της και θα εξετασθούν ακόμα και οι δυνατότητες αποχώρησης, αν διαπιστωθεί ότι θίγονται ζωτικά συμφέροντα της χώρας, λαμβανομένης υπόψη και της σχετικής πρόσφατης απόφασης του Γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Ο βουλευτής της Ν.Δ. Γιάννης Κεφαλογιάννης, αφού εξήγησε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση θα καταθέσει την πρότασή της τις επόμενες ημέρες, σημείωσε ότι καθήκον της επιτροπής είναι να ενημερώσει ουσιαστικά την ελληνική κοινωνία και ιδιαίτερα τους καταναλωτές για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της συμφωνίας CETA, επισημαίνοντας ζητήματα όπως η ασφάλεια των τροφίμων, η περιβαλλοντική νομοθεσία και η διαιτητική επίλυση διαφορών μεταξύ επιχειρήσεων και κρατών. Τόνισε ότι ως χώρα θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες, να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις και να ελαχιστοποιήσουμε τους κινδύνους που περιέχουν οι συμφωνίες αυτές, πρότεινε δε η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή να εργαστεί με τρόπο που να αναλύσει σε ξεχωριστές θεματικές ενότητες όλες τις επιμέρους πτυχές τους και να αποφύγει τον κίνδυνο ιδεολογικοποίησης ή έκδοσης πορισμάτων, που θα έχουν τον χαρακτήρα μανιφέστου.
Από το ΚΚΕ, ο βουλευτής Νίκος Καραθανασόπουλος αποσαφήνισε ότι το κόμμα του θα καταψηφίσει τη CETA, όπως και όλες τις συμφωνίες αυτού του τύπου, τόσο στο ελληνικό όσο και στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, επισημαίνοντας ότι οι διαπραγματεύσεις γίνονται για να διερευνηθεί πόσο θα αλλάξουν τα παραγωγικά πρότυπα και πώς θα προσαρμοσθούν στις ανάγκες των μονοπωλίων και του καπιταλισμού. Ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ εξήγησε ότι και η εμπορική συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Καναδά εξυπηρετεί τους πολυεθνικούς ομίλους, οι οποίοι, στο πλαίσιο ισχυρών ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων, συγκεντρώνονται γύρω από δύο κεντρικούς άξονες, τον ευρωατλαντικό και τον άξονα Ρωσίας-Κίνας, καθώς και γύρω από δύο δευτερεύοντες, ΗΠΑ και Γερμανίας. Οποιαδήποτε τέτοιου είδους συμφωνία θα έχει ως αποτέλεσμα να σαρωθούν και τα τελευταία υπολείμματα των εργασιακών δικαιωμάτων, τόνισε ο κύριος Καραθανασόπουλος, μαζί με την περαιτέρω συρρίκνωση των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας, την επιδείνωση της θέσης των μικρών αγροτών και τις καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Ο Σπύρος Δανέλλης, εκπροσωπώντας το Ποτάμι, εκτίμησε ότι η CETA δεν είναι σε βάρος των ελληνικών προϊόντων αλλά αντίθετα προσφέρει πλαίσιο προστασίας τους. Σημείωσε ότι είναι πολύ καλύτερο να υπάρχει μια τέτοιου τύπου συμφωνία από την έλλειψη συμφωνίας. Μάλιστα, πρόσθεσε ότι αν δεν μπορεί να υπάρξει μια εμπορική συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Καναδά, που να προστατεύει και τα εθνικά συμφέροντα, δεν είναι εύκολο να υπάρξει μια διμερής συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Καναδά, που να τα προστατεύει καλύτερα. Είναι ευκαιρία να ρυθμίσουμε και να ελέγξουμε εμπορικές διαδικασίες που ούτως ή άλλως συμβαίνουν, επισήμανε ο κ. Δανέλλης, σημειώνοντας ότι το ζητούμενο είναι να μην υπάρξει έκπτωση στις υψηλού επιπέδου προδιαγραφές που έχει η Ε.Ε. στα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Εξάλλου, ο εκπρόσωπος από το Ποτάμι άσκησε κριτική στη δικαστική διαιτησία μεταξύ επιχειρήσεων και κρατών, που προβλέπει η CETA, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη να τακτοποιήσουμε τα του οίκου μας στη δικαιοσύνη, γιατί οι μεγάλες καθυστερήσεις στη λειτουργία της διώχνουν τις επενδύσεις.
Ο βουλευτής της Ένωσης Κεντρώων Ιωάννης Σαρίδης αναφέρθηκε σε τρία θέματα κριτικής έναντι της CETA: στην προστασία των προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης, στο δικαίωμα των κρατών να ασκούν δημόσια πολιτική σε έναν ή περισσότερους τομείς και στον τρόπο επίλυσης των διαφορών ανάμεσα στους επενδυτές και τα κράτη. Χαρακτήρισε απαράδεκτο το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν περίμενε την έγκριση της συμφωνίας CETA από τα εθνικά κοινοβούλια, παρά το ότι αναγνωρίζει σχετική αρμοδιότητα στα κράτη-μέλη, αλλά αποφάσισε την εφαρμογή της έστω και με προσωρινό χαρακτήρα, υπογραμμίζοντας ότι αυτό θα δημιουργήσει τετελεσμένα και θα παράξει έννομα συμφέροντα που μάλλον θα είναι αδύνατο να ανατραπούν. Τέλος, ο εκπρόσωπος της Ένωσης Κεντρώων πρότεινε την καταψήφιση της συμφωνίας όταν έρθει προς κύρωση στην ελληνική Βουλή, κυρίως επειδή δεν συμμετείχαν στη διαμόρφωσή της τα θεσμοθετημένα εθνικά όργανα.
Εκ μέρους των Οικολόγων Πρασίνων μίλησαν ο κ. Γιώργος Δημαράς, βουλευτής εκλεγμένος με τον ΣΥΡΙΖΑ, και ο κ. Κώστας Διάκος, στέλεχος των Οικολόγων Πρασίνων, οι οποίοι αναφέρθηκαν σε δραματικές επιπτώσεις από την εφαρμογή της CETA και των άλλων διεθνών εμπορικών συμφωνιών στον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον. Επισήμαναν τους σοβαρούς κινδύνους για τη βιωσιμότητα των τοπικών οικονομιών, τα εργασιακά δικαιώματα και την υγεία των καταναλωτών. Θα πρέπει να δώσουμε μάχες ώστε να μην μετατραπεί η ζωή μας σε εμπορεύσιμο προϊόν, ώστε η οικονομία να είναι εργαλείο του ανθρώπου και όχι να γίνει ο άνθρωπος εργαλείο της οικονομίας, τόνισαν χαρακτηριστικά. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων εξέδωσε χθες ανακοίνωση με την οποία υπενθυμίζει την κάθετη διαφωνία του με την υιοθέτηση αυτών των διεθνών συμφωνιών και υπενθύμισε επίσης ότι οι δύο βουλευτές του (ένας εκ των οποίων είναι ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης τσιρώνης) έχουν δεσμευθεί δημοσίως ότι θα καταψηφίσουν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την ολοκλήρωση των τοποθετήσεων, ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης ζήτησε να καταθέσουν και οι κοινωνικές οργανώσεις τις θέσεις τους προκειμένου να περιληφθούν στα Πρακτικά της συνεδρίασης, ώστε το σύνολο των θέσεων να είναι διαθέσιμο στα κόμματα, τα υπουργεία, την κυβέρνηση. Ο Νίκος Βούτσης επισήμανε επίσης την ανάγκη εκπόνησης μιας σύγχρονης μελέτης τεκμηρίωσης των επιπτώσεων της CETA –με όλα τα ποιοτικά και ποσοτικά μεγέθη– από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα πρέπει να τεθεί σε γνώση των μελών της ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής, αίτημα που αποτελεί κοινό τόπο των πολιτικών κομμάτων αλλά και της κοινωνίας των πολιτών.
