του Νίκου Αβουκάτου
Τρία ολόκληρα χρόνια θα χρειαστούν για να υπάρξει ισορροπία της κατάστασης με την πληθυσμιακή έξαρση του εντόμου-φονιά που προσέβαλε το Σέιχ Σου και νεκρώνει εκατοντάδες πεύκα, γεγονός που αποκάλυψε και ανέδειξε η Greenagenda.gr.
Αυτό επισημαίνει, μιλώντας στη Greenagenda.gr, ο Θεοχάρης Δ. Ζάγκας, Καθηγητής, πρόεδρος του Τμήματος Δασολογίας & Φυσικού Περιβάλλοντος ΑΠΘ και Διευθυντής του Εργαστηρίου Δασοκομίας Τομέας Δασικής Παραγωγής, Προστασίας Δασών & Φυσικού Περιβάλλοντος, αναφερόμενος στο φλοιοφάγο έντομο με την επιστημονική ονομασία Tomicus piniperda που έχει «θερίσει» τουλάχιστον 3.500 στρέμματα πευκόφυτης έκτασης στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης.
Ο κ. Ζάγκας διευκρινίζει ότι χρειάζεται να εφαρμοστούν με συνέπεια τα μέτρα και να υπάρχει στενή παρακολούθηση του δάσους. «Ο κίνδυνος δεν είναι τα νεκρά δένδρα αλλά αυτά που είναι πέριξ όσων έχουν προσβληθεί από τα φλοιοφάγα έντομα», προειδοποιεί.
Πριν λίγες ημέρες, ο κ. Ζάγκας, μαζί με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του ΑΠΘ, βρέθηκαν στο Σέιχ Σου και αντίκρισαν την άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκεται το δάσος. «Τον τελευταίο καιρό γίναμε μάρτυρες ενός δυσάρεστου γεγονότος στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Εκτεταμένες νεκρώσεις δένδρων Τραχείας Πεύκης παρατηρήθηκαν στο περιαστικό δάσος της πόλης μας οι οποίες θορύβησαν την αρμόδια Δασική Υπηρεσία, τους δήμους, την επιστημονική κοινότητα, διάφορες συλλογικότητες αλλά και τους απλούς πολίτες», τονίζει ο ίδιος.
Και συμπληρώνει: «Όπως είναι γνωστό, οι νεκρώσεις οφείλονται στο φλοιοφάγο έντομο Tomicus piniperda το οποίο συνήθως υπάρχει στα δάση αυτά, αλλά σε σχετικά μικρούς πληθυσμούς. Όταν όμως οι συνθήκες αλλάξουν προς όφελός του εντός του δασικού οικοσυστήματος (κλιματικοί παράγοντες, εξασθενημένα δένδρα, διαταραχή οικολογικής ισορροπίας), τότε ο πληθυσμός του αυξάνει θεαματικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην προσβάλλονται μόνο καταπονημένα και ασθενικά δένδρα, όπως πριν, αλλά και υγιή όλων των κλάσεων ηλικίας. Δηλαδή προσβάλλονται ακόμα και δενδρύλλια της φυσικής αναγέννησης που αποτελούν τη συνέχεια του δάσους».
Ερωτηθείς εάν οι αρμόδιοι καθυστέρησαν στην αντιμετώπιση του προβλήματος, απαντά ότι «χρειάζεται οι υπηρεσίες να έχουν πιο καλά αντανακλαστικά και να λαμβάνουν εγκαίρως τα αναγκαία μέτρα μόλις εμφανιστούν τα πρώτα νέκρα δένδρα στο δάσος».
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα πράγματα έχουν γίνει πολύ σοβαρά και επικίνδυνα και θα πρέπει να ληφθούν άμεσα τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου να ανακοπεί η δυναμική του πληθυσμού του εντόμου.
Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, ο κ. Ζάγκας υπογραμμίζει ότι απαιτούνται τα εξής μέτρα:
α) Υλοτομία όλων των νεκρών αλλά κυρίως των προσβεβλημένων από το έντομο (ζωντανών ακόμα) δένδρων, προκειμένου να περιοριστεί η επέκτασή του.
β) Άμεση απομάκρυνση του προσβεβλημένου ξύλου καθώς και των κλαδιών από το δάσος.
γ) Διαρκής παρακολούθηση του δάσους και επανάληψη των μέτρων μέχρις ότου σταματήσουν οι νεκρώσεις.
δ) Εάν μετά τις υλοτομίες προκύψουν διάκενα μεγάλου εμβαδού (μεγαλύτερα του ενός περίπου στρέμματος), καλό θα είναι το ερχόμενο φθινόπωρο να πραγματοποιηθούν φυτεύσεις κατάλληλων πλατυφύλλων ειδών.
Όπως λέει στη Greenagenda.gr, προληπτικά θα πρέπει να ακολουθηθεί ένα πρόγραμμα καλλιέργειας (αραιώσεων) όλων των αναδασώσεων πεύκης της χώρας με σκοπό τη βελτίωση της ζωτικότητας των δένδρων και την έμμεση προφύλαξή τους από την προσβολή του εντόμου.
«Επειδή το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και σε άλλα δάση, όπως στα φυσικά δάση της Θάσου, στο περιαστικό δάσος της Ελασσόνας και της γύρω περιοχής και σχεδόν σε όλα τα τεχνητά πευκοδάση της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας, θα πρέπει να ληφθούν παρόμοια μέτρα και σε αυτά, αντιμετωπίζοντας με σχολαστικότητα ακόμα και μεμονωμένες νεκρώσεις. Η ελληνική πολιτεία, σε καιρούς οικονομικά δύσκολους στο παρελθόν, διέθεσε σημαντικά ποσά για την ίδρυση αυτών των δασών. Είναι κρίμα να τα στερηθούμε, αμελώντας τη στοιχειώδη καλλιέργεια και φροντίδα τους», καταλήγει ο κ. Ζάγκας.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τις τελευταίες ενδείξεις, το φλοιοφάγο έντομο έχει εξαπλωθεί και σε δασικές εκτάσεις της ανατολικής Θεσσαλονίκης.
