Συνέντευξη στον Νίκο Αβουκάτο
Το στρατηγικό πλάνο για την αναζωογόνηση της πολύπαθης Κορώνειας παρουσιάζει σε συνέντευξή του στη Greenagenda.gr ο Δρ. Χρίστος Βλαχοκώστας, Μηχανολόγος -Μηχανικός, ο οποίος ανέλαβε συντονιστής της προσπάθειας για την αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος που αντιμετωπίζει η λίμνη. Τον περασμένο Σεπτέμβριο η Greenagenda.gr έφερε στο φως της δημοσιότητας σοκαριστικές εικόνες με χιλιάδες ψάρια να κείτονται νεκρά, σε κατάσταση αποσύνθεσης, περιμετρικά της Κορώνειας, αποκαλύπτοντας την τεράστια ανάγκη για διάσωση του υδατικού ταμιευτήρα.
Ο κ. Βλαχοκώστας αποκαλύπτει τις 3+1 δράσεις που θα ξεκινήσουν άμεσα, αναφέρεται στην Ενωτική Τάφρο και στη συντήρηση των έργων, ενώ δίνει το χρονοδιάγραμμα για την ποιοτική αναβάθμιση της λίμνης.
Κύριε Βλαχοκώστα, αναλάβατε έναν ιδιαίτερα δύσκολο ρόλο, ως συντονιστής των ενεργειών που πρέπει να γίνουν από όλους τους συναρμόδιους φορείς για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στην Κορώνεια.
Ο ορισμός μου ως Συντονιστή μετά από συνεννόηση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Χατζηδάκη με τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, αποδεικνύει τη μεγάλη σημασία που δίνει η ελληνική κυβέρνηση σε αυτό το ζήτημα. Βρίσκομαι σε συνεχή επαφή με τον κ. Χατζηδάκη και με το Γενικό Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων κ. Αραβώση, προκειμένου να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά τα προβλήματα της περιοχής. Ο ρόλος μπορεί να είναι δύσκολος, αλλά αποτελεί πραγματική πρόκληση. Ως Συντονιστής επιδιώκω τη μεθοδικότερη προώθηση και εφαρμογή των μέτρων και παρεμβάσεων που απαιτούνται για την αποκατάσταση της περιοχής. Με σύστημα και μεθοδικότητα, προγραμματισμό και απολογισμό και φυσικά σε στενή συνεργασία με τους εμπλεκόμενους αρμοδίους φορείς. Αν και είναι δύσκολο να καλύψω όλα τα σχετικά ζητήματα μέσα σε μια συνέντευξη, θα επιδιώξω να δώσω συνοπτικά μια εικόνα των πρώτων ενεργειών μας τον τελευταίο μήνα.
Ποιες θα είναι οι άμεσες ενέργειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος της λίμνης;
Επιτρέψτε μου να πω ότι το πρόβλημα είναι έντονα διεπιστημονικό και δι-υπηρεσιακό μεταξύ των πολλών φορέων που εμπλέκονται, άρα απαιτείται μια ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση. Κατά συνέπεια, ως άμεση ενέργεια ολοκληρώνεται η σύνθεση ενός αντίστοιχου διεπιστημονικού και δι-υπηρεσιακού «ολιστικού» οργάνου που θα επεξεργάζεται προτάσεις, μέτρα, ενέργειες και παρεμβάσεις προς υλοποίηση, θα γνωμοδοτεί και θα παρακολουθεί την εξέλιξη των προτάσεων αυτών. Επιπρόσθετα, ως πρώτες άμεσες ενέργειες προβλέπονται:
(i) η συντήρηση των έργων βελτίωσης των υδραυλικών χαρακτηριστικών και της αμφίδρομης λειτουργίας της Ενωτικής Τάφρου, πακέτο έργων για το οποίο έχει δεσμευτεί η χρηματοδότηση 800.000 από το Πράσινο Ταμείο.
(ii) η προώθηση σχετικού μέτρου για την αντικατάσταση του καταιονισμού και την εφαρμογή της οικονομικότερης μεθόδου «στάγδην» άρδευσης, κάτι που συζητήθηκε στην τελευταία επίσκεψή μου στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
(iii) η ολοκλήρωση του έργου «Διασφάλιση επιχειρησιακής λειτουργίας τηλεμετρικού δικτύου της ΠΚΜ στη λεκάνη της Μυγδονίας» σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Θέλω να υπογραμμίσω ότι η συνεργασία που έχει αναπτυχθεί με τον Αντιπεριφερειάρχη Υποδομών & Δικτύων κ. Μπίλλια, τον Αντιπεριφερειάρχη Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Γιουτίκα, τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Προγραμματισμού&Υποδομών κ. Γιάντση και τους υπόλοιπους υπηρεσιακούς αρμοδίους είναι άψογη.
Πόσο σημαντικό θεωρείτε τον κοινωνικό παράγοντα;
Πιστεύω ακράδαντα στην ενημέρωση, στην ευαισθητοποίηση, στη συμμετοχικότητα της τοπικής κοινωνίας, ειδικά για θέματα εξοικονόμησης νερού και πρακτικών γεωργίας περισσότερο φιλικών προς το περιβάλλον. Για το λόγο αυτό ως μια ακόμη άμεση ενέργεια, σε συνέχεια του προηγούμενου ερωτήματος, πρέπει να καταγραφεί και η:
(iv) οργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων από τον Φορέα Διαχείρισης Κορώνειας - Βόλβης – Χαλκιδικής, υπό την αιγίδα του Υφυπουργείου Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας-Θράκης) για εντατικοποίηση της επικοινωνίας με τους παραγωγικούς και τους τοπικούς φορείς. Επίσης η συνεργασία που έχει αναπτυχθεί τόσο με τα στελέχη του Φορέα Διαχείρισης, όσο και με τον Υφυπουργό κ. Καράογλου είναι συνεχής και αποτελεσματική. Θέλω να υπογραμμίσω ότι η αλλαγή νοοτροπίας και των προτύπων συμπεριφοράς αποτελούν μονόδρομο για την αποτελεσματικότητα των ενεργειών μας. Επίσης πρέπει να κατανοήσουν οι άνθρωποι της περιοχής που ζουν δίπλα στη ή/και από τη λίμνη, ότι πρέπει επιτέλους να κάνουν το θέμα προσωπικό. Το περιβάλλον που ζούμε σήμερα αποτελεί τον βιότοπο των επόμενων γενεών. Άρα θα πρέπει να ενσωματωθούν στη προσπάθεια τα νέα παιδιά, τα σχολεία και γενικότερα όλη η κοινωνία, να ευαισθητοποιηθούν και να φροντίσουν τη λίμνη και την ευρύτερη περιοχή σαν το σπίτι τους.
Ποιος είναι ο γενικότερος σχεδιασμός σας για την αναγέννηση της λίμνης;
Ο σχεδιασμός μας πρέπει να έχει ως στόχο την πλήρη αποκατάσταση της λίμνης, ζήτημα το οποίο είναι πολυπαραγοντικό, διεπιστημονικό και με μεγάλη πολυπλοκότητα. Υπενθυμίζω ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που ιστορικά πηγαίνει δεκαετίες πίσω, τα προβλήματα είναι πάνω-κάτω γνωστά και έχουν ταλαιπωρήσει πολλές φορές το δημόσιο διάλογο. Σαφώς πρόκειται για πρόβλημα ελλειμματικού υδατικού ισοζυγίου, αλλά και με πολλές άλλες προεκτάσεις.
Αυτή τη στιγμή, λίγο περισσότερο από ένα μήνα μετά τον ορισμό μου ως Συντονιστής, και έπειτα από σειρά συναντήσεων με τους αρμόδιους και εμπλεκόμενους φορείς, στα πλαίσια ενός «Δεκάλογου Αποκατάστασης» για τη βελτίωση της κατάστασης στην περιοχή, σχεδιάζονται αλλαγές στα πλαίσια του νομικού πλαισίου των προστατευόμενων περιοχών. Επίσης σημαντικός είναι και ο σχεδιασμός που απαιτείται για την καλύτερη οργάνωση του ελέγχου των γεωτρήσεων, αλλά και η προτεραιότητα στην επιτάχυνση και την ολοκλήρωση έργων επεξεργασίας λυμάτων για βελτίωση του υδατικού ισοζυγίου και των ποιοτικών χαρακτηριστικών.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα για την περιοχή αποτελεί η προώθηση έργων ορεινής υδρονομίας. Είναι σημαντικό να προχωρήσουμε σε μια αναγνωριστική μελέτη ορεινής υδρονομίας για την αδρανοποίηση των αιωροφορτίων και τη βελτίωση του υδατικού ισοζυγίου σε περίοδο λειψυδρίας. Νομίζω ότι η χώρα μας χρειάζεται γενικότερα τέτοια έργα. Τα φερτά υλικά μπορούν να δημιουργήσουν και νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες με τον καθαρισμό τους και την πώληση τους ως υλικά για χωματουργικές εργασίες.
Τι πρέπει να γίνει με την Ενωτική Τάφρο και τη συντήρηση των έργων και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για την ποιοτική αναβάθμιση της λίμνης;
Σχετικά με την Ενωτική Τάφρο αυτή τη στιγμή γνωρίζω πως η ΠΚΜ βρίσκεται σε διαδικασία ΑΕΠΟ με στόχο την έναρξη των απαραίτητων έργων. Μέσα στο νέο έτος θα ξεκινήσει η συντήρηση των σχετικών έργων βελτίωσης των υδραυλικών χαρακτηριστικών και της αμφίδρομης λειτουργίας της Ενωτικής Τάφρου. Σκοπός είναι να μην υπάρχει περιορισμός της φέρουσας ικανότητας των έργων από τα φερτά υλικά και να είναι δυνατή η καλύτερη διαχείριση των νερών των χειμάρρων Σχολαρίου και Λαγκαδικίων για την τροφοδοσία – αποκατάσταση της λίμνης, δηλ. στη λίμνη να καταλήγουν μόνο τα νερά και όχι φερτά υλικά. Για συντήρηση όλων των συναφών έργων απαιτείται περιοδικός καθαρισμός και ετήσια συντήρηση. Θέλω να υπογραμμίσω ότι τα προβλήματα που χρονίζουν είναι δύσκολο να λυθούν από την μία μέρα στην άλλη. Αν πολλές φορές η γραφειοκρατία, το πλήθος των εμπλεκόμενων υπηρεσιακών φορέων και οι χρονοβόρες δημόσιες διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται βάση της υπάρχουσας νομοθεσίας καθυστερούν, προσωπικά εκτιμώ, αυτή τη στιγμή, ότι μέσα στην νέα χρονιά μπορούν να μπουν περαιτέρω στέρεες βάσεις που θα συμβάλλουν στην όσο το δυνατόν καλύτερη αποκατάσταση της λίμνης. Φυσικά απαιτείται και επέκταση του προγράμματος ολοκληρωμένης παρακολούθησης της κατάστασης της λίμνης, τόσο χρονικά αλλά και σε άλλες σημαντικές παραμέτρους.
Ποιες ενέργειες θα πρέπει να γίνουν για την εξοικονόμηση νερού;
Υπό το πρίσμα της ανομβρίας και της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να γίνει σαφές ότι το νερό δεν είναι ένα ανεξάντλητο αγαθό. Απεναντίας το νερό αποτελεί κληρονομιά που πρέπει να προστατεύεται και να τυγχάνει της κατάλληλης μεταχείρισης. Αντίστοιχα μέτρα με αυτό που δρομολογείται άμεσα, δηλαδή της αντικατάστασης του καταιονισμού και της εφαρμογής της οικονομικότερης μεθόδου «στάγδην» άρδευσης, είναι σημαντικό να γίνουν «βίωμα» στις αγροτικές δραστηριότητες της περιοχής. Είναι αναγκαίο να περιοριστεί η άρδευση σε ικανοποιητικό επίπεδο με προώθηση και χρήση αντικινήτρων, νέων τεχνολογιών και αλλαγής των υπαρχουσών πρακτικών. Είναι σαφές ότι απαιτείται περαιτέρω ενίσχυση εφαρμογής των αγρό-περιβαλλοντικών μέτρων στη ευρύτερη περιοχή της λεκάνης της Μυγδονίας. Αυτά πρέπει να συνδυαστούν με εντατικοποίηση του ελέγχου των γεωτρήσεων για τον περιορισμό της «παράνομης» άρδευσης.
Με την ευκαιρία της συνέντευξης να ευχηθώ καλή χρονιά σε όλους του αναγνώστες του Green Agenda με την ευχή να βάλουμε όλοι ένα λιθαράκι για να αφήσουμε ένα καλύτερο περιβάλλον για τα παιδιά μας.
*Ο Δρ. Χρίστος Βλαχοκώστας είναι Mηχανολόγος Mηχανικός, Διδάκτορας ΑΠΘ σε θέματα Αστικού Περιβάλλοντος, Περιβαλλοντικής Οικονομίας και Στρατηγικών Αντιρρύπανσης. Η διδακτορική του διατριβή έχει διακριθεί πανελλαδικά με το βραβείο Περιβαλλοντικής Ευαισθησίας «ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ 2009» κατηγορίας Έρευνας Επιστήμονα από την πανελλήνια περιβαλλοντική οργάνωση ECOCITY. Έχει συμμετάσχει σε πολλαπλές ερευνητικές δραστηριότητες που αφορούν στην Περιβαλλοντική Αποτίμηση και Διαχείριση, στην Αειφόρο Ανάπτυξη, στην Παρακολούθηση της περιβαλλοντικής ποιότητας με εξοπλισμό μετρήσεων πεδίου, σε Δείκτες Αστικής Αειφορίας, στην Αέρια Ρύπανση, στη Διαχείριση Αποβλήτων, στην Κυκλική Οικονομία και στη Μεθοδολογία Αποτίμησης Κινδύνου στη Δημόσια Υγεία. Διατελεί μέλος της Διοίκησης του Πράσινου Ταμείου με αρμοδιότητα τη Βόρεια Ελλάδα,ενώ μεταξύ άλλων έχει διατελέσει Β' Αντιπρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.
Ο Δρ. Χρίστος Βλαχοκώστας
“Μέσα στο νέο έτος θα ξεκινήσει η συντήρηση των σχετικών έργων βελτίωσης των υδραυλικών χαρακτηριστικών και της αμφίδρομης λειτουργίας της Ενωτικής Τάφρου.”
Ερώτηση: Ακόμη μιλάμε για αμφιδρομη λειτουργία της ενωτικής τάφρου με τη Βόλβη???
ή μήπως εισακουσθήκαμε??? το θεωρώ απίθανο αφού ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΑΠΑΞΙΩΝΕΤΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΓΝΩΣΗ και το δημοσιευμένο σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά έργο των ανεξάρτητων ειδικών επιστημόνων της χώρας για τις λίμνες και ειδικότερα για την Κορώνεια
Ερώτηση: μήπως αποφάσισαν οι εξουσιοδοτημένοι “ειδικοί” να ακολουθήσουν ό,τι έχουμε προτείνει εδώ και χρόνια, δηλαδή να αποκόψουν την ενωτική τάφρο από τη Βόλβη και να την χρησιμοποιήσουν για τον καθαρισμό του νερού και στη συνέχεια την ανακύκλωσή του για την ανανέωση του νερού στην Κορώνεια??? θα είναι το έργο για τη σωτηρία της Κορώνειας!!!
Θα πρέπει με αυτογνωσία να παραδεχτούν ότι η Κορώνεια έχει πολλές φορές μετατραπεί σε νεκροταφείο ψαριών και πτηνών, ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΠΤΗΝΩΝ, που τα πουλιά δεν πέθαναν από ασφυξία μέσα στο νερό λόγω ανομβρίας όπως ισχυρίστηκαν για τα ψάρια. Τα πουλιά δεν πέθαναν ούτε από την ανομβρία του καλοκαιριού, ούτε από την έλλειψη οξυγόνου.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΠΤΗΝΩΝ ΣΤΗΝ ΚΟΡΩΝΕΙΑ υπήρξε και μέσα στο 2019 πριν τον Σεπτέμβριο, όταν η οικολογική καταστροφή με τα χιλιάδες νεκρά ψάρια έγινε γνωστή …..
Μαρία Μουστάκα,
Καθηγήτρια Υδροβοτανικής – Υδροικολογίας, ΑΠΘ