του Θοδωρή Καραουλάνη
Τρέχει από τη Δευτέρα – και μέχρι τις 3/11 - η προθεσμία για την υποβολή προτάσεων από νησιωτικούς δήμους αλλά και ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων) άλλων περιοχών προκειμένου να χρηματοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ ώστε να ωριμάσουν μελέτες και έργα για βιοαπόβλητα. Την εξέλιξη αυτή είχαν προαναγγείλει στα μέσα Ιουλίου σε συνέντευξη τύπου για τα απορρίματα, όπως έγραψε αναλυτικά η Greenagenda, οι Αναπληρωτές Υπουργοί Αλέξης Χαρίτσης (Οικονομίας και Ανάπτυξης) και Σωκράτης Φάμελλος. Πρόκειται για δέκα εκατομμύρια ευρώ που θα δοθούν από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ) σε περιοχές που δεν έχουν ακόμη ώριμα μελετητικά τα έργα βιοαποβλήτων αλλά και ΧΥΤΥ.
Μάλιστα, όπως είχε καταγράψει αναλυτικά η Greenagenda σε άλλο σχετικό ρεπορτάζ, τότε ο Αλέξης Χαρίτσης είχε τονίσει, αναφερόμενος στο θέμα των πόρων για τα έργα απορριμμάτων σε όλη τη χώρα, ότι «το βασικό ζητούμενο δεν είναι η εξεύρεση των αναγκαίων πόρων, αλλά η ωριμότητα των προτάσεων οι οποίες κατατίθενται από τους φορείς. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για το επόμενο διάστημα».
Ο Αλέξης Χαρίτσης απαντώντας τότε σε ερώτηση της Greenagenda είχε σημειώσει σε σχέση με την ωρίμανση των μελετών ότι «η πρόσκληση των 10 εκατομμυρίων στην οποία αναφέρθηκα, ανταποκρίνεται στα αιτήματα πουν έχουν κατατεθεί από τους ίδιους τους φορείς. Δηλαδή οι ίδιοι οι φορείς οι οποίοι κατέθεσαν προτάσεις στη μεγάλη πρόσκληση των 273 εκατομμυρίων, οι ίδιοι οι φορείς συγκεντρώσαμε τα αιτήματά τους των ανώριμων προτάσεων που έχουν εξεταστεί μέχρι τώρα και αυτά αθροίζουν σε ένα ποσό 10 εκατομμυρίων το οποίο απαιτείται για την ολοκλήρωση των σχετικών φακέλων». Και πρόσθεσε ότι «γι' αυτό και εκδώσαμε μια σχετική πρόσκληση. Από εκεί και πέρα όσο προχωράει και η διαδικασία αξιολόγησης και των υπολοίπων προτάσεων εφόσον υπάρχει και νέα ανάγκη για την παροχή στήριξης για τη μελετητική ολοκλήρωση των έργων αυτών, θα προχωρήσουμε και σε αντίστοιχη χρηματοδοτική ενίσχυση», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο νέου κύκλου χρηματοδότησης προς δήμους για μελέτες πάνω στη διαχείριση απορριμμάτων, αν προκύψει η ανάγκη. Ακριβώς αυτή η αναφορά του Αλέξη Χαρίτση στην ερώτηση της Greenagenda επιβεβαιώνεται πλήρως από την πρόσκληση που εκδόθηκε.
Η πρόσκληση που υπέγραψε πριν λίγες ημέρες η Ειδική Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, αρμόδια για το ΕΣΠΑ, Ευγενία Φωτονιάτα βρίσκεται ήδη σε ισχύ και το πληροφοριακό σύστημα άνοιξε τη Δευτέρα. Σύμφωνα με όσα περιλαμβάνονται στην απόφαση προβλέπεται να χρηματοδοτηθούν 10 μελέτες, από 10 φορείς, με 10 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή προβλέπεται μέσος όρος περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ ανά περιοχή. Βέβαια αυτό που ανέφερε ο Αλέξης Χαρίτσης για την ευελιξία, δηλαδή τη δυνατότητα να ενταχθούν και άλλες προτάσεις αν υπάρξει ενδιαφέρον, προβλέπεται και στην ίδια την απόφαση, καθώς ρητά αναφέρεται ότι «η ΕΥΔ/ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ δύναται να επικαιροποιήσει το συνολικό ύψος της συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης της παρούσας πρόσκλησης». Επομένως είναι πιθανόν να αυξηθεί είτε ο προϋπολογισμός της δράσης είτε ο αριθμός των δικαιούχων, αν υπάρξει η ανάγκη. Αυτό που προκύπτει άλλωστε από όσα είπε ο Αλέξης Χαρίτσης στη Greenagenda είναι ότι ο σχεδιασμός της πρόσκλησης έγινε με βάση τα πραγματικά δεδομένα, δηλαδή είναι γνωστές οι ανάγκες, αλλά αν κάποιοι δήμοι «τρέξουν» και ετοιμαστούν μπορεί να τύχουν και εκείνοι χρηματοδότησης. Ωστόσο κανείς από τους επισήμους δεν ονοματίζει συγκεκριμένα ποιοι δήμοι και περιοχές θα επιδοτηθούν, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν αντίθετο με τους κανόνες του ΕΣΠΑ, σύμφωνα με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε. Ωστόσο οι ίδιοι οι κανόνες και οι όροι της πρόσκλησης που περιγράφουμε κατωτέρω περιορίζουν τους δικαιούχους και κατευθύνουν τα χρήματα εκεί που κατά το Υπουργείο υπάρχει η ανάγκη.
Σημειώνουμε ότι με την συγκεκριμένη πρόσκληση χρηματοδοτούνται ενέργειες ωρίμανσης για την υλοποίηση εγκαταστάσεων ανάκτησης υπολειμματικών συμμείκτων αστικών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης γραμμής ανάκτησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων ή μη, κεντρικών μονάδων ανάκτησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων και νέων χώρων ταφής υπολειμμάτων.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην απόφαση, χρηματοδοτούνται:
- Εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και λοιπές υποστηρικτικές/ προπαρασκευαστικές μελέτες (π.χ. εκτίμησης απαλλοτριουμένων εκτάσεων).
- Εκπόνηση τεχνικών μελετών ωρίμανσης έργων, όλων των απαιτούμενων σταδίων ανάλογα με το σύστημα δημοπράτησης, βάσει Ν.4412/2016.
- Σύνταξη τευχών δημοπράτησης ανάλογα με το σύστημα δημοπράτησης, βάσει Ν.4412/2016.
- Υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου για την υποστήριξη του δικαιούχου στην επίβλεψη, έλεγχο και έγκρισ των μελετών ωρίμανσης, στην περίπτωση που οι μελέτες αυτές εκπονούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του δικαιούχου.
Σημειώνεται όμως ότι δεν χρηματοδοτούνται ενέργειες ωρίμανσης που αφορούν τη δημιουργία ΣΜΑ, ΣΜΑΥ, ΚΔΑΥ, εγκαταστάσεις προσωρινής αποθήκευσης ή προσωρινής διαχείρισης αστικών αποβλήτων.
Οι προτάσεις που θα υποβληθούν, δηλαδή οι περιοχές – δήμοι ή ΦΟΔΣΑ - που θα επιδοτηθούν πρέπει να εμπίπτουν σε μια από τις δύο παρακάτω κατηγορίες:
Α.
Περιοχές με προτάσεις όπου ισχύουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) βάσει εγκεκριμένου ΠΕΣΔΑ αφορούν κεντρικές εγκαταστάσεις ανάκτησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων ή/και υπολειμματικών συμμείκτων ή/και νέων χώρων υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων που οφείλουν να υλοποιηθούν εντός Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 ως πρώτη χρηματοδοτική προτεραιότητα, β) δεν διαθέτουν αδειοδοτήσεις και μελετητική ωριμότητα και γ) περιλαμβάνονται σε αιτήσεις χρηματοδότησης που υποβλήθηκαν στην Πρόσκληση 14.6i.26-27.1 (ΟΠΣ 1465) της ΕΥΔ/ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ ή σε αντίστοιχη πρόσκληση ΕΥΔ/ΠΕΠ με εκχωρημένους πόρους Ταμείου Συνοχής από το ΕΠ-ΥΜΕΠΕΡΑΑ και είτε απορρίφθηκαν κατά την αξιολόγηση λόγω ελλιπούς πληρότητας και χαμηλού βαθμού ωριμότητας είτε αιτούνται χρηματοδότηση των αντίστοιχων προπαρασκευαστικών ενεργειών.
Β.
Περιοχές με προτάσεις όπου ισχύουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) βάσει εγκεκριμένου ΠΕΣΔΑ αφορούν κεντρικές εγκαταστάσεις ανάκτησης προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων ή/και υπολειμματικών συμμείκτων ή/και νέων χώρων υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων προς εξυπηρέτηση διαχειριστικών ενοτήτων οικείων ΠΕΣΔΑ ή/και αστικών κέντρων με πληθυσμιακό μέγεθος άνω των 40.000 κατοίκων, βάσει απογραφής 2011, που οφείλουν να υλοποιηθούν εντός Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 ως πρώτη χρηματοδοτική προτεραιότητα, β) δεν διαθέτουν αδειοδοτήσεις και μελετητική ωριμότητα και γ) δεν έχουν υποβληθεί αιτήσεις χρηματοδότησης των έργων ή/και των μελετών τους από Ε.Π. του ΕΣΠΑ 2014-2020.
