του Νίκου Αβουκάτου
Στην εποχή της κυκλικής οικονομίας, η οικολογική δεξαμενή σκέψης «Rethink» διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη την ενημερωτική εκδήλωση με θέμα: «Η ορθή διαχείριση των αποβλήτων για τη μετάβαση σε μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων (Zero Waste) - Περιβαλλοντική συμμόρφωση», υπό την αιγίδα του δήμου Καλαμαριάς. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο δημοτικό θέατρο «Μελίνα Μερκούρη».
Στόχος της ενημερωτικής εκδήλωσης ήταν η ανάδειξη του σοβαρού ζητήματος της διαχείρισης των αποβλήτων αλλά και του κρίσιμου ρόλου της κυκλικής οικονομίας για ένα καλύτερο και βιώσιμο περιβάλλον. Χορηγός επικοινωνίας της εκδήλωσης ήταν η Greenagenda.gr.
Ειδικότερα, οι δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι της ανατολικής Θεσσαλονίκης, εκπρόσωποι φορέων και επιχειρήσεων αναφέρθηκαν στα προβλήματα της ανεξέλεγκτης απόρριψης, τη σημασία της ορθολογικής διαχείρισης των ΑΕΚΚ, των επικίνδυνων αποβλήτων και των οργανικών βιοαποβλήτων.
Στην ενότητα με θέμα την έναρξη της συλλογής των οργανικών αποβλήτων σε όλους του νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης ανακοίνωσε την πιλοτική εφαρμογή του συστήματος του καφέ κάδου.
Ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων στο υπουργείο Περιβάλλοντος Μανώλης Γραφάκος έκανε παρέμβαση στο 2ο Rethink, μέσω διαδικτύου. «Θα πρέπει να κινηθούμε το συντομότερο σε μια κοινωνία με λιγότερα απόβλητα και να κάνουμε την ορθή διαχείρισή τους, δηλαδή την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και τη διαλογή στην πηγή», επισήμανε ο κ. Γραφάκος.
Οικοδεσπότης της εκδήλωσης ήταν ο δήμαρχος Καλαμαριάς Γιάννης Δαρδαμανέλης. Μεταξύ άλλων, ο κ. Δαρδαμανέλης αναφέρθηκε στις επιδόσεις του δήμου αλλά και στη συνεργασία με τα συλλογικά συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης και την αξιοποίηση αποβλήτων όπως του μπλε κάδου, των γυάλινων συσκευασιών, των ΑΕΚΚ, των ελαστικών, των λιπαντικών ελαίων, των μπαταριών, των μαγειρικών ελαίων, των επικινδύνων αποβλήτων και της ένδυσης.
«Στόχευσή μας είναι καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων και να μη χάνεται το ανακυκλώσιμο υλικό. Ο δημότης θέλει να ξέρει ότι ο κόπος του δεν πηγαίνει χαμένος, προσπαθούμε να είμαστε συνεπείς με το περιβάλλον. Θέλουμε μια dream city, green city» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Δαρδαμανέλης.
Ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας Κωνσταντίνος Γιουτίκας παρουσίασε τον σχεδιασμό της Περιφέρειας για τη διαχείριση αποβλήτων. Αναφέρθηκε στην εξαιρετική συνεργασία με τον ΦΟΔΣΑ ΚΜ και τους δημάρχους της ανατολικής Θεσσαλονίκης.
«Στόχος μας είναι η εκτροπή συνολικά των ογκωδών αλλά δυστυχώς υπάρχουν προβλήματα κυρίως σε περιφερειακούς δήμους που δέχονται μεγάλες ποσότητες των ΑΕΚΚ. Η μετάβαση σε μια κοινωνία μηδενικών αποβλήτων είναι πολύ κρίσιμη. Χρειαζόμαστε την ενεργή συμμετοχή και τη συνεργασία του πολίτη που θα καθορίσει το τελικό αποτέλεσμα. Για τη διαλογή στην πηγή οφείλουμε να εκπαιδεύσουμε τους πολίτες ώστε να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση», τόνισε ο κ. Γιουτίκας.
Ο αντιπεριφερειάρχης επανέλαβε την πάγια θέση του να επιβάλλεται όχι μόνο χρηματική ποινή σε όποιον παράνομα απορρίπτει μπάζα άλλα να γίνεται και κατάσχεση του οχήματος.
Ο Ιάκωβος Σαρηγιάννης, Μηχανολόγος Μηχανικός, Γενικός Διευθυντής του αναπτυξιακού οργανισμού ΟΤΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΑΕ, παρουσίασε με αριθμούς τη διαχείριση των αποβλήτων στην ανατολική Θεσσαλονίκη. Ειδικότερα, για τις κατηγορίες των αποβλήτων που απασχόλησαν την ενημερωτική εκδήλωση, ο κ. Σαρηγιάννης ανέφερε ότι μόνο ο δήμος Θερμαϊκού διαχειρίζεται μικρές ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων ενώ συνολικά οι τέσσερις δήμοι διαχειρίζονται τα απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ).
Το θέμα της 1ης ενότητας ήταν: «Η ξεχωριστή συλλογή των οργανικών –«Βρες το νέο καφέ της γειτονιάς σου».
Ο πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης ανακοίνωσε ότι η λειτουργία του καφέ κάδου συλλογής οργανικών αποβλήτων ξεκινά αμέσως μετά το Πάσχα σε δοκιμαστικό στάδιο, σε ποσοστό 20% των δήμων της περιφέρειας. Οι ποσότητες θα είναι μικρές και τα οργανικά θα μετατρέπονται σε εδαφοβελτιωτικό προϊόν.
Ο κ. Γεράνης αναφέρθηκε στην εξέλιξη των μεγάλων έργων διαχείρισης αποβλήτων και τα περιβαλλοντικά οφέλη που θα προκύψουν, αλλά και στην καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών.
«Ευελπιστούμε ότι οι πολίτες θα πράξουν το σωστό και θα κάνουν αυτό που έμαθαν με την καμπάνια ενημέρωσης την οποία κάναμε το προηγούμενο διάστημα. Βρισκόμαστε σε ένα χρονικό σημείο που χρειάζεται να κάνουμε μεγάλα βήματα σε σύντομο χρόνο, ειδικά σε αυτό το μεγάλο σημαντικό εγχείρημα εκτροπής των οργανικών από τους 38 δήμους», επισήμανε ο κ. Γεράνης.
Καταλήγοντας, ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας εμφανίστηκε σίγουρος ότι δεν θα παρουσιαστεί πρόβλημα με τη δυναμικότητα των ΜΕΒΑ και σημείωσε ότι «θα προχωρήσουμε βήμα-βήμα για την εκτροπή των οργανικών αποβλήτων».
Από την πλευρά του, ο Γιάννης Φιλοκώστας, πρόεδρος της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ – Μπαρ Νομού Θεσσαλονίκης, δήλωσε ότι «θα προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε την ορθή διαχείριση του συστήματος των οργανικών αποβλήτων». Ωστόσο δεν παρέλειψε να αναφερθεί στο τρίπτυχο δυσκολιών του χώρου, του χρόνου και του κόστους.
Πάντως ο κ. Φιλοκώστας δεν έκρυψε την ανησυχία του για τη συλλογή τους. «Εφόσον τα μαζέψουμε, πότε θα γίνει η αποκομιδή τους οργανικών από τον δήμο ώστε να μην παρουσιαστεί ζήτημα δημόσιας υγείας;».
Η πρόταση του προέδρου της Ένωσης Εστιατόρων, Ψητοπωλών και Καφέ – Μπαρ Νομού Θεσσαλονίκης προς όλους δημάρχους αφορούσε τη μείωση δημοτικών τελών ώστε να ανταμείβονται οι επιχειρηματίες της εστίασης με το ελάχιστο για τον κόπο τους.
Ο Δημήτρης Σιμιακός, γραμματέας της Ένωσης Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης, ξεκαθάρισε ότι οι συνάδελφοί του θα ανταποκριθούν στην προσπάθεια της ορθής διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων.
«Εμείς από την πλευρά μας μαζεύουμε οργανικά απόβλητα, τα ζυγίζουμε και τα καταχωρούμε στο ηλεκτρονικό μητρώο αποβλήτων», σημείωσε, ωστόσο εξέφρασε μερικές απορίες, όπως για παράδειγμα εάν θα υπάρχει χάρτης με τα σημεία των καφέ κάδων, ενώ είπε ότι θα πρέπει να βρίσκονται σε σημεία που δεν θα δυσκολεύουν τους ξενοδόχους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η 2η θεματική ενότητα με θέμα: «Η Βελτίωση του Πλαισίου Διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων και των ΑΕΚΚ».
Ο γενικός διευθυντής Βορείου Ελλάδος της εταιρείας «POLYECO» Γιάννης Καρακόλης αναφέρθηκε στο πρόβλημα της ανεξέλεγκτης απόθεσης των επικίνδυνων αποβλήτων αλλά και σε κάποιες αγκυλώσεις της νομοθεσίας που έχουν να κάνουν με τους περιβαλλοντικούς ελέγχους σε συλλέκτες για παράνομες μεταφορές.
«Υπάρχει περιβαλλοντική αστυνομία που παρεμβαίνει μόνο στο ατύχημα αλλά πρέπει να υπάρχει και για την πρόληψη. Η πρόληψη είναι αρκετά σημαντικό στοιχείο. Αρκετά σοβαρό και επικίνδυνο είναι ότι ακόμη και στον αστικό ιστό βρίσκουμε επικίνδυνα απόβλητα, δηλαδή αμίαντο. Απαιτείται μια αδειοδοτημένη εταιρεία να κάνει την αποξήλωση. Δυστυχώς, όμως, βλέπουμε μια άλλη πραγματικότητα που εργολάβοι κάνουν την αποξήλωση και υπάρχει σοβαρό ζήτημα διασποράς των ινών αμιάντου. Για παράδειγμα, ένας ιδιώτης δίνει τον φάκελο στον μηχανικό για την έκδοση της άδεια κατεδάφισης κτηρίου. Πρέπει οι πολεοδομίες να μη χορηγούν άδεια κατεδάφισης αν πρώτα δεν ελέγξουν και δεν διαπιστώσουν ότι δεν υπάρχουν επικίνδυνα απόβλητα», σημείωσε ο κ. Καρακόλης.
Επιπλέον, ο κ. Καρακόλης εξήγησε ότι «αν και το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων (ΕΣΔΑ) προβλέπει τη δημιουργία χώρων ταφής επικίνδυνων αποβλήτων, δυστυχώς η Πολιτεία δεν έχει συνδράμει στη λύση αυτού του προβλήματος και αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε αδρά τους χώρους αποθήκευσης ταφής στο εξωτερικό και βέβαια το υψηλό κόστος επιβαρύνει τους πελάτες μας».
Ακόμη, ο κ. Καρακόλης αναφορικά με τη σημερινή κατάσταση της διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων δήλωσε ότι πλέον υπάρχουν εγκαταστάσεις. «Τα πράγματα έχουν διαφοροποιηθεί, για το περιβάλλον έχουν γίνει βήματα, αλλά η νομοθεσία των επικίνδυνων αποβλήτων δεν έχει ανανεωθεί από το 2006, παρά μόνο το 2012 συμπληρώθηκε με κάποιες διατάξεις», σημείωσε.
Ο κ. Καρακόλης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ανεξέλεγκτη απόθεση κενών δοχείων φυτοφαρμάκων σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. «Σε σημεία υδροληψίας απορρίπτονται ανεξέλεγκτα φυτοφάρμακα. Η κατάσταση δυστυχώς είναι επιβαρυμένη στον κάμπο της Θεσσαλονίκης».
Ο διευθύνων σύμβουλος του Συλλογικού Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης «ΑΝΑΚΕΜ» Ηλίας Δημητριάδης επισήμανε την ανάγκη να εξαλειφθεί το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης και της παράνομης διάθεσης των μπάζων. Τόνισε την αξία και τη διαδικασία της ανακύκλωσης των Αποβλήτων, Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων. Η εταιρεία μέσω των συνεργατών της εξυπηρετεί τους τέσσερις δήμους της ανατολικής Θεσσαλονίκης. Όπως εξήγησε κ. Δημητριάδης, υπάρχει μεγάλη δυνατότητα αξιοποίησης των μπαζοαπορριμμάτων. «Τα μπάζα έχουν μέγιστο ποσοστό ανακύκλωσης που φτάνει το 95% κατά βάρος και μπορούν να αξιοποιηθούν σε δημόσια και ιδιωτικά τεχνικά έργα σε μορφή αδρανών υλικών, κατάλληλα στη χρήση τους για εργασίες όπως ο εγκιβωτισμός ενός αγωγού ύδρευσης ή και παραγωγή κάποιας χαμηλής ποιότητας σκυροδέματος».
Ο κ. Δημητριάδης ανέφερε ότι η ΑΝΑΚΕΜ συμβάλλει με τις δράσεις της στη διαμόρφωση της περιβαλλοντικής συνείδησης των πολιτών και προσπαθεί για την ουσιαστική βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου. Η ΑΝΑΚΕΜ είναι το μεγαλύτερο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΕΚΚ, όπως είπε. Στο διάστημα των δέκα ετών λειτουργίας της, η ΑΝΑΚΕΜ πέτυχε να εντάξει στο δίκτυό της 194 Μονάδες Ανακύκλωσης σε όλη την ηπειρωτική χώρα καθώς και στα νησιά, ενώ μέχρι στιγμής έχει διαχειριστεί πάνω από 10 εκατ. τόνους ΑΕΚΚ, σημαντικό μέρος των οποίων διατέθηκαν ως δευτερογενή υλικά προς επανάχρηση, μετά την επεξεργασία από τις Μονάδες Επεξεργασίας και Ανακύκλωσης ΑΕΚΚ.
Ο αντιδήμαρχος Υπηρεσιών Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του δήμου Θέρμης Στέργιος Γκιζάρης ανέφερε ότι κάποιοι ασυνείδητοι δημιουργούν ανεξέλεγκτους χώρους απόθεσης αποβλήτων, μεταξύ των οποίων και εργολάβοι σε ρέματα της περιοχής.
Ακόμη παρουσίασε τις υποδομές των πράσινων σημείων και τον μελλοντικό σχεδιασμό της δημοτικής αρχής για τη διαχείριση αποβλήτων ογκωδών και κλαδεμάτων στην περιοχή.
«Αποτελεί βασική υποχρέωση μας να κάνουμε ότι καλύτερο για να φτιάξουμε τις υποδομές μας» σημείωσε κ. Γκιζάρης.
Ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και Ανακύκλωσης του δήμου Θερμαϊκού Χρήστος Τζίνας αναφέρθηκε στην προσπάθεια της δημοτικής αρχής για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των πολιτών αλλά και για τη συμμετοχή του δήμου σε εκδηλώσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων.
Η ενημερωτική εκδήλωση ολοκληρώθηκε ενότητα που είχε ως θέμα: «Κυκλική οικονομία-Περιβαλλοντική στρατηγική». Συμμετείχαν οι: Φάνης Παπάς, υποψήφιος βουλευτής ΝΔ Β' Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Μάρδας, υποψήφιος βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Α' Θεσσαλονίκης-Πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, και Αντώνης Σαουλίδης, υποψήφιος βουλευτής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Α' Θεσσαλονίκης. Κοινό συμπέρασμα της συζήτησης ότι χρειάζεται σταθερή πολιτική και υπερκομματική συνεργασία για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων.
Για τη σημασία της ορθής αξιοποίησης των αποβλήτων της αγροδιατροφής μίλησε ο πρώην πρόεδρος της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Κιλτίδης.
«Αποτελεί πρωταρχικό μέλημά μας η διαχείριση με ορθό τρόπο των φυσικών μας πόρων και της τροφής μας. Η αξιοποίηση του περισσεύματος του οργανικού αποβλήτου πρέπει να γίνει σε πολλά επίπεδα. Πρέπει να δούμε την προληπτική διαδικασία και να σχηματίσουμε δίκτυα διανομής. Πιστεύω ότι για το περίσσευμα του οργανικού και της διαχείρισης τους καθοριστική είναι δραστηριότητα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας», υπογράμμισε ο κ. Κιλτίδης.
Ο κ. Κιλτίδης έθεσε και το ζήτημα της ζωοτροφής και τόνισε ότι είναι «ένα στοίχημα που πρέπει να μας απασχολήσει». «Ναι μεν να οδηγηθούν τα οργανικά για την παραγωγή ενέργειας αλλά και να γίνει η αξιοποίηση της τροφής για ζωοτροφή», σημείωσε ο ίδιος.
Η Σωτηρία Καραμούζη, χημικός μηχανικός της εταιρείας «Polyeco», έκανε μια εκτενή και εμπεριστατωμένη παρουσίαση για την ορθή διαχείριση λιπών και ελαίων σε συνάρτηση με τα βιοαπόβλητα.
Πιο συγκεκριμένα, ενημέρωσε τους εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, της εστίασης και τους ξενοδόχους για ότι τα λίπη δημιουργούν πολλά προβλήματα τόσο στο αποχετευτικό δίκτυο όσο και στις εγκαταστάσεις των βιολογικών καθαρισμών περιορίζοντας σημαντικά την απόδοση των εγκαταστάσεων. Εξήγησε τους λόγους που θα πρέπει όλοι οι παραγωγοί να εγκαταστήσουν λιποσυλλέκτες, σύμφωνα με ισχύοντα διεθνή τεχνικά πρότυπα, καθώς και να συνάψουν συμβάσεις με τις πιστοποιημένες εταιρείες που διαχειρίζονται τα συγκεκριμένα απόβλητα διότι κινδυνεύουν με πρόστιμα από την ΕΥΑΘ. Ο ειδικός κανονισμός λειτουργίας δικτύου αποχέτευσης της ΕΥΑΘ είναι σε ισχύ από τις 15/09/2021, με απώτερο σκοπό την προσπάθειά τους για εναρμόνισής τους σύμφωνα με όσα αναγράφονται στον κανονισμό.
Επιπρόσθετα, ενημέρωσε για τη αξιοποίηση των λιπών ότι έπειτα από κατάλληλη διεργασία είναι δυνατό είτε να μετατραπούν σε κομπόστ, δηλαδή σε βιολογικό εδαφοβελτιωτικό, είτε να αποτελέσουν ανανεώσιμη πηγή ενέργειας (ΑΠΕ).
Ο γενικός διευθυντής «Domain Agrovision» Άγγελος Ζαμάνης αναφέρθηκε στη σημασία της πράσινης επιχειρηματικότητας. Η συγκεκριμένη εταιρεία εφαρμόζει τις ορθές πρακτικές διαχείρισης των υποπροϊόντων της παραγωγικής διαδικασίας.
«Υιοθετήσαμε τις αρχές της κυκλικής οικονομίας με σκοπό να παράξουμε κέρδος. Συγκεκριμένα επαναχρησιμοποιούμε την οινολάσπη, ένα υπο-προϊόν που παράγεται κατά τη διαδικασία της οινοποίησης, ως συστατικό για την παραγωγή ψωμιού και πίτσας από τους τοπικούς επιχειρηματίες Ακόμη, τα στέμφυλα χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφή σε αιγοπρόβατα από τους κτηνοτρόφους. Βασική φιλοσοφία μας είναι να παράξουμε ένα οικολογικό το προϊόν και να έχουμε μια επιχείρηση με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Επίσης από άλλα είδη υποπροϊόντων του οινοποιείου μας φτιάχνουμε βάσεις ποδηλάτου από τα βαρέλια. Από τους φελλούς των μπουκαλιών δημιουργούμε έργα τέχνης, έτσι ο πελάτης μας συμμετέχει ενεργά σε κοινωνία μηδενικών αποβλήτων. Το νέο project μας είναι να δημιουργήσουμε ένα γυάλινο δάσος από την ανακύκλωση των μπουκαλιών» ανέφερε ο κ. Ζαμάνης.
Τον συντονισμό των θεματικών ενοτήτων είχαν οι δημοσιογράφοι Αναστασία Καρυπίδου, Σάκης Μόσχης και Παναγιώτης Κρινής.
