του Νίκου Αβουκάτου
Η Κεντρική Μακεδονία μπορεί να γίνει ένα πρότυπο διαχείρισης αποβλήτων μέσω της κυκλικής οικονομίας, επισήμανε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτης Φάμελλος, από το βήμα του Περιφερειακού Συνεδρίου για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
«Η κυκλική οικονομία και η ανακύκλωση αποτελούν μια δημόσια στρατηγική η οποία θα περιλαμβάνει μια σειρά από αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και κίνητρα», σημείωσε.
Σε ό,τι αφορά την κατασκευή των μονάδων διαχείρισης και επεξεργασίας αποβλήτων, επέρριψε ευθύνες στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση διότι εδώ και δυο χρόνια υπάρχει ανωριμότητα των μελετών κατασκευής των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων και σημείωσε ότι «δεν μπορεί να καθυστερεί άλλο η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, για αυτό χρειάζεται η ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας και ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας να επισπεύσουν τις διαδικασίες». Έκανε δε λόγο για καθυστέρηση της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης «που δεν δεχόμαστε να συνεχιστεί».
Όπως είπε χαρακτηριστικά, αυτή η καθυστέρηση είναι υπεύθυνη που δεν προχωρούν επενδύσεις διαχείρισης και επεξεργασίας των αποβλήτων, ύψους 227 εκατ. ευρώ, ενώ επιπλέον 50 εκατομμύρια δεν επενδύονται και για τα Πράσινα Σημεία. Μετά το Πάσχα, σύμφωνα με τον κ. Φάμελλο, προγραμματίζεται να γίνει μια συνάντηση των εμπλεκομένων για να μπει χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των μελετών.
Παράκτιο μέτωπο, δασικοί χάρτες, Φορείς Natura και ΠΔ για Όλυμπο
Όπως είπε, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι αποφασισμένο να υποστηρίξει τον σχεδιασμό και το πρόγραμμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για το δυτικό παράκτιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης, με δυο συγκεκριμένα έργα: Τα δυο έργα είναι η αποκατάσταση του ρέματος του Δενδροποτάμου και η ειδική θεσμική ρύθμιση για τη Βιομηχανική Περιοχή του Καλοχωρίου. Ο κ. Φάμελλος χαρακτήρισε πολύ σημαντική την πρωτοβουλία για την ενοποίηση του παράκτιου μετώπου της Θεσσαλονίκης.
«Το επόμενο μεγάλο κεφάλαιο για τη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία είναι να καθίσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς με αρμοδιότητα για το Θερμαϊκό στο ίδιο τραπέζι και η κυβέρνηση θα αναλάβει να ολοκληρώσει το master plan», είπε ο κ. Φάμελλος σε ό,τι αφορά στον Φορέα Διαχείρισης και το σχεδιασμό για το άλλο μείζον και συναφές ζήτημα της Θεσσαλονίκης, τον Θερμαϊκό.
Για το δυτικό παράκτιο της Θεσσαλονίκης ανέφερε ότι το υπουργείο θα αναλάβει την απορρύπανση των επιβαρυμένων χώρων. «Για τη ρύπανση στη Δυτική Θεσσαλονικη θα έχουμε καταγραφή του προβλήματος και περιμένουμε τα αποτελέσματα. Καθυστερήσαμε εξαιτίας της γραφειοκρατίας στην εκταμίευση των χρημάτων», επισήμανε και εκτίμησε ότι στο τέλος του Μαρτίου να ξεκινήσουν οι μετρήσεις.
Ο αναπληρωτής υπουργός είπε ότι το θέμα των δασικών χαρτών επιλύεται, ενώ ξεκινά και ένας μεγάλος διάλογος για τη στρατηγική πλέον της Πολιτείας για τα δάση, ενώ για τις προστατευόμενες περιοχές υπογράμμισε ότι καθιερώνεται νέο εθνικό σύστημα διοίκησης, που προβλέπει προστασία του και ταυτόχρονα παραγωγή εισοδήματος για τις τοπικές κοινωνίες.
Ειδικότερα, για τους δασικούς χάρτες τόνισε ότι η η οριοθέτηση του δασικού κεφαλαίου έχει προχωρήσει με την ανάρτηση 52% των δασικών χαρτών σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Υπενθύμισε σε όσους δήμους δεν έχουν τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές τους να το έχουν πράξει μέχρι τις 15 Μαΐου, καθώς δεν έχουν στείλει ακόμη τα οικιστικά όριά τους. Δεν θα υπάρχουν δικαιολογίες και χρόνος για λανθασμένα στοιχεία και μετά τον νόμο των οικιστικών πυκνώσεων, δεν υπάρχει μέθοδος "μπάι μπας"», τόνισε με νόημα ο κ. Φάμελλος.
Για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, ο αναπληρωτής ΥΠΕΝ ανακοίνωσε ότι στους επόμενους μήνες θα πραγματοποιηθεί ο διορισμός των διοικητικών συμβουλίων στους νέους ΦΔΠΠ.
Σε ό,τι αφορά τον Όλυμπο, ο κ. Φάμελλος επισήμανε ότι το Προεδρικό Διάταγμα θα κατατεθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας τον Απρίλιο.
«Η Κεντρική Μακεδονία κάνει restart»
Η ανακοίνωση του υπουργείου για την παρουσία του αναπληρωτή υπουργού στο συνέδριο:
«Ξεκινώντας νωρίτερα την τοποθέτησή του στο Περιφερειακό Συνέδριο της Κεντρικής Μακεδονίας ο Αν. ΥΠΕΝ, Σωκράτης Φάμελλος, τόνισε ότι με τα αναπτυξιακά συνέδρια η κυβέρνηση εισάγει μια καινοτομία στην αναπτυξιακή διαδικασία, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες. Διότι πλέον η ανάπτυξη σχεδιάζεται μέσα στην κοινωνία και όχι στους προθαλάμους των υπουργικών γραφείων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, "η ανάπτυξη που προτείνουμε απευθύνεται σε όλους, χωρίς δάνεια με αέρα για λίγους, αλλά με σύγχρονα εργαλεία και ψηφιακή πρόσβαση για όλους τους πολίτες", διευκρινίζοντας ταυτόχρονα ότι «εμείς δεν έχουμε καμία ιδεοληψία υπέρ ή κατά του ιδιωτικού τομέα. Ιδεοληψία ήταν το ελληνικό μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού, όπου δουλειές έκαναν μόνο οι κολλητοί του συστήματος εξουσίας, είτε λεγόταν SIEMENS, είτε NOVARTIS, είτε ΔΟΛ. Εμείς από την άλλη έχουμε την ιδεοληψία της οικονομίας του πραγματικού προϊόντος και της εργασίας, και όχι των offshore και της οικονομίας φούσκας με μεγάλα λόγια".
Στη συνέχεια ο Αν. ΥΠΕΝ αναφέρθηκε στις τομές που έγιναν από το ΥΠΕΝ το 2017 όσον αφορά μεγάλα ζητήματα του περιβάλλοντος, κρίσιμα για την ανάπτυξη της χώρας και τα οποία για πολλά χρόνια παρέμεναν στάσιμα: Δασικοί Χάρτες, Ανακύκλωση και Κυκλική Οικονομία, Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και θεσμοθέτηση των νέων περιοχών του δικτύου Natura 2000. Ταυτόχρονα, ενεργοποιούνται χρηματοδοτικά εργαλεία ύψους 2 δισ. ευρώ σε έργα στερεών και υγρών αποβλήτων, με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα σε ποιότητα ζωής, περιβάλλον, εργασία και τοπική ανάπτυξη. «Όλα αυτά καταδεικνύουν ότι αυτή η κυβέρνηση όχι μόνο δεν φοβάται να λάβει αποφάσεις, αλλά προχωράει και στην υλοποίησή τους», τόνισε ο Αν. ΥΠΕΝ.
Ειδικά για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο Σωκράτης Φάμελλος επεσήμανε ότι τα τελευταία 3 χρόνια ξεκίνησαν και σε ορισμένες περιπτώσεις ολοκληρώθηκαν υποθέσεις, πρωτοβουλίες και έργα που είχαν χαρακτηριστεί στο παρελθόν ως ανέκδοτα, όπως το Μετρό, τα Τέμπη, το Λιμάνι, η σιδηροδρομική σύνδεση μέχρι τον Δούναβη, η παραχώρηση των στρατοπέδων Παύλου Μελά και Κόδρα στην τοπική κοινωνία κ.ά. «Έχουμε λοιπόν όλες τις προϋποθέσεις για να πάρουν μπρος οι μηχανές, για να κάνει η Κεντρική Μακεδονία restart!», υπογράμμισε. Ωστόσο, «αυτό δεν πρέπει να το κάνει η κυβέρνηση μόνη της. Πρέπει πρωτίστως να το κάνει ο τόπος μας, ως όλον. Το να επιλέγουμε λύσεις ετεροαναφοράς, να τα ρίχνουμε στο αθηνοκεντρικό κράτος, για να κρύβουμε την έλλειψη οράματος, γνώσης και εργατικότητας ή να αποφεύγουμε ευθύνες σημαίνει ότι χάνουμε και ευκαιρίες».
Και πρόσθεσε: «Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας αποτελεί προικισμένο τόπο, με καίρια γεωπολιτική θέση, που διαχρονικά την καθιστούσε κόμβο πολιτισμών, καινοτομίας, οικονομικής και βιομηχανικής δραστηριότητας. Ωστόσο, υπήρξε για χρόνια μεγάλη υστέρηση σε έργα και επενδύσεις σε υποδομές, ακόμα και για έργα που γίνονταν χωρίς μεγάλο δημόσιο κόστος".
Στη συνέχεια ο Σωκράτης Φάμελλος αναφέρθηκε στα σημαντικότερα ζητήματα που αφορούν την Κεντρική Μακεδονία:
- Δάση & Δασικοί Χάρτες
Η κατάρτιση δασικών χαρτών έχει ολοκληρωθεί για το σύνολο της ΠΚΜ, που αποτελεί την πρώτη Περιφέρεια σε αυτό τον τομέα, και δεν υπάρχει πλέον καμία εκκρεμότητα. Η διαδικασία της κύρωσης των δασικών χαρτών για την ΠΚΜ θα ολοκληρωθεί εντός του 2019, ενώ για το σύνολο της χώρας το έργο των δασικών χαρτών θα έχει ολοκληρωθεί έως το 2020. Και αυτό αποτελεί μια έμπρακτη προσφορά στην εργασία και στην ανάπτυξη. Απαιτείται όμως επιτάχυνση των Δήμων ώστε να στείλουν τις οικιστικές πυκνώσεις έως τις 15.5.2018.
- Φύση & Βιοποικιλότητα
Το οικολογικό απόθεμα της Κεντρικής Μακεδονίας είναι πολύ υψηλό. Ολοκληρώθηκε η οριοθέτηση των περιοχών Natura 2000 και πλέον η Περιφέρεια έχει πολλές δυνατότητες να εκμεταλλευτεί τις αναπτυξιακές ευκαιρίες που προσφέρει το νέο πλαίσιο για τους Φορείς Διαχείρισης.
Στην Περιφέρεια θα συνεχίσουν να λειτουργούν οι υφιστάμενοι τέσσερις φορείς, οι οποίοι μετονομάζονται και παράλληλα διευρύνονται τα όρια ευθύνης τους. Στον νόμο υπάρχει πρόβλεψη για δημιουργία ενός ακόμα νέου Φορέα στην ΠΚΜ, του Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Βόρα – Πάικου – Βερμίου, με προσωρινή έδρα την Έδεσσα, που αναλαμβάνει 10 ορεινές περιοχές του Δικτύου με ιδιαίτερα δασικά οικοσυστήματα. Όσον αφορά τις δύο ειδικές περιοχές της Περιφέρειας για τις οποίες υπάρχει μεγάλη πίεση και προσμονή, ήδη τα Σχέδια ΠΔ του Ολύμπου και του Δέλτα του Αξιού-Αλιάκμονα-Λουδία βρίσκονται σε φάση τελικής επεξεργασίας από τις υπηρεσίες του ΥΠΕΝ και πρόκειται να αποσταλούν στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
- Φορέας Διαχείρισης Θερμαϊκού Κόλπου
Ο νέος Φορέας θα είναι επιφορτισμένος με θέματα προστασίας του θαλάσσιου και χερσαίου οικοσυστήματος, αλλά και την αειφορική ανάπτυξη της περιοχής ευθύνης του. Από την εκπόνηση του Master Plan του Φορέα, από το ΠΔ του Δέλτα Αξιού που ετοιμάζεται και από τις ΕΠΜ των περιοχών Αγγελοχωρίου και Επανομής, θα προκύψει το απαραίτητο θεσμικό και επιστημονικό υπόβαθρο, στο οποίο θα μπορεί να βασιστεί ο νέος Φορέας.
- Μυδοκαλλιέργειες
Και σε αυτή την περίπτωση κινηθήκαμε συντονισμένα, προκειμένου να δώσουμε λύση σε ένα πρόβλημα που είχε χρονίσει. Για να αδειοδοτηθούν νέες μονάδες υδατοκαλλιέργειας, αλλά και να αυξηθεί η δυναμικότητα των υφιστάμενων νόμιμων μονάδων ο δρόμος είναι η ίδρυση Περιοχών Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), καθώς και Φορέα Διαχείρισης της ΠΟΑΥ, όπως προβλέπεται και από την κείμενη νομοθεσία. Ήδη συγκροτήθηκε ο Φορέας ΠΟΑΥ με ΟΤΑ των ΠΕ Θεσσαλονίκης και Ημαθίας και έχει ολοκληρωθεί το ΠΔ της ΠΟΑΥ Πιερίας.
- Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
Ο νέος σχεδιασμός για τα στερεά απόβλητα, ο εθνικός, αλλά και ο περιφερειακός σχεδιασμός για την κυκλική οικονομία και το πρόσφατο νομοσχέδιο για την ανακύκλωση αποτελούν χρήσιμα εργαλεία, αλλά και μοναδική ευκαιρία για την Κεντρική Μακεδονία να αλλάξει συνήθειες.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν εξυπηρετείται από σύγχρονες υποδομές διαχείρισης στερεών αποβλήτων και στηρίζεται στην υγειονομική ταφή. Το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων της Κεντρικής Μακεδονίας αποτελεί το βασικό εργαλείο για τη διαχείριση των απορριμμάτων, την προώθηση της ανακύκλωσης και τη μετάβαση σε ένα μοντέλο κυκλικής οικονομίας και προβλέπει 3 Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) και 8 ξεχωριστές Μονάδες Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ).
Η έλλειψη ωριμότητας για τα έργα που προβλέπονται στο ΠΕΣΔΑ Κεντρικής Μακεδονίας είναι μεγάλη και οι προαπαιτούμενες μελέτες των βασικών μονάδων επεξεργασίας δεν έχουν προχωρήσει. Για τον λόγο κρίθηκε αναγκαίο η εκπόνηση μελετών να ενταχθεί στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ, με συνολικό προϋπολογισμό 3.685.295€.
Η χρηματοδότηση μελετών αφορά έργα προϋπολογισμού 227 εκατομμυρίων ευρώ και ειδικότερα:
- Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων Ανατολικού Τομέα Θεσσαλονίκης
- Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων Δυτικού Τομέα Θεσσαλονίκης
- Μονάδες Επεξεργασίας Προδιαλεγμένων Βιοαποβλήτων (7).
- Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων - Οικισμοί Γ' Προτεραιότητας
Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας υπάρχουν συνολικά 87 οικισμοί Γ΄ Προτεραιότητας σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ. Από αυτούς οι 34 βρίσκονται σε πλήρη συμμόρφωση με την Οδηγία, ενώ 53 οικισμοί δεν έχουν ακόμη συμμορφωθεί. Οι απαιτήσεις για αυτούς τους οικισμούς θα καλυφθούν από την προγραμματική σύμβαση που υπέγραψε το ΥΠΕΝ με ΥΠΟΙΑΝ-ΥΠΕΣ-ΕΝΠΕ-ΚΕΔΕ-ΕΔΕΥΑ, για την ωρίμανση και τη δρομολόγηση των έργων αποχέτευσης και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
- Ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της Θεσσαλονίκης
Το ΥΠΕΝ συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση θέτοντας ως αρχικό στόχο την εξυγίανση του δυτικού παράκτιου μετώπου. Δράση η οποία απαιτεί έργα που θα στοχεύουν στην προστασία και την ανάδειξη του περιβάλλοντος (αποκατάσταση ρεμάτων και υγροτόπων, αποκατάσταση Δενδροποτάμου και τάφρου βυρσοδεψείων, οργάνωση βιομηχανικής συγκέντρωσης Καλοχωρίου, σταθεροποίηση του εδάφους, ολοκλήρωση δικτύου ακαθάρτων και ομβρίων υδάτων, ενίσχυση παράκτιου αναχώματος) μέχρι τη δημιουργία διαδρομών και υποδοχέων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
«Το όραμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης πρέπει να είναι ένα όραμα για τους πολίτες και όχι για τους πολιτικούς. Ο διάλογος και οι ουσιαστικές και υλοποιήσιμες προτάσεις είναι απαραίτητες για να αποκαταστήσουμε σχέσεις αξιοπιστίας και κοινής ευθύνης», σημείωσε ο Σωκράτης Φάμελλος κλείνοντας την ομιλία του».