του Νίκου Αβουκάτου
Πόσα δένδρα στη Θεσσαλονίκη είναι ζωντανά και πόσα νεκρά; Ποια είναι η κατάσταση της υγείας τους; Καλή, κακή, άριστη, χείριστη; Τι ηλικία έχουν; Τι είδος είναι και πού βρίσκεται το καθένα; Ποιο είναι το ύψος τους, η στηθαία διάμετρός τους και η προβολή της κόμης τους; Ποια είναι η αξία τους; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα και σε ακόμη περισσότερα δίνει σαφείς απαντήσεις η εξαιρετικά ακριβής εφαρμογή GreenTree, η οποία μάλιστα αποδεικνύει και πόσο ωφέλιμα για τους κατοίκους της πόλης είναι τα δένδρα που υπάρχουν στον ιστό της.
Το GreenTree είναι ένα πακέτο εφαρμογών με σκοπό την άμεση και ποιοτική συλλογή δεδομένων των αστικών δέντρων και απώτερο στόχο τη διαχείριση του αστικού πρασίνου.
Το πακέτο εφαρμογών GreenTree απευθύνεται σε φορείς που είναι υπεύθυνοι για την καταγραφή και διαχείριση χώρων αστικού πρασίνου και περιλαμβάνει:
- Σύστημα απογραφής πρασίνου μέσω εφαρμογής android – κατάρτιση μητρώου δέντρων
- Online χάρτη των αποτελεσμάτων της απογραφής
- Ολοκληρωμένη πλατφόρμα διαχείρισης αστικού πρασίνου
- Στατιστικά στοιχεία αστικού πρασίνου
- Real time εκτίμηση δεσμευόμενου άνθρακα
Τα στατιστικά των δένδρων στον δήμο Θεσσαλονίκης
Σε ό,τι αφορά, λοιπόν, τον δήμο Θεσσαλονίκης, ο συνολικός αριθμός δένδρων είναι 41.859 και το συνολικό εμβαδόν επιφάνειας που καλύπτουν αυτά είναι 764.919 τ.μ., δηλαδή καταλαμβάνουν χώρο ίσο με τέσσερις φορές (για την ακρίβεια 4,24 φορές) την έκταση του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ). Αλλιώς, αποτελούν το 1/400 περίπου της συνολικής έκτασης του Σέιχ Σου.
Με την παρουσία τους δεσμεύουν 17.094.162 kg/έτος διοξείδιο του άνθρακα (CO2), ενώ η αξία τους υπολογίζεται σε 83.578.359 εκατ. ευρώ! Το σύνολο του όγκου κόμης αυτών των περισσότερων από 40.000 δένδρων είναι 2.533.585 κυβικά μέτρα.
Σύμφωνα με την εφαρμογή, από τα 41.859 καταγεγραμμένα δένδρα τα 37.303 είναι ζωντανά, τα 1.085 είναι νεκρά και τα 3.418 δεν υπάρχουν, δηλαδή οι δενδροδόχοι τους είναι κενές.
Τα δένδρα για τα οποία απαιτούνται εργασίες βελτίωσης της κατάστασής τους ανέρχονται σε 9.570.
Σε ό,τι αφορά της ζωτικότητα των δένδρων, τα 5.472 βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, τα 6.215 είναι σε κακή κατάσταση, τα 12.831 σε καλή κατάσταση, τα 9.439 είναι σε μέτρια και τα 3.347 στη χείριστη. Δηλαδή, περίπου το 1/4 του συνόλου των ζωντανών δένδρων είναι σε τουλάχιστον κακή κατάσταση.
Από φοίνικες μέχρι... κρητικά αλμυρίκια
Τα είδη των δένδρων που έχουν καταγραφεί είναι 91 (και ένα αγνώστου... πατρός): από ακακίες μέχρι έλατα, από λωτούς (πέντε μόνον δένδρα) μέχρι μηλιές, από πασχαλιές (μόλις τρεις) μέχρι σχίνο (ένας!), από φοίνικες (44 συνολικά) μέχρι σεφλέρα (μία), από ιτιές κλαίουσες (τρεις) μέχρι... κέδρους Ιμαλαΐων (δέκα στον αριθμό), μέχρι λαγκεστρέμιες (τρεις), κρητικά αλμυρίκια (τέσσερα) και... ουασιγκτώνιες (12)!
«Το αστικό πράσινο αποτελεί απαραίτητη στοιχείο για την βιώσιμη ανάπτυξη των πόλεων και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Σε αυτή την ανάγκη έρχεται να απαντήσει η εφαρμογή του λογισμικού για τη Διαχείριση Αστικού Πρασίνου και τη Διευκόλυνση Λήψης Αποφάσεων (GreenTree)», λέει στη Greenagenda.gr ο Ευάγγελος Ματζίρης, δασολόγος - εδαφολόγος M.Sc, Ph.D, προϊστάμενος του Τμήματος Μελετών και Σχεδιασμού Αστικού Αστικού Πρασίνου του δήμου Θεσσαλονίκης.
Η πλατφόρμα GreenTree αποτελείται από δύο επιμέρους εφαρμογές: την GreenTree Client και την GreenTree Manager.
Η πρώτη ονομάζεται GreenTree Client και έχει αναπτυχθεί σε περιβάλλον Android μέσω της οποίας καταγράφονται έως και 106 διαφορετικά χαρακτηριστικά για κάθε δέντρο, όπως:
- ο αύξων αριθμός/αριθμός μητρώου
- το γεωγραφικό στίγμα,
- η οδός, ο αριθμός και ο ταχυδρομικός κώδικας,
- το φυτικό είδος
- η διάμετρος στο στηθιαίο ύψος (d1,3)
- το ύψος (h)
- το ύψος της κόμης
- η επιφάνεια της κόμης συναρτήσει των ακτίνων της
- το σχήμα της κόμης
- η συνολική κατάσταση της υγείας
- η παρουσία βανδαλισμών
- φωτογραφική τεκμηρίωση
Η δεύτερη εφαρμογή ονομάζεται GreenTree Manager και αποτελείται από δύο διακριτά τμήματα, τα οποία είναι:
- η θέαση δένδρων που απευθύνεται στους πολίτες και
- η Διαχείριση Αστικού Πρασίνου που απευθύνεται στον δήμο
Μέσω της θέασης δένδρων ο πολίτης αποκτά εξατομικευμένη πρόσβαση στα δεδομένα όλων των δένδρων του δήμου και στοιχείων που αφορούν στη δέσμευση CO2. Το τελευταίο στοιχείο είναι δυναμικό και μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου και την αύξηση της ηλικίας κάθε δέντρου. Μέσω του ίδιου συστήματος, ο πολίτης μπορεί να απευθύνει αίτημα ή ερώτημά προς τον δήμο Θεσσαλονίκης που αφορά συγκεκριμένα δένδρα.
Επίσης, ο πολίτης έχει πρόσβαση σε συγκεντρωτικά στατιστικά στοιχεία του καταγεγραμμένου πρασίνου τα οποία σχετίζονται με την κατάσταση των δένδρων, τα βιομετρικά δεδομένα των ειδών, καθώς και την οικονομική αξία και τη δέσμευση του CO2.
Η Διαχείριση Αστικού Πρασίνου απευθύνεται στη Διεύθυνση Διαχείρισης Πρασίνου και Περιβάλλοντος του δήμου Θεσσαλονίκης και είναι προσβάσιμη μόνο από τον διαχειριστή του συστήματος. Ο διαχειριστής έχει πλήρη πρόσβαση στο σύστημα και μπορεί να προσθέσει, να αφαιρέσει ή να ενημερώσει δέντρα δενδροστοιχιών και πάρκων. Ο διαχειριστής έχει επίσης την πλήρη δυνατότητα προγραμματισμού υλοποίησης ή ακύρωσης εργασιών πρασίνου.
Μέσω του ίδιου συστήματος, ο διαχειριστής έχει πρόσβαση στα εξατομικευμένα δεδομένα της οικονομικής αξίας των δένδρων ώστε να μπορεί εύκολα και γρήγορα να αξιολογεί το κόστος ζημιών που προκαλούνται από βανδαλισμούς στα δένδρα του δήμου.
Τα αιτήματα των πολιτών προωθούνται αυτομάτως στον διαχειριστή του συστήματος του GreenTree Manager.
Η εφαρμογή και ο δήμος Θεσσαλονίκης βραβεύτηκαν πρόσφατα στο πλαίσιο των GREEK GREEN AWARDS 2022 στον τομέα σχεδιασμού – καινοτομίας – έξυπνης πόλης (Smart City).
Την περίοδο αυτή είναι σε εξέλιξη η υλοποίηση της επικαιροποίησης της εφαρμογής και της διασύνδεσής της με τις άλλες εφαρμογές γεωχωρικών πληροφοριών (GIS) του δήμου Θεσσαλονίκης.
Η βάση δεδομένων και τα στατιστικά στοιχεία είναι προσπελάσιμα από τους πολίτες στη διεύθυνση https://legacy.greentree.gr
Η επέκταση της εφαρμογής λειτουργίας του Μητρώου Αστικών Δέντρων στους δήμους Καλαμαριάς και Δράμας αποτελεί συνέχεια της αρχικής εφαρμογής η οποία έλαβε χώρα στο Δήμο Θεσσαλονίκης. Η επέκταση αυτή δείχνει ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναγνωρίζει σταδιακά τη μεγάλη σημασία του Αστικού Πρασίνου και της διαχείρισής του στην μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και στην ποιότητα ζωής των κατοίκων των πόλεων. Τα δύο έργα χρηματοδοτήθηκαν αντίστοιχα από πόρους των ΠΕΠ Κεντρικής & Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης του ΕΣΠΑ 2014-2020 και υλοποιούνται από την εταιρεία ΤΕΧΝΟΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ. Ειδικά το έργο του Δήμου Δράμας υλοποιείται σε συνεργασία με το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας και του Καθ. Ιωάννη Τάκου. Το μητρώο λειτουργεί σε νέο διαδικτυακό περιβάλλον και οι δυνατότητες του εξελίσσονται διαρκώς.
Δήμος Καλαμαριάς: Πάνω από 27.000 ζωντανά δένδρα, 141 είδη - Υπάρχει και Σεκόγια!
Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν αφορούν 30.950 θέσεις δένδρων, στις οποίες βρίσκονται 27.468 ζωντανά δένδρα και 841 νεκρά, ενώ 2.641 είναι οι κενές δενδροδόχοι. Δηλαδή, το μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνουν τα ζωντανά άτομα με 88,75%, τα νεκρά άτομα αποτελούν το 2,72% και το 8,53% είναι κενές δενδροδόχοι.
Σε άριστη κατάσταση βρίσκονται μόλις 57 δένδρα, σε κακή 10.355, σε καλή 2.924, σε μέτρια 12.139 και σε χείριστη 1.994. Δηλαδή, περίπου το 1/2 του συνόλου των ζωντανών δένδρων είναι σε τουλάχιστον κακή κατάσταση. Για την ακρίβεια το 44,95%!
Από τα 27.468 του συνόλου των ζωντανών ατόμων αναγνωρίστηκαν 141 είδη. Από τα 141 είδη, τα 10 πρώτα καταλαμβάνουν περίπου το 50% των ατόμων, ενώ 116 από αυτά έχουν μικρή αντιπροσώπευση (<1%), καταλαμβάνοντας περίπου το 20% των ατόμων.
Από την απογραφή προέκυψε ότι για τον δήμο Καλαμαριάς ο συνολικός αποθηκευμένος άνθρακας εκτιμάται σε 6.460.457 κιλά. Το είδος που έχει αποθηκεύσει τη μεγαλύτερη συνολική ποσότητα άνθρακα είναι το Πεύκο με 927.272 κιλά ενώ ακολουθούν η Σοφόρα, η Ψευδακακία και ο Πλάτανος.
Η συνολική οικονομική αξία των ατόμων που απαρτίζουν τις δενδροστοιχίες και τα πάρκα του δήμου Καλαμαριάς αντιστοιχεί σε 38.377.538 ευρώ, με τα 5 είδη υψηλότερης κατά μέσο όρο οικονομικής αξίας κατ' άτομο να είναι ο Πλάτανος, η Σεκόγια, η Φτελιά, η Ακακία και ο Κέδρος Ιμαλαΐων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στον δήμο έχει καταγραφεί και μία Σεκόγια, το μεγάλο κωνοφόρο δένδρο που είναι το ψηλότερο στη Γη [έχει εντοπιστεί σεκόγια (με το όνομα Υπερίων, με 115 μέτρα ύψος και στηθαίο διάμετρο 7,9 μέτρα!). Η... καλαμαριώτικη Σεκόγια, σύμφωνα με την απογραφή, έχει ύψος άνω των 10 μέτρων, η στηθαία διάμετρό της ξεπερνά τα 20 εκατοστά και η κόμη της υπερβαίνει τα 16 τμ. Η δε αξία της αποτιμάται σε 6.989 ευρώ!
Δήμος Δράμας: Πάνω από 1 στις 4 δενδροδόχους είναι άδεια
Σε ό,τι αφορά τον δήμο Δράμας, τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν αφορούν 3.815 θέσεις δένδρων, στις οποίες βρίσκονται 2.751 ζωντανά δένδρα, 60 νεκρά και 1.004 κενές δενδροδόχοι. Δηλαδή, το μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνουν τα ζωντανά άτομα με 72,11%, τα νεκρά άτομα αποτελούν το 1,57% και το 26,31% είναι κενές δενδροδόχοι.
Από το σύνολο των δένδρων, 66 είναι σε άριστη κατάσταση, 176 σε κακή κατάσταση, 1.255 σε καλή, 1.221 σε μέτρια και 32 στη χείριστη.
Από τα 2.751 του συνόλου των ζωντανών ατόμων αναγνωρίστηκαν 89 είδη. Από τα 89 είδη, τα 10 καταλαμβάνουν περίπου το 69% των ατόμων, ενώ 69 από αυτά έχουν μικρή αντιπροσώπευση (<1%), καταλαμβάνοντας περίπου το 17% των ατόμων.
Από την απογραφή προέκυψε ότι για τον δήμο Δράμας ο συνολικός αποθηκευμένος άνθρακας εκτιμάται σε 594.647 κιλά. Το είδος που έχει αποθηκεύσει τη μεγαλύτερη συνολική ποσότητα άνθρακα είναι η Φλαμουριά με 87.933 κιλά ενώ ακολουθούν ο Πλάτανος ο ανατολικός, η Ελιά και το Σφενδάμι Νεγούνδιο.
Η συνολική οικονομική αξία των ατόμων που απαρτίζουν τις δενδροστοιχίες και τα πάρκα του δήμου Δράμας αντιστοιχεί σε 3.973.853 ευρώ, με τα 5 είδη υψηλότερης κατά μέσο όρο οικονομικής αξίας κατ' άτομο να είναι ο Ψευδοπλάτανος, η Ακακία, το Πεύκο, η Μπρουσσονέτια και η Καρυδιά.
Η εφαρμογή Greentree στον Δήμο Θεσσαλονίκης υλοποιήθηκε για πρώτη φορά από το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ με Επιστημονικά Υπεύθυνη την καθηγήτρια του τμήματος, Θέκλα Τσιτσώνη.
