του Θοδωρή Καραουλάνη
Με εγκύκλιο του Γενικού Διευθυντή Χωρικού Σχεδιασμού Ν. Μανάλη «αυτοεξαιρείται» το «μισό» Υπουργείο Περιβάλλοντος (αυτό της Χωροταξίας…) από τη διαδικασία γνωμοδότησης στην περιβαλλοντική αδειοδότηση! Η εγκύκλιος, που απέστειλε ήδη το ΥΠΕΝ στις συναρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου αλλά και στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και τις Περιφέρειες όλης της Χώρας, προκειμένου να ενημερωθούν οι αρμόδιες Περιφερειακές Διευθύνσεις Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού, επικαλείται την ανάγκη απλοποίησης διαδικασιών και τις οδηγίες του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης προκειμένου να μη χρειάζεται γνωμοδότηση για τη συμμόρφωση των επενδύσεων με το χωροταξικό σχεδιασμό στις περιπτώσεις έργων που βρίσκονται εντός περιοχών «με ήδη αποσαφηνισμένο καθεστώς χρήσεων γης από μελέτες τοπικού επιπέδου». Μάλιστα η εγκύκλιος «καταλήγει» ότι μια τέτοια διατύπωση γνώμης «είναι άνευ ουσίας»!
Πρόκειται για μία εξαιρετικά σπάνια επίδειξη διάθεσης απλοποίησης διαδικασιών από ένα Υπουργείο που μας έχει μάθει επί δεκαετίες να «ελέγχει» καθετί που επηρεάζει τον χωροταξικό σχεδιασμό. Αυτό που επίσης εντυπωσιάζει είναι ότι η απάλειψη αυτού του σημαντικού σταδίου στην περιβαλλοντική αδειοδότηση γίνεται με μια απλή εγκύκλιο της υπηρεσίας, έστω σε επίπεδο γενικού διευθυντή, χωρίς εμπλοκή και δημοσιοποίηση από την πολιτική ηγεσία, την ώρα που η απλοποίηση αποτελεί κεντρική κυβερνητική επιλογή! Θυμίζουμε μάλιστα ότι πριν λίγες ημέρες το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής ενέκρινε τα βήματα απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος για τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας. Η «αυτοεξαίρεση» αυτή μάλιστα αφορά τις μεγάλες επενδύσεις και τα έργα, δηλαδή τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων κατηγορίας Α1.
Στην εγκύκλιο ο Γενικός Διευθυντής Χωρικού Σχεδιασμού (παλαιότερα τον ονομάζαμε… Χωροταξίας) διαπιστώνει ότι κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης ζητείται από τις υπηρεσίες του να διατυπωθεί γνώμη «ακόμα και στις περιπτώσεις που, χωρίς να αναφέρεται ρητά, αυτά τα έργα και δραστηριότητες εντοπίζονται σε περιοχές στις οποίες υπάρχουν ήδη θεσμοθετημένες ρυθμίσεις από υποκείμενο σχεδιασμό (Γ.Π.Σ./Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Τ.Χ.Σ. ή/και ειδικότερο καθεστώς προστασίας από Ζ.Ο.Ε., Ε.Χ.Μ., περιοχές προστασίας της φύσης του Ν.1650/1986)».
Ωστόσο η εγκύκλιος αναφέρει «με διοικητική γλώσσα» ότι αυτό δεν είναι δουλειά της Διεύθυνσης Χωρικού Σχεδιασμού, καθώς «το κύριο αντικείμενο της υπηρεσίας είναι η διαμόρφωση υπερκείμενου στρατηγικού σχεδιασμού (Εθνικά Χωροταξικά Πλαίσια και Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια) και η χορήγηση σχετικών κατευθύνσεων εφαρμογής του, προκειμένου ο στρατηγικός σχεδιασμός να λειτουργεί ως οδηγός για την διαμόρφωση υποκείμενου ρυθμιστικού χωρικού σχεδιασμού τοπικής κλίμακας και την εξειδίκευσή του σε τοπικό επίπεδο μέσω μελετών Γ.Π.Σ./Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π., Τ.Χ.Σ./Ε.Χ.Σ., Ε.Χ.Μ./Ζ.Ο.Ε.».
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι οι υπηρεσίες χωροταξίας του ΥΠΕΝ είναι αρμόδιες μόνο για να σχεδιάζουν και να δίνουν οδηγίες και όχι για να ελέγχουν την εφαρμογή! Στην εγκύκλιο μάλιστα τονίζεται ότι η συμβατότητα και η εξειδίκευση των Χωροταξικών Σχεδίων «οφείλουν να εξετάζονται και να εξειδικεύονται σε τοπικό επίπεδο, αφού ληφθούν υπόψη και τα ιδιαίτερα στοιχεία μικροκλίμακας των εξεταζόμενων περιοχών, τα οποία η υπηρεσία μας δεν είναι δυνατό να γνωρίζει». Και προστίθεται ότι κάτι τέτοιο είναι «αρμοδιότητά των τοπικών υπηρεσιών παρακολούθησης, επίβλεψης και έγκρισής των εκάστοτε τοπικών μελετών, καθώς και των τεχνικών επιτροπών επίβλεψής τους» καθώς η δουλειά του Υπουργείου είναι άλλη!
Και η δισέλιδη εγκύκλιος καταλήγει, ρητά και κατηγορηματικά: «προκειμένου να διευκολυνθεί και να απλουστευθεί η προβλεπόμενη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων, όσοι φάκελοι μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων έργων και δραστηριοτήτων κατηγόριας Α1 εντοπίζονται εντός περιοχών για τις οποίες υπάρχουν θεσμοθετημένες ρυθμίσεις υποκείμενου σχεδιασμού, και όπου οι γενικές και ειδικές κατευθύνσεις της θεσμοθετημένης χωροταξικής πολιτικής εξειδικεύονται από εγκεκριμένα Χωροταξικά, Ρυθμιστικά, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΕΧΜ, ΖΟΕ, ή άλλα σχέδια χρήσεων γης δεν απαιτείται η γνωμοδότηση της Δ/νσης Χωροταξικού Σχεδιασμού/ΥΠΕΝ».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, πρόκειται για ένα μη αναμενόμενο, γενναίο βήμα απλοποίησης από την πλευρά του ΥΠΕΝ, καθώς η διατύπωση γνώμης στα έργα αυτά συνήθως καθυστερούσε ιδιαίτερα λόγω υποστελέχωσης των υπηρεσιών, ενώ πολλοί τη θεωρούσαν περιττή – όπως δέχθηκε και τώρα το ΥΠΕΝ – ενώ δεν είχαν λείψει και φαινόμενα «παρεξηγήσεων» στις ερμηνείες…
Από την άλλη πλευρά όμως, αυτήν της προάσπισης της αυστηρής περιβαλλοντικής αδειοδότησης, τονίζεται ότι κάτι τέτοιο αφαιρεί ένα στάδιο ελέγχου που θα ήταν κρίσιμο. Για παράδειγμα αναφέρουν ότι ένα τεράστιο mall ή ένα σύνθετο τουριστικό κατάλυμα ή μια αντίστοιχη επένδυση επαφίεται πλέον «χωροταξικά» στις περιφερειακές υπηρεσίες που, σύμφωνα με τους διαφωνούντες, είναι δύσκολο να αντισταθούν στις «σειρήνες της ανάπτυξης»…
