Είναι δύσκολο να έχει επισκεφθεί κανείς το παρθένο δάσος Φρακτού Παρανεστίου. Το κοντινότερο σημείο στο οποίο μπορεί να φτάσει κάποιος με αυτοκίνητο, είναι 2,5 ώρες μακριά από τη Δράμα – και μετά ακολουθούν αρκετές ώρες πεζοπορίας για να το προσεγγίσεις. Αυτή η φυσική του απομόνωση, που οδήγησε στην παντελή απουσία ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι που το διέσωσε. Ως αποτέλεσμα, θεωρείται το πληρέστερο οικολογικά παρθένο δάσος στην Ευρώπη, ένα μοναδικό φυσικό εργαστήριο και ταυτόχρονα περιβαλλοντικός θησαυρός για τη χώρα. Για τον λόγο αυτόν οι τοπικές αρχές σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες προσπαθούν να ενταχθεί στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Το δάσος του Φρακτού, έκτασης περίπου 120.000 στρ., βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της οροσειράς της Ροδόπης. «Οταν τη δεκαετία του ’70 διανοίχθηκαν οι πρώτοι δρόμοι, τότε “ανακαλύφθηκε” ένα θείο δώρο, ένα παρθένο δάσος του οποίου την ύπαρξη δεν γνωρίζαμε», εξηγεί η Ελσα Κωνσταντινίδου, διευθύντρια Δασών Δράμας. «Το 1980 το πιο ανέγγιχτο κομμάτι του, έκτασης 5.500 στρεμμάτων, ανακηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο της φύσης, ενώ έως το 1987 μια ζώνη 53.000 στρεμμάτων που το περιβάλλει ορίστηκε ως καταφύγιο άγριας ζωής. Το παρθένο δάσος του Φρακτού είναι το μοναδικό πρωτογενές του είδους στη χώρα μας, καθώς έμεινε εντελώς ανεπηρέαστο από ανθρώπινη δραστηριότητα, επειδή βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τους κοντινότερους οικισμούς και λόγω των μεγάλων, απότομων κλίσεων του αναγλύφου είναι ακατάλληλο για βόσκηση. Ως αποτέλεσμα, πρόκειται για το πληρέστερο οικολογικά παρθένο δάσος της Ευρώπης, καθώς οι πληθυσμοί των αρπακτικών ρυθμίζουν τους πληθυσμούς των υπόλοιπων ζώων με αποτέλεσμα μια εξαιρετική οικολογική ισορροπία». Στο παρθένο δάσος έχουν καταγραφεί περισσότερα από 140 είδη πουλιών, 40 είδη θηλαστικών (πολλά απειλούμενα, όπως η αρκούδα, ο λύκος και το μοναδικό γηγενές ελάφι της χώρας), εκατοντάδες είδη χλωρίδας, πολλά εκ των οποίων ενδημικά. «Η δομή του είναι εντυπωσιακή καθώς συναντούμε πολύ ψηλές συστάδες οξιάς, ελάτης και ερυθρελάτης – η ελάτη φθάνει και τα 60 μέτρα ύψος, όσο μια εικοσαώροφη πολυκατοικία, ενώ οι οξιές τα 45 μέτρα και 450 έτη ζωής», λέει η κ. Κωνσταντινίδου.
Το 2020 ο δήμος Παρανεστίου Δράμας αποφάσισε να διεκδικήσει την ένταξη του παρθένου δάσους Φρακτού στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ανέθεσε τη σύνταξη του σχετικού φακέλου στην Πανεπιστημιακή Εδρα της UNESCO, που είναι εγκαθιδρυμένη στο Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στη Δράμα και ανήκει στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, με επικεφαλής τον καθηγητή Δημ. Εμμανουλούδη. Η προσπάθεια τέθηκε τον Νοέμβριο του 2020 υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO και της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης. Πρώτος στόχος είναι η ένταξη του παρθένου δάσους στη «Δυνητική Λίστα» υποψηφίων περιοχών της χώρας μας (Tentative List), με σκοπό στη συνέχεια να αποτελέσει την υποψηφιότητα της Ελλάδος στη διεθνή διαγωνιστική διαδικασία. «Δεν είναι δυνατόν μια χώρα όπως η Ελλάδα να μην έχει έστω ένα μνημείο φυσικού κάλλους στον κατάλογο της UNESCO», αναφέρει ο κ. Εμμανουλούδης.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, διά του υφυπουργού Γ. Αμυρά, δήλωσε χθες ότι θα στηρίξει την υποψηφιότητα. Μάλιστα, ο κ. Αμυράς ανακοίνωσε ότι το κύριο τμήμα της οροσειράς της Ροδόπης (στο οποίο δεν περιλαμβάνεται το τμήμα του Φρακτού) θα ενταχθεί στα «απάτητα βουνά», τις περιοχές εκείνες που έχουν παραμείνει χωρίς ανθρώπινη δραστηριότητα και υπόκεινται σε αυστηρό καθεστώς προστασίας.
Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή»