Του Νίκου Αβουκάτου
Ο Δήμος Καβάλας ξεκινά τη μετάβασή του στη κυκλική οικονομία αναγνωρίζοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τουριστικοί δήμοι σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων κατασκευών, κατεδαφίσεων και ανακαινίσεων. Μέσω του έργου "URGE: Circular Building Cities" (Πόλεις που επενδύουν στην Κυκλική Οικονομία) η Καβάλα αποκτά εμπειρία στον σχεδιασμό Ολοκληρωμένων Σχεδίων Δράσης Κυκλικής Οικονομίας με μεταφορά τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών από πρωτοπόρες πόλεις όπως η Ουτρέχτη και η Κοπεγχάγη, αλλά και με την ενεργή συνεισφορά τοπικών φορέων και ιδιωτών.
Ειδικά κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπου ανακαινίζονται πολλές ιδιοκτησίες που διατίθενται με το καθεστώς της βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb) ο Δήμος Καβάλας, καλείται να διαχειριστεί σημαντικές ποσότητες αποβλήτων κατασκευών, κατεδαφίσεων και ανακαινίσεων καθώς και των ογκωδών αποβλήτων. Μια επιπλέον πρόκληση για την πόλη της Καβάλας είναι το σημαντικό κτιριακό απόθεμα μεγάλης ηλικίας (80 – 100 ετών), που αποτελείται τόσο από κατοικίες όσο και από καπναποθήκες. Επιστημονικός Συνεργάτης Δημάρχου Καβάλας.
«Κάποια από τα κτίρια αυτά έχουν κριθεί επικίνδυνα και συνεπώς πρέπει να κατεδαφιστούν ενώ κάποια άλλα παρουσιάζουν σημαντικές δυνατότητες ως προς την επισκευή και την ανακαίνιση τους και έχουν ήδη ενταχθεί σε σχετικά προγράμματα χρηματοδότησης. Σημειώνεται βέβαια ότι σημαντικό ποσοστό των κτιρίων δεν αποτελεί δημοτική ιδιοκτησία, αλλά ιδιωτική», επεσήμανε ο Επιστημονικός Συνεργάτης Δημάρχου Καβάλας Κωνσταντίνος Κητής.
Στο επίπεδο της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας και σύμφωνα με τα στοιχεία του οικείου Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, η ποσότητα των Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) ανέρχεται σε 265.400 τόνους ανά έτος, ενώ επιπρόσθετα, η ποσότητα των παραγόμενων ογκωδών αποβλήτων στο Δήμο Καβάλας ανέρχεται σε 5.076 τόνους ανά έτος.
Μέρος των παραγόμενων ποσοτήτων αναμένεται να διαχειριστεί μέσω ενός Πράσινου Σημείου, για το οποίο έχει υποβληθεί ήδη πρόταση για τη χρηματοδότησή του, ενώ σημειώνεται ότι εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Καβάλας υπάρχουν 3 μονάδες διαχείρισης ΑΕΚΚ ενώ ακόμα μια μονάδα βρίσκεται εκτός των ορίων του, αλλά σε μικρή απόσταση από αυτά. Η δυναμικότητα των συγκεκριμένων μονάδων είναι επαρκής για τη διαχείριση του συνόλου των παραγόμενων ΑΕΚΚ στα όρια του Δήμου Καβάλας.
Σύμφωνα με τον κ. Κητή οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Δήμος αναφορικά με τη διαχείριση των παραγόμενων ΑΕΚΚ καθώς και των ογκωδών αποβλήτων συνίστανται (α) στην παράνομη απόρριψη των αποβλήτων αυτών που μπορεί να οφείλεται αφενός στην έλλειψη ενημέρωσης των παραγωγών και αφετέρου, κυρίως, στην απροθυμία κάλυψης του σχετικού κόστους και (β) στην απουσία αναπτυγμένου και οργανωμένου δικτύου επανάχρησης υλικών, για τα οποία, ελλείψει εναλλακτικών λύσεων, ο Δήμος συνεργάζεται με ιδιώτες εργολάβους για τη διαχείρισή τους, με αντίστοιχη επιβάρυνση του κόστους παροχής των ανταποδοτικών υπηρεσιών στους δημότες του.
Περαιτέρω, η έλλειψη κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου δημιουργεί αρκετά εμπόδια αναφορικά με την επανάχρηση των ανακτημένων/ ανακυκλωμένων υλικών που προκύπτουν από την επεξεργασία των ΑΕΚΚ, με αποτέλεσμα ο σχετικός «κύκλος» να μην ολοκληρώνεται.
Ο Δήμος Καβάλας σε συνεργασία με τον Δήμο της Ουτρέχτης συμμετέχει στο έργο με διακριτικό τίτλο "URGE: Circular Building Cities" (Πόλεις που επενδύουν στην Κυκλική Οικονομία) της κοινοτικής πρωτοβουλίας URBACT III. Το εταιρικό σχήμα της πρότασης αποτελείται, πέραν του Δήμου Καβάλας, από το Δήμο της Ουτρέχτης (Ολλανδία), την Διαδημοτική Ένωση του Oeste (Πορτογαλία), τη Δημοτική επιχείρηση Nigrad dd (Σλοβενία), τον Δήμο της Riga (Λετονία), την πόλη της Γρανάδας ( Ισπανία), την πόλη της Κοπεγχάγης (Δανία), τον Δήμο του Πράτο (Ιταλία) και την πόλη του Μονάχου (Γερμανία).
Η πρώτη φάση του έργου είχε διάρκεια 6 μήνες (Ιούνιος 2019 – Ιανουάριος 2020), ενώ η δεύτερη φάση του προγράμματος ξεκίνησε επίσημα τον Ιούνιο του 2020 και θα διαρκέσει έως και τον Αύγουστο του 2022.
Στόχος του έργου αποτελεί ο σχεδιασμός μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό τομέα. Ο Δήμος Καβάλας, μέσω του έργου URGE, θα συντάξει, κατά τη δεύτερη φάση του έργου, ένα αναλυτικό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την διαχείριση των απορριμμάτων του κατασκευαστικού τομέα που εστιάζει στους παρακάτω τέσσερις άξονες:
Ευαισθητοποίηση Παραγωγών των Αποβλήτων.
Ευαισθητοποίηση εμπλεκόμενων επαγγελματιών αναφορικά με την επιλεκτική κατεδάφιση και το διαχωρισμό των παραγόμενων αποβλήτων στην πηγή.
Προκαταρκτική ανάπτυξη δικτύου ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης ογκωδών αποβλήτων που προκύπτουν από εργασίες ανακαίνισης.
Προώθηση της χρήσης ανακτημένων υλικών από την επεξεργασία αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων σε Δημοτικά έργα.
Η τοπική ομάδα φορέων (ULG: Urbact Local Group), που συστάθηκε έπειτα από ανοιχτό κάλεσμα του Δήμου σε φορείς και ιδιώτες που έχουν εμπειρία και δυναμική παρουσία στον κατασκευαστικό τομέα και στη διαχείριση των αποβλήτων του, όπως εργολάβοι – κατασκευαστές, ιδιοκτήτες μονάδων διαχείρισης ΑΕΚΚ, Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης, Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κλπ., ήδη έχει πραγματοποιήσει τέσσερις συναντήσεις εργασίας έως και το Δεκέμβριο του 2020 στα πλαίσια της οργάνωσης, του σχεδιασμού και της υλοποίησης του Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης.
Επίσης, στο πλαίσιο του έργου, πραγματοποιούνται τεχνικές συναντήσεις ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων του Έργου, τις οποίες μπορούν να παρακολουθήσουν και μέλη τη τοπικής ομάδας φορέων.
«Βασικός στόχος και επιδίωξη του Δήμου Καβάλας είναι να αποκτήσει πρακτική εμπειρία στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση ενός σχεδίου κυκλικής οικονομίας, αναφορικά με τα απόβλητα του κατασκευαστικού τομέα, συμβάλλοντας προς την κατεύθυνση της ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων στο Δήμο» σημείωσε ο κ. Κητής.
Τον περασμένο Νοέμβριο πραγματοποιήθηκε η 2η Συνάντηση εργασίας της Τοπικής Ομάδας Φορέων για το έργο "URGE: Circular Building Cities" με εταίρο τον Δήμο Καβάλας. Στην συνάντηση συμμετείχε και το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Εκσκαφών, Κατασκευών & Κατεδαφίσεων ΑΝΑΚΕΜ ΑΕ.
Κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής εκδήλωσης καταγράφηκαν τα προβλήματα και δυνατές λύσεις για την διαχείριση των Αποβλήτων Κατασκευών και Κατεδαφίσεων και των ογκωδών απορριμμάτων. Το έργο αποσκοπεί στην διατύπωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό τομέα.
