του Θοδωρή Καραουλάνη
Σημαντικές εξαγγελίες «έκρυβε» η επίσκεψη του πρωθυπουργού στη Νίσυρο για ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα της νησιωτικής Ελλάδας, την έλλειψη πόσιμου νερού. Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα σε ένα μικρό ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων έγινε για να συμβολίσει τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση στην έννοια της νησιωτικότητας αλλά και να δώσει το περίγραμμα των δράσεων για την ενίσχυση των νησιών.
Ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η ολοκλήρωση Δικτύου Μονάδων Αφαλάτωσης σε όλα τα άνυδρα νησιά. Το ζήτημα του νερού αποτελεί άλλωστε μέρος της πολιτικής της κυβέρνησης για την βελτίωση της ζωής στα νησιά, σημείωσε, προσθέτοντας ότι η έλλειψη νερού σε πολλές νησιωτικές περιοχές είναι ένα πρόβλημα που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την μεταφορά ποσοτήτων νερού με καράβια.
Ο Πρωθυπουργός σημείωσε επίσης ότι παρά το γεγονός ότι η Νίσυρος έχει μονάδα αφαλάτωσης, ο Δήμαρχος του νησιού τον ενημέρωσε ότι αφενός χρειάζεται αναβάθμιση αλλά και ότι χρειάζεται κι ένα καινούργιο για να καλύψει τις ανάγκες.
Δεδομένου ότι χθες ο Αλέξης Τσίπρας ανακηρύχθηκε επίσημος δημότης Νισύρου, καθώς είναι ο πρώτος Πρωθυπουργός που επισκέπτεται το νησί, όλοι έμειναν με τη βεβαιότητα ότι η Νίσυρος «κάτι» θα κερδίσει στα θέματα αφαλάτωσης…
Για να περάσουμε όμως στην γενικότερη εικόνα, ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε ότι ήδη έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση τριών μονάδων αφαλάτωσης, στην Λέρο, την Αμοργό και την Δονούσα, οι οποίες έχουν τεθεί σε λειτουργία. Σε συνολικά 9 άνυδρα νησιά των Δωδεκανήσων και των Κυκλάδων, ο εφοδιασμός με πόσιμο νερό θα συνεχιστεί απρόσκοπτα έως την ολοκλήρωση των έργων εγκατάστασης και λειτουργίας αφαλατώσεων. Ενώ για τα υπόλοιπα άνυδρα νησιά, η διαδικασία εγκατάστασης των απαιτούμενων μονάδων αφαλάτωσης, είναι σε εξέλιξη.
Επίσης, έχει ήδη προχωρήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα εγκατάστασης αφαλατώσεων στην Πάτμο, τους Αρκιούς και το Καστελόριζο, όπου, με προγραμματικές συμβάσεις με τους Δήμους, οι μειοδότριες εταιρίες, με την εγκατάσταση και λειτουργία των μονάδων αφαλάτωσης, αναλαμβάνουν την κάλυψη των υδροδοτικών αναγκών των νησιών αυτών.
Υπενθυμίζουμε ότι μέχρι σήμερα συνεχίζεται το σήριαλ των «νερουλάδων» του Αιγαίου, καθώς οι ανάγκες των περισσότερων νησιών επιλύονται με μεταφορά νερού με ειδικά πλοία. Και θα συνεχιστεί και του χρόνου… Ήδη η ΓΓ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής του υπουργείου Ναυτιλίας προκήρυξε διαγωνισμό για μεταφορά και παράδοση πόσιμου νερού στα άνυδρα νησιά σε Δωδεκάνησα και Κυκλάδες για την επόμενη χρονιά. Συγκεκριμένα πρόκειται για τα νησιά Αμοργός (Κατάπολα), Ηρακλειά, Κίμωλος, Λειψοί, Μεγίστη, Πάτμος και Σύμη. Ωστόσο, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, ο ανάδοχος θα μεταφέρει πόσιμο νερό και σε άλλα νησιά του Αιγαίου, εάν αυτό απαιτηθεί εξαιτίας οποιασδήποτε αιτίας που έχει σαν αποτέλεσμα την ανάγκη κάλυψης των υδρευτικών αναγκών. Η προϋπολογισθείσα δαπάνη του διαγωνισμού ανέρχεται σε 3,29 εκατ. Ευρώ, που μαζί με το ΦΠΑ 24% φθάνει τα 4,08 εκατ. ευρώ για τη μεταφορά ως 320.000 κυβικών μέτρων πόσιμου νερού. Λαμβάνοντας υπόψη και την ελάχιστη εγγυημένη μηνιαία ποσότητα των 14.000 κυβικών μέτρων, το κόστος του πόσιμου νερού μέσω μεταφοράς με πλοίο φθάνει περίπου τα 12,8 ευρώ το κυβικό μέτρο (10,3 ευρώ + ΦΠΑ 24%)! Για να καταλάβουμε το μέγεθος του προβλήματος, στη Μήλο που έχει αναλάβει ιδιώτης με 12ετή σύμβαση τη μονάδα αφαλάτωσης (παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη σύμβαση και μονάδα…) το κόστος του νερού υποχώρησε στα 2 ευρώ το κυβικό, όταν το αντίστοιχο ποσό με την μεταφορά έφτανε τα 10 ευρώ!
Σημειώνουμε επίσης ότι μέχρι σήμερα οι πολιτικές ηγεσίες τόσο στα Υπουργεία Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Αιγαίου πάντα «τόνιζαν» ότι είναι προτεραιότητα η επίλυση του ζητήματος του νερού, ενώ υπηρεσίες των Υπουργείων όπως οι αρμόδιες γενικές και ειδικές γραμματείες έχουν σχεδιάσει πολλές φορές «προγράμματα» και «σχέδια» για το θέμα. Ακόμη και ειδική εταιρεία έχει ιδρυθεί, η ΕΥΔΑΠ Νήσων, η οποία ακόμη ωστόσο ασχολείται με μελέτες και δεν έχει δραστηριοποιηθεί ουσιαστικά. Πάντως η δέσμευση του Πρωθυπουργού για Δίκτυο Μονάδων Αφαλάτωσης σε όλα τα Άνυδρα Νησιά έχει μεγάλη σημασία γιατί αφενός γίνεται για πρώτη φορά κατηγορηματικά σε επίπεδο Πρωθυπουργού και αφετέρου γιατί εντάσσεται σε ένα συνολικό πλαίσιο, που διαθέτει και συγκεκριμένα χρηματοδοτικά εργαλεία (όπως τα Ειδικά Αναπτυξιακά Προγράμματα για το Βόρειο και Νότιο Αιγαίο που σχεδιάσζει το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, πέρα από τα ήδη γνωστά (ΠΕΠ και ΥΜΕΠΕΡΑΑ).
Στα άλλα θέματα περιβάλλοντος και ενέργειας, ο Πρωθυπουργός τόνισε έχουν δρομολογηθεί ή υλοποιούνται από το ΥΠΕΝ μια σειρά από άμεσα και μεσοπρόθεσμα μέτρα. Ένα τέτοιο μέτρο είναι η χρηματοδότηση σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων μικρών νησιωτικών οικισμών μέσω της υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2014-2020. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού 40εκ ευρώ, για το οποίο έχει εκδοθεί πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Ακόμα, προωθείται στρατηγικό σχέδιο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων λόγω των προσφυγικών ροών σε νησιά του Αιγαίου. Η μελέτη έχει ανατεθεί με προθεσμία ολοκλήρωσης δύο μηνών, δηλαδή θα έχει ολοκληρωθεί έως τον ερχόμενο Ιανουάριο. Τέλος, προχωρά η υλοποίηση του προγράμματος για ενεργειακή διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική χώρα, ως την βέλτιστη λύση κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της νησιωτικής Ελλάδας.
