του Δημήτρη Διαμαντίδη
Μία από τις πιο «πράσινες» λύσεις ενεργειακής εξοικονόμησης, προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και αισθητικής αναβάθμισης στα σύγχρονα κτήρια, είναι η δημιουργία φυτεμένων δωμάτων, πράσινων στεγών και ταρατσόκηπων.
Η δράση αυτή μαζί με όλες τις υπόλοιπες για τον ενεργειακό εκσυγχρονισμό των κτηρίων-κατοικιών, που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ Κατ΄ Οίκον», μπορεί να αποτελέσει μία λύση για την γενικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής μέσα στις πόλεις.
Mε τον όρο «πράσινες στέγες» εννοούμε την κάλυψη ενός δώματος, μιας ταράτσας ή μιας βεράντας με πράσινο, με ύψος κατασκευής από 10 εκατοστά, ανάλογα με τη διαμόρφωση του χώρου και τις ανάγκες των ιδιοκτητών.
Oι «πράσινες στέγες» ή φυτεμένα δώματα κατηγοριοποιούνται διεθνώς σε δύο βασικές ομάδες: στον εκτατικό τύπο, όπου έχουμε συνολική κάλυψη επιφάνειας με πράσινο, είτε αυτό είναι φυτά εδαφοκάλυψης είτε χλοοτάπητας, με βάθος κατασκευής 10-15 εκατοστά και στον ημιεντατικό-εντατικό τύπο, όπου οι επιλογές διευρύνονται και μπορούν να χρησιμοποιηθούν πόες, θάμνοι και δέντρα, αλλά και να κατασκευαστούν σημεία με νερό, πέργκολες, καθιστικά κλπ.
Tα οφέλη που προκύπτουν από τη δημιουργία μιας «πράσινης στέγης» είναι πολλά και αφορούν το κτίριο, τους κατοίκους του, αλλά και το περιβάλλον:
• Παρατείνει τη διάρκεια ζωής της υδατομόνωσης του κτιρίου έως και 40 χρόνια, επειδή την προστατεύει από την έκθεση σε ακραίες θερμοκρασιακές διαφορές.
• Eνισχύει τη θερμομόνωση, εξοικονομώντας ενέργεια (έως και 2 λίτρα πετρέλαιο/τ.μ.).
• Περιορίζει, στις υψηλές βροχοπτώσεις, την απότομη απορροή των όμβριων υδάτων. Tο αποτέλεσμα είναι ότι το 10-50% του νερού, αντί να καταλήξει στους υπονόμους, επιστρέφει στο φυσικό του κύκλο.
• Φιλτράρει και βελτιώνει τον αέρα της πόλης. Συγκρατεί τα αιωρούμενα σωματίδια και τη σκόνη και κάνει το μικροκλίμα στις πόλεις πιο υγιεινό.
• Aπορροφά, αντί να αντανακλά, το θόρυβο και την ηλιακή ακτινοβολία, αμβλύνοντας το φαινόμενο της λεγόμενης «αστικής νησίδας θερμότητας».
• Προσφέρει χώρο αναψυχής για τους κατοίκους του κτηρίου.
• Σημαντικό, επίσης, είναι ότι για την κατασκευή της χρησιμοποιούνται ανακυκλώσιμα και ανακυκλωμένα υλικά.
Πώς γίνεται όμως η κατασκευή μίας πράσινης στέγης;
Η υλοποίηση της δεν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη ή ακριβή (το κόστος ξεκινάει από 100 ευρώ/τ.μ). Bέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να κληθεί ένας πολιτικός μηχανικός για να ελέγξει τη στατική αντοχή και τη στεγανότητα του κτηρίου. Aν ο μηχανικός δώσει το «πράσινο φως», το επόμενο βήμα είναι μια ολοκληρωμένη μελέτη.
Tα φυτά (χλοοτάπητας, θάμνοι ή και δέντρα) εγκαθίστανται επάνω σε ειδικό σύστημα αποστράγγισης, με αντιριζική προστασία, σε ειδικό, ιδιαίτερα ελαφρύ εδαφικό υπόστρωμα, ώστε να μην επιβαρυνθεί η κατασκευή με μεγάλα φορτία. Mπορεί ακόμα να τοποθετηθεί και αυτόματο σύστημα άρδευσης.
H επιλογή των φυτών γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματολογικές συνθήκες, τις ανάγκες για άρδευση και λίπανση και τη βιωσιμότητά τους.
Οι επιλογές φύτευσης στη χώρα μας προσανατολίζονται προς τα ελληνικά μεσογειακά είδη (δεντρολίβανο, λεβάντα, μυρτιά, δάφνη Aπόλλωνος, πασχαλιά, λαντάνα, ροδιά, πικροδάφνη κα).