Βαθιές αλλαγές στις συνθήκες καλλιέργειας που επηρεάζουν την παραγωγικότητα των μεγάλων καλλιεργειών προβλέπονται στα επόμενα 10 χρόνια, εάν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη σύμφωνα με μοντέλα υπολογιστικών προσομοιώσεων. Ειδικότερα, οι αποδόσεις των καλλιεργειών καλαμποκιού προβλέπεται να μειωθούν σχεδόν κατά ένα τέταρτο (24%) μέχρι το τέλος του αιώνα, ενώ το σιτάρι θα μπορούσε ενδεχομένως να δει παγκόσμια αύξηση της απόδοσης κατά περίπου 17%.
Οι σοβαρές αλλαγές στο καλάθι ψωμιού σε αρκετές περιοχές θα συμβούν πολύ πιο γρήγορα από ότι αναμενόταν προηγουμένως, για αυτό και θα απαιτηθεί οι αγρότες σε όλο τον κόσμο να προσαρμοστούν στη νέα κλιματική πραγματικότητα.
«Παρατηρήσαμε ότι οι νέες κλιματικές συνθήκες ωθούν τις αποδόσεις των καλλιεργειών εκτός του κανονικού τους εύρους σε όλο και περισσότερες περιοχές. Οι ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου φέρνουν υψηλότερες θερμοκρασίες, αλλαγές στα πρότυπα βροχοπτώσεων και περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα στον αέρα. Αυτό επηρεάζει την ανάπτυξη των καλλιεργειών και διαπιστώνουμε ότι η εμφάνιση του σήματος της κλιματικής αλλαγής θα συμβεί μέσα στην επόμενη δεκαετία ή αμέσως μετά σε πολλές βασικές περιοχές παγκοσμίως», εξηγεί ο επικεφαλής συγγραφέας Γιόνας Γέγκερμαϊρ, μοντελιστής καλλιεργειών και επιστήμονας κλίματος στο Ινστιτούτο Goddard της NASA για Διαστημικές Σπουδές (GISS), στο Ινστιτούτο Γης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη και στο Ινστιτούτο Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων (PIK).
«Αυτό σημαίνει ότι οι αγρότες πρέπει να προσαρμοστούν πολύ πιο γρήγορα, για παράδειγμα αλλάζοντας τις ημερομηνίες φύτευσης ή χρησιμοποιώντας διαφορετικές ποικιλίες καλλιεργειών, για να αποφύγουν σοβαρές απώλειες, αλλά και για να επιτύχουν κέρδη σε περιοχές με υψηλότερο γεωγραφικό πλάτος», υπογράμμισε ο κ. Μιούλερ.
Μειώνονται οι αποδόσεις στο καλαμπόκι, αυξάνονται στο σιτάρι
Συνδυάζοντας ένα σύνολο νέων κλιματικών προβολών και διαφόρων μοντέλων καλλιέργειας τελευταίας τεχνολογίας, η ομάδα ερευνητών δημιούργησε το μεγαλύτερο σύνολο μελλοντικών προβλέψεων απόδοσης από σήμερα. Βρήκαν σημαντικές αλλαγές ήδη στο πολύ εγγύς μέλλον και στις πιο σημαντικές αναπτυσσόμενες περιοχές.
Ο αραβόσιτος καλλιεργείται σε ένα ευρύ φάσμα γεωγραφικού πλάτους, συμπεριλαμβανομένων των υποτροπικών και τροπικών χωρών όπου η υψηλότερη θερμοκρασία θα είναι πιο επιβλαβής από ό,τι σε ψυχρότερες περιοχές μεγάλου γεωγραφικού πλάτους. Η Βόρεια και Κεντρική Αμερική, η Δυτική Αφρική, η Κεντρική και Ανατολική Ασία θα δουν δυνητικά μείωση των αποδόσεων του καλαμποκιού κατά περισσότερο από 20% τα επόμενα χρόνια. Το σιτάρι, το οποίο αναπτύσσεται καλύτερα σε εύκρατα κλίματα, μπορεί με τη σειρά του να αυξήσει την παραγωγικότητα στις τρέχουσες περιοχές καλλιέργειας υπό κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένων περιοχών στις βόρειες Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Κίνα.
Επιδείνωση των υφιστάμενων ανισοτήτων
«Ένα αποτέλεσμα που δείχνουν ξεκάθαρα τα στοιχεία είναι ότι οι φτωχότερες χώρες είναι πιθανό να βιώσουν τις πιο απότομες μειώσεις στις αποδόσεις των κύριων βασικών καλλιεργειών τους. Αυτό επιδεινώνει τις ήδη υπάρχουσες διαφορές στην επισιτιστική ασφάλεια και τον πλούτο», λέει ο Κριστόφ Μιούλερ, συνεργάτης-συγγραφέας και ερευνητής στο Ινστιτούτο του Πότσνταμ για την Έρευνα Κλιματικών Επιπτώσεων.
Είναι σημαντικό ότι τα κέρδη σίτου στον Παγκόσμιο Βορρά δεν αντισταθμίζουν τις απώλειες αραβοσίτου στον Παγκόσμιο Νότο. Οι φτωχές χώρες και φυσικά οι ίδιοι οι μικροκαλλιεργητές που πλήττονται συχνά δεν διαθέτουν τα μέσα για να προμηθευτούν τρόφιμα από την παγκόσμια αγορά. Ως εκ τούτου, η προβλεπόμενη θεμελιώδης αλλαγή στα πρότυπα γεωργικής παραγωγής θα μπορούσε σε ορισμένες περιοχές να αποτελέσει κίνδυνο για την επισιτιστική ασφάλεια, ενώ άλλες να αποκομίσουν κέρδη.
Η θερμοκρασία δεν είναι ο μόνος παράγοντας που σχετίζεται με τις μελλοντικές αποδόσεις των καλλιεργειών. Τα υψηλότερα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη των καλλιεργειών, ειδικά για το σιτάρι. Ωστόσο, θα μπορούσε επίσης να μειώσει τη θρεπτική τους αξία. Η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας συνδέεται επίσης με αλλαγές στα πρότυπα βροχοπτώσεων, καθώς και με τη συχνότητα και τη διάρκεια των κυμάτων καύσωνα και της ξηρασίας, που αποτελούν κινδύνους για την υγεία και την παραγωγικότητα των καλλιεργειών.
«Ακόμη και κάτω από αισιόδοξα σενάρια κλιματικής αλλαγής, όπου οι κοινωνίες καταβάλλουν φιλόδοξες προσπάθειες για να περιορίσουν την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, η παγκόσμια γεωργία αντιμετωπίζει μια νέα κλιματική πραγματικότητα», δήλωσε ο Γέγκερμαϊρ.
Greenagenda newsroom
