του Θοδωρή Καραουλάνη
Στην κατηγορία «Εφαρμοσμένη Έρευνα» βραβεύτηκε ένα αξιόλογο ερευνητικό έργο που αφορά ένα δύσκολο περιβαλλοντικό πρόβλημα που η χώρα μας δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει ουσιαστικά.
Ειδικότερα στο διαγωνισμό «Η Ελλάδα Καινοτομεί!» απονεμήθηκε το Β΄ Βραβείο της κατηγορίας «Εφαρμοσμένη Έρευνα» στον κ. Χρήστο Αγγελόπουλο του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής του ΙΤΕ Πάτρας για το έργο «Συσκευή Ψυχρού Πλάσματος για την ταχεία, αποτελεσματική και φθηνή απορρύπανση ισχυρά ρυπασμένων εδαφών».
Υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει έντονα ζητήματα με το θέμα των ρυπασμένων εδαφών, με γνωστότερα αυτά της μόλυνσης από βιομηχανικά απόβλητα στον Ασωπό, τη νιτρορρύπανση αγροτικών εδαφών σε δεκάδες περιοχές της χώρας αλλά και τους δεκάδες χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης διαφόρων τοξικών και βιομηχανικών αποβλήτων του παρελθόντος που δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί. Για το θέμα αυτό άλλωστε η Ελλάδα είναι υπό τον διαρκή έλεγχο της Κομισιόν, με αποκορύφωμα την νέα προσφυγή προ λίγων εβδομάδων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την επιβολή προστίμου στην Ελλάδα λόγω μη συμμόρφωσης τόσο με την ευρωπαίκή νομοθεσία για τα επικίνδυνα απόβλητα όσο και τη μη προσαρμογή στην πρώτη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του 2009.
Εκεί που η Πολιτεία οργανωμένα και από μόνη της αποδεικνύεται ότι δεν είναι εύκολο να βρει λύσεις σε ένα οξύ και επείγον πρόβλημα, έρχεται το ακαδημαϊκό και ερευνητικό προσωπικό να προτείνει λύσεις, που αξίζει να διερευνηθεί, ουσιαστικά και πρακτικά, η ωφέλεια γενικευμένες εφαρμογής για τη χώρα.
Η ιδέα της ερευνητικής ομάδας του ΙΤΕ Πάτρας βασίζεται σε μια συσκευή πλάσματος, δηλαδή ιονισμένο αέριο που αποτελείται από ελεύθερα ηλεκτρόνια, ιόντα και υπεριώδες φως (όπως ο κεραυνός), που εκμεταλλεύεται τη δράση ακίνδυνων σωματιδίων που οξειδώνουν και τους πιο ανθεκτικούς ρύπους του εδάφους. Τα σωματίδια παράγονται από μία ηλεκτρική εκκένωση μεταξύ δύο ηλεκτροδίων, όπου τοποθετείται το ρυπασμένο έδαφος. Στη διαδικασία απορρύπανσης διοχετεύεται στο έδαφος μόνο ατμοσφαιρικός αέρας. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει θέμα περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως ισχυρίζονται οι ερευνητές, ενώ επιτυγχάνεται η ελαχιστοποίηση του οικονομικού κόστους. Ο χρόνος που χρειάζεται η συσκευή πλάσματος για την απορρύπανση είναι μόλις λίγα λεπτά, ενώ η κατανάλωση ενέργειας είναι συγκρίσιμη με μιας μικρής λάμπας φωτός.
Η συσκευή ψυχρού πλάσματος έχει ήδη κατασκευαστεί σε εργαστηριακή κλίμακα και η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι είναι άμεσα επεκτάσιμη σε βιομηχανική κλίμακα. Έχει «επιβεβαιωθεί», όπως εξηγούν οι ερευνητές μετά από σειρά πειραματικών μετρήσεων, η γρήγορη και καθολική απορρύπανση εδαφών που έχουν ρυπανθεί από υδρογονάνθρακες ή φυτοφάρμακα. Με βάση τα αποτελέσματα, έχει ήδη σχεδιαστεί ένα αυτοματοποιημένο σύστημα το οποίο μπορεί να κατασκευαστεί σε μεγάλη κλίμακα για τη μη επιτόπια απορρύπανση εδαφών.
H ομάδα των ερευνητών, που εκπροσωπεί ο Χ. Αγγελόπουλος, επιθυμεί να αναδείξει τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους απορρύπανσης εδαφών. Επίσης, έχουν την πρόθεση να έρθουν σε επαφή με τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας, με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευση της τεχνολογίας. Πρόκειται δε να κατασκευάσουν ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα σε μεγαλύτερη κλίμακα από αυτή του εργαστηρίου και να ιδρύσουν μια εταιρεία τεχνοβλαστού (spin-off), η δραστηριότητα της οποίας επικεντρώνεται στην εφαρμογή καινοτόµων επιχειρηματικών σχεδίων.
Πέρα από το επιχειρηματικό ή ερευνητικό ενδιαφέρον που προκύπτει από το έργο της συγκεκριμένης ομάδας, είναι σίγουρο ότι μια τέτοια καινοτομική μέθοδος απορρύπανσης εδαφών πρέπει να εξεταστεί από τη Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και ειδικότερα από το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικής Ζημίας το οποίο «αγωνιά» κάθε χρονιά για την εύρεση πόρων και την ιεράρχηση των αναγκών απορρύπανσης.
