του Νίκου Αβουκάτου
Η υφιστάμενη κατάσταση χρήσης λιπασμάτων στη χώρα μας, όπως η αζωτούχα λίπανση, προκαλεί νιτρορύπανση, αφού μόνο το 45% αξιοποιείται από τα φυτά. Το υπόλοιπο 55% διασπείρεται στο περιβάλλον επιβαρύνοντάς το.
Οι επιπτώσεις είναι:
• Υψηλή κατανάλωση συμβατικής ενέργειας για την παραγωγή λιπασμάτων (εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα)
• Νιτρορύπανση
• Ευτροφισμός
Για τον αγρότη, τα παραπάνω συνεπάγονται αυξημένο κόστος παραγωγής.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι γεωργοπεριβαλλοντικοί δείκτες. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, ο τομέας της γεωργίας παράγει το 10% των αερίων του θερμοκηπίου, ενώ οι εκπομπές αμμωνίας που προέρχονται από τον τομέα της γεωργίας ανέρχονται σε ποσοστό 93,3%.
Πιο αναλυτικά, οι εκπομπές της αμμωνίας προέρχονται κυρίως από τη διαχείριση ζωικών αποβλήτων σε ποσοστό 58,9% και από τα γεωργικά εδάφη σε ποσοστό 34,4%.
Τα παραπάνω τόνισε ο Θωμάς Κωτσόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας ΑΠΘ και Διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικών Κατασκευών & Εξοπλισμού στην ημερίδα «Μαζί Καινοτομούμε για τη γεωργία, την κτηνοτροφία και το περιβάλλον», που συνδιοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 και η Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής του ΠΑΑ 2014-2020, στο πλαίσιο λειτουργίας του Εθνικού Αγροτικού Δικτύου του ΥΠΑΑΤ.
Ο κ. Κωτσόπουλος έκανε μια αναλυτική παρουσίαση για την υφιστάμενη κατάσταση ζωικών υποπροϊόντων και αποβλήτων, τονίζοντας ότι η παραγωγή και αξιοποίηση του βιοαερίου από την αναερόβια χώνευση προσφέρει πολλά περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά οφέλη. Αυτό αποδεικνύεται από την ευρεία εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας. Τα τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικές επενδύσεις στον τομέα του βιοαερίου στην Ελλάδα (περισσότερες από 28 μονάδες). Η αναερόβια τεχνολογία κάνει αποτελεσματική χρήση της οργανικής ύλης στα απόβλητα μετασχηματίζοντάς τη σε μεθάνιο και CO2, αποτρέποντας αποτελεσματικά την οργανική ρύπανση.
Καλλιεργητικές πρακτικές όπως η περιορισμένη κατεργασία ή και μηδενική κατεργασία, αμειψισπορά, μεικτή καλλιέργεια και η Γεωργία Ακριβείας – γεωργία μειωμένων εισροών, συντελούν στην αποτελεσματική χρήση των λιπασμάτων και στην αύξηση της διαθεσιμότητας των θρεπτικών στοιχείων στα φυτά.
Οφέλη για το περιβάλλον
• Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
• Μείωση της νιτρορύπανσης και του ευτροφισμού
Οφέλη για τον αγρότη
• Μείωση του κόστους παραγωγής
• Αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος
Παράδειγμα ορθής πρακτικής στη διαχείριση των ζωικών αποβλήτων είναι η ακόλουθη:
- Από τα απόβλητα των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων παράγεται βιοαέριο. Με τα στερεά γίνεται κομποστοποίηση και από τα υγρά επιτυγχάνεται ανάκτηση αζώτου και φωσφόρου υπό τη μορφή λιπασμάτων. Το υγρό κλάσμα χρησιμοποιείται για άρδευση και με το στερεό επιτυγχάνεται εμπλουτισμός με οργανική σταθεροποιημένη ουσία του χωραφιού. Όλη η ιδέα βασίζεται στις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
Παράδειγμα ορθής πρακτικής στη θέρμανση των θερμοκηπίων:
- Με τη χρήση αβαθούς γεωθερμίας σε συνδυασμό με αντλία θερμότητας και χρήση θερμοκουρτίνας και με παθητικό ηλιακό σύστημα
Οφέλη για τον αγρότη
• Μείωση του κόστους παραγωγής
• Αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος
Οφέλη για το περιβάλλον
• Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
Παράδειγμα ορθής πρακτικής στον έλεγχο του περιβάλλοντος των κτηνοτροφικών κτηρίων:
- Χρήση αυτόματου συστήματος αερισμού με χρήση αισθητηρίων
Οφέλη για τον αγρότη
• Μείωση του κόστους παραγωγής
• Καλύτερο περιβάλλον εργασίας
• Καλύτερη ανάπτυξη πτηνών
• Αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος
Οφέλη για το περιβάλλον
• Μείωση του αποτυπώματος άνθρακα
