Η καλλιέργεια του γλυκού σόργου για την παραγωγή βιο-αιθανόλης
Μέχρι σήμερα έχουν γίνει πέντε ενημερωτικά σεμινάρια και θα συνεχιστούν μέχρι τις αρχές Μάρτιου. Οι αγρότες δείχνουν έντονο ενδιαφέρον με την συμμετοχή τους σε αυτά. Στη χώρα μας η καλλιέργεια του είναι πολύ περιορισμένη. Υπάρχουν προοπτικές για την αύξηση εισοδήματος των αγροτών, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και τη διατήρηση αγροτικού πληθυσμού επεσήμανε ο Δρ. Κ. Δήμας Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης μιλώντας σε ενημερωτικό σεμινάριο για αγρότες με θέμα «Παραγωγή Βιοαιθανόλης από Γλυκό Σόργο».
Στην εισήγηση του ο κ. Δήμας τόνισε ότι η καλλιέργεια του γλυκού σόργου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιοποίηση μετρίως αλατούχων εδαφών σε περιοχές με μειωμένες εισροές νερού άρδευσης. Η ποικιλία Μ81-Ε παρείχε τη μεγαλύτερη απόδοση σε βιομάζα και σιρόπι.
Καλλιεργείται περισσότερο στην Ινδία, Νιγηρία, Η.Π.Α, Σουδάν, Κίνα, Αργεντινή για την παραγωγή σιροπιού. Πάντως τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ενδιαφέρον για την παραγωγή βιο-αιθανόλης. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση η παραγωγή γλυκού σόργου ενθαρρύνεται από τις νέες πολιτικές της σχετικά με τις καλλιέργειες που δεν χρησιμοποιούνται για τη διατροφή του ανθρώπου (Rexen, το 1992). Το γλυκό σόργο αξιοποιεί καλύτερα το νερό από κάθε άλλη θερινή καλλιέργεια (συνθήκες άρδευσης και ξηρασίας) (Steduto et al, 1997). Επίσης το γλυκό σόργο χαρακτηρίζεται από την υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, κυρίως σακχαρόζη, φρουκτόζη και γλυκόζη στο χυμό των βλαστών, από τους οποίους η αιθανόλη μπορεί να παραχθεί εύκολα και να χρησιμοποιηθεί ως βιολογικό καύσιμο. Για τον λόγο αυτό, το γλυκό σόργο έχει γίνει παγκοσμίως η ποιο δημοφιλής ενεργειακή καλλιέργεια (Mastrorilli et Al, 1999)
«Με απόφαση του Γεν. Γραμματέα Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έχει συσταθεί, συγκροτηθεί και έχει αρχίσει τις εργασίες της από τον Αύγουστο 2011 ομάδα εργασίας με αντικείμενο την εισαγωγή και προώθηση της βιοαιθανόλης ως καυσίμου κίνησης στην Ελληνική επικράτεια» ανέφερε ο Ιάκωβος Σαρηγιάννης μηχανολόγος , μηχανικός , Γενικός Διευθυντής Αναπτυξιακής Ανώνυμης Εταιρείας Ο.Τ.Α. Ανατολικής Α.Ε. «Ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει διαμορφωθεί η πρόταση για το νέο θεσμικό πλαίσιο που αποτελεί την βασική προϋπόθεση για να ξεκινήσει η χρήση της βιοαιθανόλης στην Ελλάδα (πρωτογενής τομέας αλλά και ενδιαφέρον επενδυτών ). Υπάρχουν κάποιοι επενδυτές αλλα χωρις πλαισιο δεν μπορει να ξεκινήσει τίποτα» ανέφερε ο κ. Σαρηγιάννης.
Σύμφωνα με τον κ. Σαρηγιάννη απαιτούνται άμεσα μέτρα από την ελληνική πολιτεία για τη στήριξη της παραγωγής εντός της ελληνικής επικράτειας από εγχώριους ή ξένους επενδυτές που θα χρησιμοποιούν την παραγόμενη πρώτη ύλη, από έλληνες γεωργούς, των κατάλληλων ενεργειακών καλλιεργειών (γλυκό σόργο, κλπ) ή της δεύτερης γενιάς βιοκαυσίμων
Στήριξη (έμμεση επιδότηση) της συμβολαιακής γεωργίας (με μακροχρόνια ή βραχυχρόνια συμβόλαια καλλιέργειας) για την εξασφάλιση της πρώτης ύλης αποκλειστικά από έλληνες αγρότες.
Χρηματοδότηση των επενδύσεων παραγωγής βιοαιθανόλης που θα αφορούν είτε την επέκταση μονάδων των ήδη λειτουργούντων μονάδων παραγωγής βιοντίζελ, είτε την ίδρυση νέων μονάδων από εγχώριους ή και ξένους επενδυτές.
Εισαγωγή & προώθηση της βιοαιθανόλης στην Ελληνική επικράτεια
Ανάπτυξη μικρού και μεσαίου μεγέθους μονάδων παραγωγής βιοαιθανόλης, που βρίσκονται κοντά στα κέντρα παραγωγής πρώτης ύλης και με εύκολη πρόσβαση σε λιμενικές εγκαταστάσεις.
Καθιέρωση ελαχίστου ποσοστού ανάμιξης της βιοαιθανόλης στα καύσιμα κίνησης.
Καθιέρωση της υποχρέωσης αγοράς της εγχώριας παραγόμενης βιοαιθανόλης από τα διυλιστήρια.
Θέσπιση φορολογικών κινήτρων για τους παραγωγούς βιοαιθανόλης
Από την πλευρά του ο κ. Δήμας παρουσίασε τα στοιχεία ερευνών για το γλυκό σόργο
Από την αγρονομική άποψη, το γλυκό σόργο είναι φιλικότερο προς το περιβάλλον από τον αραβόσιτο λόγω των σχετικά χαμηλών αναγκών σε άζωτο και σε νερό (Mastrorilli et al, 1999) (Barbanti et al, το 2006)
Το νερό άρδευσης είναι ο κύριος περιοριστικός παράγοντας για την παραγωγή καλλιεργούμενων φυτών ωστόσο, η αλατότητα προκαλεί τις μεγάλες απώλειες στη γεωργία. Η καλλιέργεια του γλυκού σόργου είναι μια εναλλακτική λύση σε αυτά τα εδάφη (Koukoulakis et al, 2000)
Το ενδιαφέρον για το γλυκό σόργο στα μεσογειακά περιβάλλοντα αυξάνεται λόγω της χρήσης του για την παραγωγή βιολογικών καυσίμων (από το χυμό) και την παραγωγή ενέργειας από την ακατέργαστη ύλη (βιομάζα) (Barbanti et al, 2006)
Η καλλιέργεια του γλυκού σόργου αυξάνεται στις προβληματικές περιοχές λόγω της υψηλής αντοχής του στα άλατα και την ξηρασία (Berenguer και Faci, 2001; Almodares και Hadi, 2009)
Το γλυκό σόργο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή βιολογικών καυσίμων μπορεί να είναι μια εναλλακτική καλλιέργεια στον αραβόσιτο στις προβληματικές περιοχές όπου το νερό άρδευσης είναι περιορισμένο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης της καλλιέργειας (Almodares και Hadi 2009)
Η επιλογή των κατάλληλων ποικιλιών γλυκού σόργου για κάθε περιοχή πρέπει να γίνει μετά από σχετικές έρευνες των επιστημών Μόνο έτσι μπορούμε να εγγυηθούμε στους παραγωγούς ποιες είναι οι κατάλληλες ποικιλίες γλυκού σόργου για την περιοχή τους
Τα κίνητρα των αγροτών μπορεί να αυξηθούν εάν οι ποικιλίες γλυκού σόργου παρέχουν τα άμεσα οφέλη, όπως η αποδεκτή παραγωγή βιομάζας και βιολογικών καυσίμων, από τους αγρούς όπου άλλες καλλιέργειες είναι μη παραγωγικές (Almodares και Hadi, 2009)
Πλεονεκτήματα καλλιέργειας γλυκού σόργου
Υψηλή φωτοσυνθετική ικανότητα (C4 φυτό)
Μεγάλη παραγωγή βιομάζας
Δυνατότητα δεύτερης κοπής
Έχει την υψηλότερη αποδοτικότητα ζύμωσης (90-92%) από το ζαχαροκάλαμο (85-88%)
Απαιτεί χαμηλή ενέργεια (1/4) και λιγότερο από (1/2) του κόστους των μηχανημάτων
Λιγότερα απόβλητα μετά την παραγωγή αιθανόλης συγκριτικά με τα σιτηρά
Ανώτερη ποιότητα και υψηλό οκτάνιο (μέχρι 25%)
Αντοχή στο πλάγιασμα και σε ορισμένες ασθένειες (βελτιωμένες ποικιλίες)
Αντοχή του γλυκού σόργου στην ξηρασία
Μικρό ρυθμό ανάπτυξης του υπέργειου τμήματος μέχρι το ριζικό σύστημα να αναπτυχθεί κανονικά
Μεγάλο βάρος και όγκος ρίζας (1.5-2 m και ρυθμό 2 έως 5 cm/ημ.)
Μεγαλύτερο μόνιμο ριζικό σύστημα και μικρότερη φυλλική επιφάνεια από το καλαμπόκι
Ικανότητα μείωσης του οσμωτικού δυναμικού, διατήρηση της σπαργής κατά τη διάρκεια της ξηρασίας
Ικανότητα διατήρησης σχετικά υψηλού υδατικού δυναμικού με την αύξηση της ξηρασίας του εδάφους
Μείωση απωλειών νερού λόγω μορφολογικών χαρακτηριστικών των φύλλων (παχιά εφημερίδα, κηρώδες επίχρισμα, μηχανικά κύτταρα που μειώνουν τη διαπνοή)
Η αντοχή στην ξηρασία οφείλεται:
Υψηλός λόγος ρίζα/βλαστοί σε ανθεκτικές ποικιλίες
Ύπαρξη γονιδίων που δίνουν αντοχή στην ξηρασία
Σε περίοδο εκτεταμένης ξηρασίας αναστέλλει τη βλάστηση
Μειονεκτήματα γλυκού σόργου
Εξαντλεί την εδαφική υγρασία, θρεπτικά στοιχεία και υποβαθμίζει την δομή του εδάφους
Τα φυτικά υπολείμματα ορισμένων ποικιλιών επηρεάζουν την ανάπτυξη μερικών καλλιεργούμενων φυτών
