Παμβώτιδα: 11 ζευγάρια πελαργών και 28 νεοσσοί το 2017 (γραφήματα)

Ο Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας (Φ.Δ.Λ.Π.) ολοκλήρωσε την ετήσια απογραφή των πελαργών για το έτος 2017 στα όρια της περιοχής ευθύνης του. Ο πελαργός ή λελέκι είναι είδος συνυφασμένο με την παρουσία του ανθρώπου, καθώς φωλιάζει κοντά σε οικισμούς, σε περιοχές που γειτονεύουν με υγροτόπους, λιβάδια και καλλιέργειες. Στην Ελλάδα συναντάμε δύο είδη πελαργών, τον λευκό πελαργό (Ciconia ciconia) και τον Μαυροπελαργό (Ciconia nigra), είδη μεταναστευτικά που περνούν το χειμώνα στην Αφρική και έρχονται στην Ευρώπη την άνοιξη. Ανέκαθεν ο άνθρωπος έδειχνε σεβασμό στους πελαργούς, που τους θεωρούσε ωφέλιμα πουλιά επειδή τρέφονταν με έντομα, σαύρες, ποντίκια και προπαντός με φίδια. Οι χωρικοί τους συμπαθούσαν, γιατί ακολουθούσαν το αυλάκι που άνοιγε το άροτρο τους και έτρωγαν τα σκουλήκια και τις προνύμφες που κατέστρεφαν τις καλλιέργειες τους. Ωστόσο, ο πληθυσμός του λευκού πελαργού στον ελλαδικό χώρο έχει συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω ανθρωπογενών αιτίων (αποξηράνσεις υγροτόπων, εκσυγχρονισμός γεωργίας, καταστροφή φωλιών, κ.ά.).

Στην Ήπειρο οι λευκοί πελαργοί φτάνουν στα τέλη Μαρτίου-αρχές Απριλίου και αναχωρούν συνήθως στα μέσα Αυγούστου. Η απογραφή των πελαργών για το έτος 2017, έγινε με βάση τη μεθοδολογία που καθορίζει η Διεθνής Επιτροπή για την Απογραφή Λευκού Πελαργού, με απευθείας παρατήρηση και καταγραφή των φωλιών και των ζευγαριών.

Η απογραφή διεξήχθη τον Ιούνιο του 2017. Στόχος της απογραφής των λευκών πελαργών από το Φορέα Διαχείρισης είναι να καταγραφεί στην περιοχή ευθύνης του Φ.Δ.Λ.Π. ο αριθμός και η θέση των φωλιών με ή χωρίς πελαργούς, ενώ όπου υπάρχουν νεοσσοί καταγράφεται ο ακριβής αριθμός αυτών, καθώς και τα αναπαραγωγικά ζευγάρια. Κατά την παρακολούθηση συλλέγονται στοιχεία από κατοίκους των περιοχών σχετικά με το ιστορικό των φωλιών που υπάρχει στην περιοχή τους. Απώτερος σκοπός είναι βέβαια η ανάδειξη της διαχρονικής τάσης του πληθυσμού.

Όπως φαίνεται και στα παρακάτω γραφήματα (σύγκριση με την απογραφή του 2014 -έτος στο οποίο πραγματοποιήθηκε η προγραμματισμένη 10ετής καταγραφή), το 2017 καταγράφηκαν 11 αναπαραγόμενα ζευγάρια, και 28 νεοσσοί (Εικόνα 1 και 2).

Εικόνα 1.Φωλιές Πελαργών Περιοχής ευθύνης Φ.Δ.Λ.Παμβώτιδας

Εικόνα 2. Αναπαραγόμενα ζεύγη και σύνολο νεοσσών.

Όσον αφορά στο είδος των φωλιών σε σύγκριση με το 2014, όπως φαίνεται και στο επόμενο γράφημα, παρατηρείται αυξητική τάση των τεχνητών φωλιών με πελαργούς αλλά και των φυσικών φωλιών σε ηλεκτρικούς στύλους, που πρέπει να επιβεβαιωθεί τα επόμενα χρόνια. Επίσης, παρουσιάζεται μια μικρή μείωση των φωλιών σε εκκλησίες γεγονός που μπορεί να οφείλεται και σε ανθρωπογενείς παρεμβάσεις.

Εικόνα 3 Είδος Φωλιών.

Η κατανομή των νεοσσών ανά φωλιά για τα έτη 2014 και 2017 φαίνεται στην ακόλουθη εικόνα 4. Προκύπτει ότι οι φωλιές με 2 και 4 νεοσσούς ήταν περισσότερες το 2017, ενώ φωλιές με έναν και πέντε νεοσσούς δεν παρατηρήθηκαν το 2017. Φωλιές με έξι νεοσσούς δεν παρατηρήθηκαν, όπως και το 2014. Ο μεγαλύτερος αριθμός νεοσσών σε τεχνητή φωλιά ήταν τέσσερεις (4) νεοσσοί, ενώ αντίστοιχα σε φυσικές φωλιές ήταν τρείς νεοσσοί. Μοναδική φωλιά στην πόλη των Ιωαννίνων αυτή που βρίσκεται στον μιναρέ του τζαμιού της Καλούτσιανης. Πρώτη φωλιά που κατοικήθηκε φέτος από πελαργούς είναι η φωλιά της Μπάφρας.

Εικόνα 4: Κατανομή νεοσσών στις φωλιές πελαργών για τα έτη 2014-2017

Οι φωλιές των πελαργών εντοπίζονται κυρίως σε περιοχές με έντονη κίνηση και δραστηριότητα ανθρώπων όπως οι πλατείες των χωριών τα οποία βρίσκονται κοντά σε περιοχές τροφοληψίας τους (κάμποι και υγρότοποι). Αξίζει να σημειωθεί ότι καταγράφηκε και ένα ζευγάρι μαυροπελαργών στην περιοχή του υγροτόπου Βρέλλη. Ο μαυροπελαργός είναι πιο σπάνιος από το λευκό πελαργό, φωλιάζει σε κορυφές δέντρων σε απόμερες περιοχές και συνήθως φτάνει τον Απρίλιο και αποχωρεί το Νοέμβριο.

Εικόνα 5: Τεχνητή φωλιά πελαργού με νεοσσούς σε στύλο της ΔΕΗ (περιοχή Άνω Λαψίστας)

Εικόνα 6: Φυσική φωλιά πελαργού σε στύλο της ΔΕΗ (Περιοχή Πετσαλίου)