του Δημήτρη Διαμαντίδη
Η ανακύκλωση όπως την ξέρουμε σήμερα διεθνώς είναι μόνο ένα μικρό κλάσμα των όσων τελικά μπορούν να ανακυκλωθούν.
Επί της ουσίας, μπορούν να ανακυκλωθούν όλα όσα χρησιμοποιούμε και παράγουμε, αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει ακόμη και στις πιο προηγμένες χώρες του κόσμου.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι πως οι ρυθμοί της ανακύκλωσης παγκοσμίως αδυνατούν να παρακολουθήσουν την παραγωγή.
Ενδεικτικά, σήμερα τα ηλεκτρονικά απόβλητα είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας στερεών αποβλήτων διεθνώς, καθώς αυξάνεται με διπλάσιο έως και τριπλάσιο ρυθμό, σε σχέση με άλλες πηγές απορριμμάτων.
Σε ακόμη ευρύτερη κλίμακα, οι βιομηχανικές δραστηριότητες παράγουν σχεδόν 7,6 δισεκατομμύρια τόνους στερεών αποβλήτων μόνο στις ΗΠΑ κάθε χρόνο, ένα τεράστιο ποσό, το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ είναι το 3000% των συνολικών οικιακών απορριμμάτων, που παράγουν τα νοικοκυριά στη συγκεκριμένη χώρα σε ετήσια βάση.
Οι χώρες που κερδίζουν τη μάχη της ανακύκλωσης (η Ελλάδα είναι στο 19%)
Παρόλο που η παραγωγή σε όλα τα επίπεδα αυξάνεται, οι ρυθμοί στην ανακύκλωση δυστυχώς έμειναν στάσιμοι την τελευταία δεκαετία, σε σχέση με τον όγκο των αποβλήτων, που παράγονται.
Ενδεικτικό είναι ότι στην μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, στις ΗΠΑ, ανακυκλώνεται μόνο το 34% του συνόλου των απορριμμάτων.
Ο λόγος που η ανακύκλωση δεν συμβαδίζει με την παραγωγή είναι καθαρά οικονομικός. Ένα υλικό οδηγείται στην ανακύκλωση μόνο εάν η διαδικασία συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης του αποφέρει κέρδος. Οι περιβαλλοντικοί λόγοι, αλλά και τα ζητήματα υγείας, που προκύπτουν από την μη ανακύκλωση δεν απασχολούν και πολύ. Όμως εν τέλει η ίδια η κοινωνία υφίσταται τις συνέπειες της μόλυνσης του περιβάλλοντος και της επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας και όχι ο κατασκευαστής, ο παραγωγός ή ο μεμονωμένος καταναλωτής.
Με δεδομένο ότι και η μη ανακύκλωση έχει κόστος, επιλογές όπως η καύση απορριμμάτων ή η υγειονομική ταφή τους αξιοποιούνται για όλο και πιο πολλά απόβλητα. Μόνο που αυτές οι λύσεις έχουν αρχίσει να «στοιχειώνουν» τον πλανήτη, καθώς για παράδειγμα τα πλαστικά στους ωκεανούς αποσυντίθενται και γίνονται μικρά κομμάτια, καταλήγουν στα στομάχια των ψαριών και τα ψάρια στα στομάχια των ανθρώπων.
Μόνο η υιοθέτηση των πρακτικών της κυκλικής οικονομίας μπορεί να δώσει τη δυνατότητα να σταματήσει αυτός ο «κατήφορος».
