Εχουν μνήμες οι φώκιες – τουλάχιστον όπως τις εννοούμε εμείς οι άνθρωποι; Κι αν ναι, θυμάται, άραγε, ο Κωστής τη στιγμή που είδε για τελευταία φορά τη μητέρα του; Φεύγοντας από τον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών της MOm στα Σπάτα Αττικής, δεν μπορούσα να μη σκέφτομαι το ορφανό αρσενικό φωκάκι monachus monachus, που δίνει αγώνα επιβίωσης, με τη φροντίδα των ανθρώπων της οργάνωσης – κτηνιάτρων, βιολόγων και εθελοντών.
Bρέθηκε από ψαρά της Φολεγάνδρου, αμέσως μετά το πέρασμα του κυκλώνα «Ζορμπά», σε παραλία του νησιού. Προφανώς, μέσα στη θαλασσοταραχή είχε χάσει τη μητέρα του. «Ο Σεπτέμβριος, ο Οκτώβριος και ο Νοέμβριος είναι οι μήνες της αναπαραγωγής για τις μεσογειακές φώκιες. Τα μικρά κολυμπούν μεν από την πρώτη τους μέρα, αλλά είναι ακόμη αδύναμα. Κάπως έτσι ο Κωστής, στον οποίο δώσαμε το όνομα του ψαρά που τον έσωσε, του Κώστα Μπογιατζίδη, πιθανότατα παρασύρθηκε από τα κύματα», λέει η Ελένη Τούντα, βιολόγος και ιδρυτικό μέλος της Mom, που μας υποδέχεται στον Σταθμό.
Ο ρόλος της MOm
Το πρωτόκολλο της περιβαλλοντικής οργάνωσης προβλέπει ότι επί ένα 24ωρο το ζώο απλώς παρακολουθείται στον χώρο όπου έχει βρεθεί, γιατί πάντα υπάρχει μια ελπίδα να το βρει η μητέρα του και να το οδηγήσει πίσω στη σπηλιά τους. Αυτό, δυστυχώς, δεν συνέβη στη συγκεκριμένη περίπτωση και ο μικρός, στις αρχές Οκτωβρίου, μεταφέρθηκε από τις Κυκλάδες στον χώρο που το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο έχει παραχωρήσει στην MOm. Ηταν σχεδόν δύο εβδομάδων και εμφανώς υποσιτισμένος, αφού είχε σχεδόν το μισό βάρος (13 κιλά) από αυτό που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα έπρεπε να έχει στην ηλικία του.
«Τους πρώτους τρεις μήνες της ζωής τους τα φωκάκια θηλάζουν, δεν μπορούν ακόμη να φάνε ψάρια. Στη θάλασσα μόνα τους αποκλείεται να ζήσουν, δηλαδή. Ολα αυτά τα χρόνια που περιθάλπουμε monachus monachus, δοκιμάσαμε διάφορα υποκατάστατα του μητρικού τους γάλακτος, αλλά προκαλούσαν γαστρεντερολογικά προβλήματα, οπότε έχουμε καταλήξει στον ψαροπολτό», εξηγεί η κ. Τούντα βάζοντας στο μπλέντερ φιλέτα από σκουμπριά, για να ετοιμάσει το γεύμα του Κωστή. Ακούγοντας τον ήχο, ο... πιτσιρικάς, από το διπλανό δωμάτιο, αρχίζει να φωνάζει με ανυπομονησία. «Κάθε τέσσερις ώρες τον ταΐζουμε. Βέβαια, τώρα που έγινε ενός μηνός κόψαμε το νυχτερινό τάισμα. Λαμβάνει πέντε γεύματα των 250 γραμμαρίων ημερησίως. Σταδιακά θα αρχίσει να τρώει ολόκληρα φιλέτα ψαριού, χωρίς δέρμα και κόκαλα. Μολονότι ήταν πολύ αδύνατος και είχε πρόβλημα με το σάκχαρό του, είναι μαχητής. Και τρώει με όρεξη όλο του το φαγητό. Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι», συνεχίζει η συνομιλήτριά μου.
Τριάντα χρόνια προσφοράς κλείνει φέτος η ΜΟm. Με τις δυσκολίες που βάζουν σε κάθε τι η έλλειψη πόρων και η αδυναμία του κράτους να μεριμνήσει για τα αυτονόητα: την προστασία της άγριας ζωής στη χώρα μας. «Δεν μπορούμε να τα περιμένουμε όλα από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Παλεύουμε με πενιχρά μέσα και χωρίς χρηματοδοτήσεις. Αλλά όταν φτάνει στα χέρια μας ένα ταλαιπωρημένο ζώο, πώς να αρνηθούμε να το φροντίσουμε;»
Ρωτώ την Ελένη Τούντα ποιο θα είναι το μέλλον του Κωστή εάν όλα πάνε καλά. «Μόλις φτάσει τα 50 κιλά και είναι πια δυνατός, θα τον ελευθερώσουμε στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Αλοννήσου. Η μεσογειακή φώκια είναι ζώο με υψηλή νοημοσύνη – πολύ κοντά στον άνθρωπο, όπως και το δελφίνι. Μαθαίνει εύκολα και κοινωνικοποιείται. Γι’ αυτό είμαστε πολύ προσεκτικοί. Αν και είναι μεγάλος ο πειρασμός –είδατε πόσο γλυκούλης είναι– δεν κάνουμε πολλά... γούτσου γούτσου. Ο Κωστής δεν πρέπει να αναπτύξει σχέση εξάρτησης από τους ανθρώπους. Πρέπει να επιστρέψει στη θάλασσα. Εκεί όπου ανήκει...».
Πηγή: Εφημερίδα «Καθημερινή»