Του Δημήτρη Διαμαντίδη
Δαπανηρά και με μεγάλο αδικαιολόγητο κόστος χαρακτηρίζονται στην πλειοψηφία τους τα «πράσινα» έργα ανάπτυξης ή περιβαλλοντικής προστασίας της υπαίθρου στην Ε.Ε., όπως τουλάχιστον καταγράφει σε επίσημη έκθεση του ο κοινοτικός φορέας European Court of Auditors (ECA).
Όπως επισημαίνει σε πόρισμα του, που δημοσιοποιήθηκε πριν λίγες ημέρες, μόλις 5 από τα 28 παρόμοια έργα, που ελέγχθηκαν σε χώρες της Ε.Ε., αποδείχθηκαν πως ανταποκρίνονται στο κόστος τους.
Τα έργα αυτά αφορούν σε μη παραγωγικές επενδύσεις στην ύπαιθρο, οι οποίες μπορεί να μην αποφέρουν έσοδα, αλλά έχουν θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο και συμβάλλουν στην ανάπτυξη της φιλικής προς το περιβάλλον γεωργίας.
Οι υποδομές αυτές είναι παρεμβάσεις αποκατάστασης χαρακτηριστικών του τοπίου, όπως έργα οριοθέτησης και δράσεις σε υγροτόπους ή ακόμη και ανάπλαση βιότοπων, αποκατάσταση της χλωρίδας κα..
Η κοινοτική χρηματοδότηση για ανάλογα project μπορούσε να φτάσει έως και το ένα δισεκατομμύριο Ευρώ την χρονική περίοδο 2007-2013 και τελικά απορροφήθηκαν 860 εκατ. Ευρώ.
Οι δράσεις που εξετάστηκαν από τον ECA περιλαμβάνουν έργα στη Μ. Βρετανία, Ιταλία, Δανία και Πορτογαλία, στις οποίες κατευθύνθηκε το 80% των 860 εκατ. Ευρώ, δηλαδή απορρόφησαν τη «μερίδα του λέοντος».
Η Ελλάδα έχει σχεδόν ανύπαρκτο μερίδιο σε αυτά τα έργα, καθώς δεν αξιοποίησε σχετικά κονδύλια και βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των σχετικών χωρών της Ε.Ε., οπότε και δεν γίνεται ιδιαίτερη μνεία για την χώρα μας στην έκθεση της ECA.
Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινοτικοί ορκωτοί ελεγκτές χαρακτηρίζουν το κόστος στο 75% αυτών των δράσεων είτε ως αδικαιολόγητα υψηλό, είτε ως ανεπαρκώς αιτιολογημένο.
Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα παραπάνω εκτιμούν πως το όλο ζήτημα μπορεί να είναι και ευρύτερο, καθώς τα προβλήματα αυτά προήλθαν από αδυναμίες στη διαδικασία υλοποίησης και στα συστήματα ελέγχου των κρατών-μελών.
Όπως τονίστηκε από την πλευρά μελών του ECA, η βιώσιμη διαχείριση της καλλιεργήσιμης γης είναι σημαντική, αλλά και η κοινοτική χρηματοδότηση πρέπει να δαπανάται λελογισμένα και με νόημα.
Ο ECA εντόπισε προβλήματα ιδιαίτερα στη διαδικασία επιλογής των προς υλοποίηση έργων από τις εθνικές αρμόδιες αρχές.
Τα κράτη-μέλη δεν τεκμηριώνουν κατάλληλα τα κόστη ή αποδέχθηκαν την πιο ακριβή προσφορά για το έργο χωρίς αιτιολογία αναφέρεται στην έκθεση.
Το πιο προβληματικό θέμα είναι πως ανάλογες χρηματοδοτήσεις συνεχίζονται και για την περίοδο 2014-2020, αλλά η Κομισιόν και τα κράτη-μέλη δεν έχουν διορθώσει μέχρι στιγμής τις αστοχίες σε αυτές τις δράσεις, καθώς δεν τις έχουν εντοπίσει έγκαιρα.
