του Νίκου Αβουκάτου
Η κακή και αλόγιστη χρήση χημικών λιπασμάτων αποτελεί ένα καθοριστικό παράγοντα για τις χαμηλές ποσότητες οργανικής ουσίας, στα ελληνικά εδάφη. Το πρόβλημα αυτό διαχρονικά επιδεινώνεται, με αποτέλεσμα να καταγράφεται ανησυχητική μείωση της οργανικής ουσίας, κατά περίπου 1,14%, στα ελληνικά εδάφη.
Όμως, η οργανική ουσία αποτελεί βασική πηγή ενέργειας μέσα στο χώρο του εδαφικού συστήματος, επομένως χρειάζεται συνεχή τροφοδότηση με ενέργεια. Άρα είναι αναγκαίο να δοθεί άμεσα η θρεπτική βοήθεια.
Ο καθηγητής του Τμήματος Διαχείρισης Αγρο-Περιβαλλοντικών Συστημάτων του Perrotis College της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Δρ. Αθανάσιος Γκέρτσης, σε μελέτη για την αξιολόγηση του εδαφοβελτιωτικού προϊόντος της εταιρείας Biosolids σε διάφορες καλλιέργειες προχώρησε στη σύγκριση του εδαφοβελτιωτικού με το χημικό λίπασμα. Όπως φαίνεται, η χρήση εδαφοβελτιωτικού και λιπάσματος είναι πολλές φορές συμπληρωματική.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη του κ. Γκέρτση η χρήση του εδαφοβελτιωτικού μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην αύξηση της οργανικής ουσίας, ώστε να επιτευχθούν οι εξής στόχοι:
- Αύξηση της συνεκτικότητας εδαφών με υψηλή περιεκτικότητα σε άμμο.
- Βελτίωση της δομής του εδάφους, με τη δημιουργία σταθερών συσσωστωμάτων.
- Προστασία των εδαφών από διαβρώσεις.
- Αύξηση της ανταλλαγής κατιόντων (ΙΑΚ), συνεισφέροντας συχνά το 30% - 70% της συνολικής ΙΑΚ, δηλαδή της ικανότητας συγκρατήσεως υγρασίας.
Όπως εξηγεί ο κ. Γκέρτσης το εδαφοβελτιωτικό προϊόν προκαλεί βελτίωση των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων του εδάφους (δομή υδατοικανότητα, διηθητικότητα, την αύξηση της οργανικής ουσίας και των μικροοργανισμών, την προσθήκη ανόργανων και οργανικών θρεπτικών στο έδαφος και άλλα). «Αντίθετα, το χημικό κοκκώδες λίπασμα προσθέτει ανόργανα θρεπτικά στο εδαφικό σύστημα, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις αυξάνει την αλατότητα σε περιπτώσεις υπερλίπανσης και απορροής, προκαλώντας ευτροφισμό σε λίμνες και ποτάμια, αλλά και πιθανές φυτοτοξικότητες», επισημαίνει ο κ. καθηγητής και σημειώνει: «Η χρήση των χημικών λιπασμάτων σίγουρα είναι απαραίτητη, δεν μπορούμε με εδαφοβελτιωτικά προϊόντα να προσθέσουμε τις ίδιες ποσότητες θρεπτικών λιπασμάτων, ωστόσο δεν βελτιώνουν άλλα πράγματα. Και όχι μόνο δεν βελτιώνουν, αφού μπορεί σε περιπτώσεις υπερλίπανσης ή υπολίπανσης να δημιουργήσουν προβλήματα είτε φυτοτοξικότητας είτε τροφοπενίας».
Προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι θέσεις και τα αποτελέσματα των μελετών του, ο κ. Γκέρτσης εξηγεί επιπλέον τα ακόλουθα: «Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ένα τσουβάλι λίπασμα δεν θα πάει όλο στο φυτό, εξαρτάται από τη διαχείριση. Αν το ρίξουμε σε λάθος εποχή, λίγο πριν την εκδήλωση βροχόπτωσης, αυτό μπορεί να χαθεί από μια μεγάλη απορροή. Ένα τσουβάλι δεν είναι όλο για το φυτό. Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό θα μπορέσει να πάρει το φυτό και αυτό ανάλογα με το πόσο θα επιτρέψει το έδαφος. Αυτό εξαρτάται από το πόσο εφοδιασμένο είναι το έδαφος με άργιλο και οργανική ουσία, άρα στην ουσία πρέπει να το βελτιώσουμε με ένα εδαφοβελτιωτικό, ώστε να αποκτήσει την ικανότητα να συγκρατεί περισσότερο λίπασμα. Σίγουρα κάθε έδαφος συγκρατεί διαφορετικές ποσότητες λιπάσματος για να μπορέσει να βοηθήσει το φυτό».
