Για υψηλές συγκεντρώσεις στα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, με δραματικές συνέπειες στην παγκόσμια θερμοκρασία, κάνει λόγο η Βρετανική Μετεωρολογική Υπηρεσία, στο εγγύς μέλλον.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της, τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα αυξηθούν κατά 2,5 μέρη ανά εκατομμύριο στα κατά μέσο όρο 408 μέρη ανά εκατομμύριο το 2017. Μάλιστα, ο μηνιαίος μέσος όρος μπορεί να τα ξεπεράσει τα 410 μέρη ανά εκατομμύριο για πρώτη φορά τον φετινό Μάιο, μιας και η πρόβλεψη είναι για 409,86 με περιθώριο 0,61 μέρη ανά εκατομμύριο. Τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται και μειώνονται κάθε χρόνο ανάλογα με τις εποχιακές αλλαγές στην ανάπτυξη των φυτών.
Πριν από τέσσερα χρόνια το ανώτατο επίπεδο διοξειδίου του άνθρακα ξεπέρασε για πρώτη φορά το ανησυχητικό ορόσημο των 400 μερών ανά εκατομμύριο. Εάν η συγκέντρωσή του συνεχίζει να αυξάνεται με αυτόν τον ρυθμό, τότε θα έχει διπλασιαστεί σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή πολύ πριν από το τέλος του αιώνα.
Ο διπλασιασμός του διοξειδίου του άνθρακα θα θερμάνει τον πλανήτη κατά περίπου 3 βαθμούς Κελσίου στις επόμενες δεκαετίες, και έως και κατά 6 βαθμούς κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων.
Η πρόβλεψη για τη φετινή αύξηση είναι η πρώτη επίσημη από τη βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία και πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, αλλά δημοσιοποιήθηκε μόλις τώρα.
Η πρόγνωση έχει γίνει ειδικά για το σταθμό μέτρησης Μάουνα Λόα στη Χαβάη, όπου τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα καταγράφονται από το 1950, παρέχοντας περισσότερα δεδομένα στους επιστήμονες. Τα επίπεδα σε άλλες περιοχές μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς.
Η προβλεπόμενη αύξηση των 2,5 μερών ανά εκατομμύριο το 2017 είναι πολύ χαμηλότερη από το ρεκόρ των 3,4 πέρυσι, αλλά εξακολουθεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερη από τον ετήσιο μέσο όρο των 2,1 μερών ανά εκατομμύριο κατά την τελευταία δεκαετία.Το διοξείδιο του άνθρακα είναι το κύριο αέριο θερμοκηπίου που ευθύνεται για την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Πριν από τη βιομηχανική εποχή, τα επίπεδα στην ατμόσφαιρα ήταν περίπου 280 μέρη ανά εκατομμύριο, και είχαν παραμείνει κάτω από 300 για τουλάχιστον 800.000 χρόνια.
Ρεκόρ θερμοκρασίας
Ήδη, η Γη σημείωσε νέο ρεκόρ θερμοκρασίας την προηγούμενη χρονιά, σηματοδοτώντας το τρίτο συνεχόμενο έτος που σπάει το ετήσιο ρεκόρ μέσης θερμοκρασίας, σύμφωνα με αναφορές από πολλούς οργανισμούς.
Η παγκόσμια μέση θερμοκρασία πέρυσι ήταν 0,94 βαθμούς Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα και 0,04 βαθμούς υψηλότερη από ό,τι το 2015, το τελευταίο ρεκόρ έτους, σύμφωνα με την αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA).
Μια ξεχωριστή ανάλυση από την αμερικανική διαστημική υπηρεσία NASA διαπίστωσε επίσης ότι το 2016 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί, όπως επιβεβαιώθηκε και από άλλη ανάλυση από τη Μετεωρολογική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου. Σύμφωνα με τη NOAA, το ρεκόρ ετήσιας θερμοκρασίας του πλανήτη έχει σπάσει πέντε φορές από τις αρχές του 21ου αιώνα.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός στη Γενεύη της Ελβετίας επιβεβαίωσε τα ευρήματα των Αμερικανών και Βρετανών επιστημόνων, και σημείωσε ότι οι ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις τόσο του διοξειδίου του άνθρακα όσο και του μεθανίου έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ.
Ενδεικτικά, νέα ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας σημειώθηκαν στη Νότια Αφρική, την Ταϊλάνδη, σε ορισμένες περιοχές της Ινδίας, το Ιράν και το Κουβέιτ, με τις θερμοκρασίες να αγγίζουν έως και τους 54 βαθμούς Κελσίου, ενώ ο θαλάσσιος πάγος έλιωσε πιο γρήγορα από ό,τι ποτέ πριν στην Αρκτική.
Η θερμοκρασία του περασμένου έτους ενισχύθηκε από το φαινόμενο Ελ Νίνιο στον Ειρηνικό Ωκεανό κατά τους πρώτους μήνες του 2016, αλλά αυτό δεν ήταν αποκλειστικά υπεύθυνο για την ανησυχητική επίδοση-ρεκόρ. Η συσσώρευση των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα αυξάνει σταθερά την θερμοκρασία του πλανήτη εδώ και περισσότερο από μισό αιώνα. Η καύση των ορυκτών καυσίμων όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και άλλους ρύπους, γνωστούς ως αέρια του θερμοκηπίου, στην ατμόσφαιρα και υπερθερμαίνει τον πλανήτη.
Οι άμεσες μετρήσεις της θερμοκρασίας ξεκίνησαν να καταγράφονται το 1880, αλλά οι επιστήμονες εκτιμούν πως ο πλανήτης ήταν το ίδιο θερμός πριν από περίπου 115.000 χρόνια, καθώς και ότι δεν έχει βιώσει τόσο υψηλά επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα εδώ και τέσσερα εκατομμύρια χρόνια.
Ανάγκη μέτρων
Το 20% των ειδών του πλανήτη απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση, αλλά το ποσοστό αυτό μπορεί να ανέβει ως το 50% μέχρι το 2100 αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, σύμφωνα με το Συνέδριο Βιολογικής Εξαφάνισης στο Βατικανό.
Όπως επισημαίνει ο Πωλ Έρλιχ, βιολόγος από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, η καταστροφή του περιβάλλοντος οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στον τρόπο ζωής των πλούσιων δυτικών χωρών. «Οι πλούσιες δυτικές χώρες καταναλώνουν τους πόρους του πλανήτη και καταστρέφουν τα οικοσυστήματά του με πρωτοφανή ρυθμό. Για παράδειγμα, θέλουμε να χτίσουμε αυτοκινητόδρομους σε παρθένα οικοσυστήματα όπως το Εθνικό Πάρκο Σερενγκέτι στην Αφρική, ώστε να εξορύξουμε περισσότερα σπάνια ορυκτά για τα κινητά μας τηλέφωνα. Αρπάζουμε όλα τα ψάρια από τη θάλασσα, καταστρέφουμε τους κοραλλιογενείς υφάλους και απελευθερώνουμε διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Έχουμε θέσει τις βάσεις για μια μαζική εξαφάνιση ειδών και πρέπει να εξετάσουμε τρόπους να το σταματήσουμε», όπως δήλωσε ο Έρλιχ. Το συνέδριο στο Βατικανό έχει αντικείμενο τις οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές που είναι απαραίτητες για να σωθούν τα είδη του πλανήτη. «Αν κοιτάξετε τους αριθμούς, είναι σαφές ότι για να υποστηριχθεί ο σημερινός παγκόσμιος πληθυσμός με βιώσιμο τρόπο, θα χρειαστούμε σύντομα άλλο ένα μισό πλανήτη για τους απαραίτητους πόρους. Ωστόσο, η κατανάλωση πόρων γίνει στο επίπεδο των ΗΠΑ, θα χρειαστούμε τετραπλάσιους ή πενταπλάσιους πόρους από αυτούς που είναι διαθέσιμοι σήμερα», όπως πρόσθεσε ο Έρλιχ.