του Θοδωρή Καραουλάνη
Ενδιαφέροντα θέματα για το περιβάλλον έβγαλε η ομιλία του Γιάννη Τσιρώνη στο συνέδριο «Βιώσιμες Αγορές Ακινήτων – Πολιτικό Πλαίσιο και Αναγκαίες Μεταρρυθμίσεις», που συνδιοργανώνουν το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), η Διεθνής Ομοσπονδία Τοπογράφων (FIG) και η Παγκόσμια Τράπεζα (WORLD BANK).
Πέρα από τη συμφωνία ΥΠΕΝ και ΤΕΕ για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων στις αγορές γης και ακινήτων, υπήρξαν σημεία της ομιλίας του Αναπληρωτή Υπουργού που έβγαλαν «ειδήσεις», όπως η προσωπική του άποψη για διαχωρισμό των χωροταξικών (φέρουσα ικανότητα) και περιβαλλοντικών κριτηρίων κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση κάθε είδους επένδυσης. Ο Γιάννης Τσιρώνης αναφέρθηκε ακόμη, μεταξύ άλλων, στις παθογένειες των προηγούμενων ετών και στους δασικούς χάρτες, ενώ σε άτυπη συζήτηση με δημοσιογράφους έθιξε και άλλα θέματα επικαιρότητας.
Μιλώντας κατά τη διάρκεια των εργασιών της εκδήλωσης ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Τσιρώνης τόνισε μεταξύ άλλων ότι «στην Ελλάδα απεδείχθη περίτρανα ότι η ανάπτυξη χωρίς βιωσιμότητα οδηγεί στα βράχια. Και η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι θύμα αυτής της έλλειψης της βιωσιμότητας και αυτής της λανθασμένης κατεύθυνσης που τη βλέπουμε και στο χωροταξικό πεδίο στην πόλη γύρω μας».
«Είναι πράγματα τα οποία έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες αλλά δεν έγιναν επειδή δεν υπήρχε πολιτική βούληση. Επειδή κοινωνικές αντιστάσεις, μικροσυμφέροντα, διαπλοκή εμπόδισαν αυτές τις μεταρρυθμίσεις», σημείωσε και αναφέρθηκε σε παραδείγματα: «Να αναφερθώ στους δασικούς χάρτες. Οι δασικοί χάρτες κολλούσαν για τρεις συγκεκριμένους λόγους. Ο πρώτος ήταν ένας διαρκής εμφύλιος ανάμεσα σε δυο πολύ σημαντικές επαγγελματικές τάξεις στη χώρα μας, τους χαρτογράφους και τους δασολόγους με τις κυβερνήσεις σε αυτή τη μικροκομματική λογική του διαίρει και βασίλευε άλλοτε να αναθέτουν το έργο στη μια τάξη και άλλοτε στην άλλη με αποτέλεσμα να μην προχωράει ποτέ γιατί είναι αδύνατον να γίνει χαρτογράφηση σε ένα τόσο σύνθετο έργο, χωρίς να υπάρχουν η συμμετοχή και των δύο φορέων. Στον καινούριο νόμο που καταθέσαμε στις 22 Μαΐου και ψηφίστηκε, ακριβώς αυτό το πράγμα λύσαμε. Βάλαμε αυτές τις δύο τάξεις να συμμαχήσουν και να δουλέψουνε μαζί». Και δήλωσε ότι «το πολύ σε δύο χρόνια πιστεύω όλοι οι δασικοί χάρτες της χώρας θα είναι έτοιμοι και με τους χάρτες που επί δεκαετίες ήτανε κολλημένοι».
Όσον αφορά τη χωροταξία και την αδειοδότηση, ο Αναπληρωτής Υπουργός τόνισε ότι «στην Ελλάδα σκόπιμα συγχέονται δύο διαφορετικές έννοιες. Η μία είναι η φέρουσα ικανότητα, δηλαδή ένα χωροταξικό μέγεθος και η άλλη είναι η περιβαλλοντική αδειοδότηση. Είναι δύο τελείως άσχετα πράγματα, τα οποία δυστυχώς πριονίζουν το κλαρί που καθόμαστε. Έρχεται για παράδειγμα ένας επιχειρηματίας υγιής και θέλει να φτιάξει ένα διαλυτήριο αυτοκινήτων σε μία περιοχή που έχει αρκετά διαλυτήρια στη Δυτική Αττική. Και ευλόγως καταθέτει όλο του τον περιβαλλοντικό φάκελο και είναι απόλυτα ορθός. Προβλέπει τα πάντα, τα νερά, το που θα πηγαίνουν οι εκπομπές, το που θα πηγαίνουν τα απόβλητα. Πως θα γίνεται η ανακύκλωση των αυτοκινήτων. Και έρχεται ο Δήμος και λέει, δεν χωράμε άλλα διαλυτήρια. Έχουμε ήδη 14 και η οδοποιία μας δεν χωράει 15ο γιατί ήδη είναι φοβερά επιβαρυμένη η πόλη μας. Και έρχεται ο ιδιώτης και καταγγέλλει το δήμο ότι βέβαια οι 14 δεν θέλουν ένα ανταγωνιστή, ένα σύγχρονο ανταγωνιστή, άρα απλώς βάλλεται ο ίδιος, ο ιδιώτης ο απλός, υπέρ των υπολοίπων που είναι διαπλεκόμενοι. Συγχέουμε, λοιπόν, αυτό το μείζον ερώτημα, που είναι η φέρουσα ικανότητα, με την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Και καλείται η πολιτεία να απαντάει αυτά τα δύο σε ένα, που είναι τεράστιο λάθος γιατί η περιβαλλοντική αδειοδότηση μπορεί να είναι απόλυτα ορθή, είτε για τη μονάδα την ξενοδοχειακή είτε για τη βιομηχανική είτε για να κτιστούν μερικά ακόμα σπίτια, όπως βλέπουμε στην περίπτωση στο Ελληνικό, αλλά κανείς δεν απαντά στο μείζον ερώτημα: χωράει η πόλη ακόμα αυτή την δόμηση; Χωράει αυτή την προσφορά;». Και συνεχίζοντας είπε: «Προσωπικά είμαι φανατικός υπέρμαχος των πρότυπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων με εξαίρεση πάρα πολύ σύνθετα έργα που δεν έχει νόημα να κάτσεις να φτιάξεις πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις για τόσο σύνθετο, όπως είναι μια εξορυκτική μονάδα ή ένα σύνθετο τουριστικό κατάλυμα. Όλες οι άλλες επιχειρήσεις, όσο ρυπαίνουσες και αν είναι, όσο υψηλής όχλησης και να είναι κανονικά έπρεπε να έχουν αντικειμενικούς κανόνες».
Στο περιθώριο της εκδήλωσης και σε άτυπη συζήτηση με δημοσιογράφους, ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος τόνισε ότι η διαβούλευση για το νόμο περί δομημένου Περιβάλλοντος και Αυθαιρέτων προχωρά κανονικά και σύντομα θα ολοκληρωθεί. Τόνισε ότι οι παρατηρήσεις και τα σχόλια είναι πολλά και οι παράγοντες του Υπουργείου τα εξετάζουν ώστε να ενσωματώσουν το δυνατόν περισσότερα. Ο υπουργός σημείωσε ότι δεν είναι στις προθέσεις να δοθεί παράταση στη διαβούλευση, παρά το μεγάλο ενδιαφέρον, και τόνισε ότι χρειάζεται χρόνος για ενσωματωθούν οι όποιες αλλαγές. Δεν απέκλεισε μάλιστα να υπάρξουν και σοβαρές αλλαγές, όπως αυτή που εξετάζουν για την απαλλαγή των αδόμητων ακινήτων (χωραφιών, οικοπέδων κλπ) από τη βεβαίωση μηχανικού περί μη ύπαρξης δόμησης και μη ύπαρξης αυθαιρεσίας, υπό κάποιες προϋποθέσεις (ευθύνη συμβολαιογράφου, χάρτης ή αεροφωτογραφία κλπ).
Τέλος σημείωσε ότι η προσωπική του άποψη για τις αναγκαίες αλλαγές στην περιβαλλοντική αδειοδότηση είναι ένα σημαντικό θέμα που πρέπει σύντομα να εξετάσει το Υπουργείο, θεωρώντας απαραίτητη την καθιέρωση Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων για όλες τις δραστηριότητες. Τόνισε μάλιστα χαρακτηριστικά παραδείγματα όπου οι υπηρεσίες δίνουν διαφορετικά όρια εκπομπών σε ομοειδείς επιχειρήσεις στις ίδιες περιοχές ή περιπτώσεις όπου ένα έργο διαλογής απορριμμάτων κολλούσε επί τετράμηνο διότι οι υπηρεσίες απαιτούσαν νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση για την υλοποίηση ενός μέρους της αρχικά αδειοδοτηθείσας εγκατάστασης. Ο Γιάννης Τσιρώνης τόνισε ότι πρέπει οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης να είναι τυποποιημένες και γρήγορες και αυτός είναι ένας στόχος του επόμενου διαστήματος.
Η ενημέρωση που έχει ο κος Τσιρώνης σχετικά με την σύνταξη και υλοποίηση του έργου ΄΄Δασικοί χάρτες”, απέχει μακριά απο τη πραγματικότητα και κρίνεται και τεχνικά ουτοπική . Η προσπάθεια ή η εκτίμηση ότι η σύνταξη οφείλεται σε αντιπαλότητα δύο επαγγελματικών κατηγοριών είναι λανθασμένη αφού αρχικά το 1999 οι δύο κατηγορίες ήταν στην ίδια ομάδα μελέτης με αγαστή συνεργασία.( Ο κοινωνικός αυτοματισμός αποτελεί …λανθασμένη επιλογή) Η καθυστέρηση σύνταξης και ανάρτησης δεν οφείλεται σε αντιπαλότητες Δασολόγων & Τοπογράφων αλλά σε ανυπαρξία θέλησης ή αδυναμίες εποπτείας και μερικής χρηματοδότησης απο τις Αναθέτουσες Αρχές.(π.χ. η νομολογία τα τελευταία 10 χρόνια έχει 139 εγκυκλίους ) Η ολοκλήρωση του έργου απαιτεί α) επικαιροποίηση των θεωρημένων δασικών χαρτών , κάτι που με βάση τις ισχύουσες προδιαγραφές χρήζει χρόνο και εξειδίκευση καθώς και β) η σύνταξη των δασικών χαρτών στις περιοχές που δεν έχουν επιλεγεί με πρότερους διαγωνισμούς. Η πληροφορία ότι θα αναρτηθούν αρχικά απο τις Δ/νσεις Δασών καταρρίφθηκε απο το γεγονός ότι το 96% αυτών δήλωσε αδυναμία υλοποίησης και ανυπαρξία κονδυλίων. Η επικαιροποίηση των δασικών χαρτών αφορά εκ νέου σύνταξη των θεωρημένων χαρτών κάτι που όποιος δεν γνωρίζει την διαδικασία …. το θεωρεί εύκολο και χρονικά άμεσο…(λανθασμένη εκτίμηση) . Η διαδικασία τμηματικής θεώρησης….οδηγεί σε ….λογικές ατέρμονης ουτοπικής επιδίωξης…αδύνατη τεχνικά . Οι αναρτήσεις θα επιφέρουν σοβαρά προβλήματα ιδιοκτησιακών καθεστώτων αφού στο 70% της χώρας …επεισέρχεται το τεκμήριο ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου στις εκτάσεις που χαρακτηρίζονται δάση ή δασικές εκτάσεις .( θα παρατηρούνται φαινόμενα η έκταση να έχει δηλωθεί απο το Δημόσιο και απο ιδιώτη κάτι που θα ανατρέψει το σύνολο του συστήματος ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων στην Ελλάδα…. π.χ σημαντικές δευτερογενείς επιρροές…. για τα συγκεκριμένα γεωτεμάχια έχει πληρωθεί ΕΝΦΙΑ ..έγινε υποβολή Ε9 …τι θα γίνει? θα επιστραφούν χρήματα? ..μέσω διόρθωσης Ε9… εάν κριθούν Δημόσιες.
Θεωρώ ότι οι δηλώσεις για τα συγκεκριμένα θέματα πρέπει να είναι φειδωλότερες απο πλευρά εξαγγελιών και ουσιαστικότερες απο πλευρά υλοποίησης…και να εξαλειφθούν περιπτώσεις όπου οι διαβουλεύσεις σημαντικών Υπουργ,αποφάσεων αναρτώνται ΣαββατοΚύριακα αφού δεν προσφέρουν ουσιαστική αντιμετώπιση του θέματος αλλά εικονική μετουσίωση επιδίωξης ….δυστυχώς κε. Υπουργέ απο τα συνέδρια δεν διαχειρίζονται τα δάση. ( Ενδεικτικά : οι προδιαγραφές σύνταξης διαχειριστικών μελετών δασών είναι απο το 1965)