Ανυπαρξία κοινής δασικής πολιτικής καταγράφει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ την ίδια στιγμή διάφορες ευρωπαϊκές πολιτικές και πρωτοβουλίες έχουν αντίκτυπο στα δάση, όχι μόνο στο έδαφος της Ένωσης αλλά και σε τρίτες χώρες.
Τα δάση της ΕΕ εκτείνονται σε 161 εκατ. εκτάρια (4% των παγκόσμιων δασικών εκτάσεων).
Σε αντίθεση με πολλές περιοχές του πλανήτη όπου η αποδάσωση αποτελεί μείζον πρόβλημα, η δασική επιφάνεια στην ΕΕ αυξάνεται: μεταξύ 1990 και 2010 αυξήθηκε κατά 11 εκατ. εκτάρια, κυρίως λόγω της φυσικής εξάπλωσης των δασών και των προσπαθειών αναδάσωσης.
Μάλιστα, τα ευρωπαϊκά δάση αποτελούν στην πλειονότητά τους ιδιωτικές ιδιοκτησίες (περίπου 60% των εκτάσεων, έναντι 40% δημόσιων δασών).
Από περιβαλλοντική άποψη, τα δάση προσφέρουν ποικίλες οικοσυστημικές υπηρεσίες: συμβάλλουν στην προστασία των εδαφών (από τη διάβρωση), συμμετέχουν στον κύκλο του ύδατος και ρυθμίζουν το τοπικό κλίμα (κυρίως μέσω της εξατμισοδιαπνοής), καθώς και το παγκόσμιο κλίμα (κυρίως με την αποθήκευση άνθρακα). Τα δάση, ως οικότοποι διαφόρων ειδών, προστατεύουν επίσης τη βιοποικιλότητα.
Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή αποτελεί ήδη πρόκληση για τα ευρωπαϊκά δάση.
Θα τα πλήξει πιθανώς, με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με τη γεωγραφική τους θέση, την ταχύτητα ανάπτυξης τους, την περιοχή κατανομής των δασών και συγκεκριμένων παρασίτων ή ακόμη και τη συχνότητα και την ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων.
Η προσαρμογή των δασών στις εν λόγω εξελίξεις και η συμμετοχή τους στην καταπολέμηση αυτών (π.χ. με την αντικατάσταση μη ανανεώσιμων μορφών ενέργειας και υλικών από το ξύλο) αποτελούν δύο σημαντικές προκλήσεις.
Η ΕΕ δεν διαθέτει κοινή δασική πολιτική και κατά συνέπεια η τελευταία παραμένει κυρίως εθνική αρμοδιότητα.
Τον Σεπτέμβριο του 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε πολυετές σχέδιο για την υλοποίηση της δασικής στρατηγικής.
Η στρατηγική συνοδεύεται από ένα σχέδιο, που καθορίζει τα μέτρα με τα οποία θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις του ευρωπαϊκού τομέα της ξυλείας.
Στο πλαίσιο της πολιτικής της για το κλίμα, εκτός της συμμετοχής της στις παγκόσμιες διαπραγματεύσεις για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η ΕΕ έκανε τα πρώτα της βήματα προς την ενσωμάτωση της γεωργίας και του δάσους στην πολιτική της για το κλίμα.
Έτσι, η ΕΕ έθεσε στόχο να σταματήσει η παγκόσμια απώλεια των δασών έως το 2030 το αργότερο και να μειωθεί η αποψίλωση των τροπικών δασών κατά τουλάχιστον 50% έως το έτος 2020.
Φέτος, το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο ενέκρινε το ψήφισμά του σχετικά με μια νέα στρατηγική της ΕΕ για τα δάση και τον δασικό τομέα. Στο εν λόγω ψήφισμα, το Κοινοβούλιο θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της βιωσιμότητας του δασικού τομέα, στη στήριξη των αγροτικών και αστικών περιοχών, στην προστασία των δασών και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων τους, καθώς και στην ενίσχυση της βιώσιμης χρήσης της ξυλείας και των δασικών προϊόντων εκτός της ξυλείας.
