Ρύθμιση-ανάσα για τις οικιστικές πυκνώσεις, διορθωτικές πινελιές στην ισχύουσα νομοθεσία για τους δασικούς χάρτες, προσωπικές επιστολές σε αγρότες και ταχύτατη συγκρότηση των επιτροπών αντιρρήσεων προαναγγέλλει ο Σωκράτης Φάμελλος. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Δημοκρατία», ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος ξετυλίγει το κουβάρι των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνει για το «καυτό» ζήτημα των δασικών χαρτών και αποκαλύπτει το χρονοδιάγραμμα για την ανάρτηση και κύρωση των χαρτών σε ολόκληρη την χώρα. Μήνας-ορόσημο είναι ο Σεπτέμβριος, καθώς τότε θα γίνει η κύρωση των τμημάτων των χαρτών που δεν έχουν αντιρρήσεις και θα αναρτηθούν οι χάρτες για άλλο ένα 17% της επικράτειας, ενώ εντός του καλοκαιριού θα προκηρυχθεί το έργο κατάρτισης των χαρτών στο υπολειπόμενο 46% της χώρας.
Ο κ. Φάμελλος ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν επεκτάσεις οικισμών και εντάξεις στο σχέδιο πόλης για τις περιοχές με οικιστικές πυκνώσεις, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στους δημάρχους που ακόμα δεν έχουν στείλει τα στοιχεία, προκειμένου οι περιουσίες των πολιτών να μη βρεθούν στον αέρα. Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος περιγράφει, επίσης, το φιλόδοξο σχέδιο για τη μείωση των αποβλήτων και την αύξηση της ανακύκλωσης. Σχέδιο που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει το σύστημα «Πληρώνω όσο Πετώ», ανταμείβοντας με χαμηλότερα τέλη καθαριότητας δήμους και δημότες που μειώνουν τον όγκο των απορριμμάτων τους.
Δεδομένου ότι έχουν κυρωθεί χάρτες μόλις για το 1% της επικράτειας, πώς σκοπεύετε να «τρέξετε» τις διαδικασίες για τους χάρτες που έχουν αναρτηθεί και να επιταχύνετε τη διαδικασία εξέτασης των αντιρρήσεων, καθώς η εμπειρία σε περιοχές όπου είχαν αναρτηθεί παλαιότερα χάρτες ήταν απογοητευτική;
Στις 27 Ιουλίου ολοκληρώνεται η ανάρτηση του 35% της χώρας και δεν υπάρχει δυνατότητα για άλλη παράταση. Συγκροτούνται άμεσα οι επιτροπές αντιρρήσεων για αυτό το 35% και η πρότασή μας είναι να συγκροτηθούν επιτροπές και για τις παλιές περιοχές, όπου ακόμα δεν έχουν εξεταστεί οι ενστάσεις. Πέρα απ’ αυτό, αναρτούμε εντός του 2017 χάρτες σε άλλο ένα 17%, που έρχεται να προστεθεί στο 35%+1,5% (παλιά προγράμματα). Οι περισσότερες περιοχές είναι στην κεντρική Μακεδονία και προσπαθούμε να προλάβουμε την ανατολική Αττική. Για να επιταχύνουμε όλες τις διαδικασίες προωθούμε την ενίσχυση της στελέχωσης. Ηδη στην κεντρική Μακεδονία έχουν ενισχυθεί τα σημεία υποστήριξης με εξειδικευμένο προσωπικό και προσπαθούμε στο τέλος Σεπτεμβρίου να έχουμε 110 νέα στελέχη από το Κτηματολόγιο και άλλα 40 από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις.
Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για αναρτήσεις και κυρώσεις χαρτών;
Οσον αφορά το τρέχον πρόγραμμα για το 35% της χώρας, εκεί όπου δεν υπάρχουν αντιρρήσεις θα έχουμε κύρωση στο τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ εκεί όπου υπάρχουν αντιρρήσεις η κύρωση θα γίνει τον Φεβρουάριο του 2018. Ανάλογα θα εξελιχθεί το χρονοδιάγραμμα για τα υπόλοιπα προγράμματα, δηλαδή δύο μήνες μετά την ανάρτηση θα γίνεται κύρωση των τμημάτων χωρίς αντιρρήσεις και, έξι μήνες μετά, κύρωση των τμημάτων με αντίρρηση. Για το επικείμενο 17%, η πρώτη κύρωση προγραμματίζεται μετά το Πάσχα του 2018. Επίσης, εντός του καλοκαιριού προκηρύσσουμε -με βελτιωμένες προδιαγραφές- μικρότερου κόστους μελέτες για το υπόλοιπο 46%. Στόχος, να έχουμε τελειώσει το 2019. Στις νέες προκηρύξεις θα υπάρχουν τα βελτιωμένα εργαλεία που έχουμε δημιουργήσει (105 ημέρες ανάρτηση, ατελείς αντιρρήσεις για αρκετές κατηγορίες κ.λπ.).
Μεγάλο «αγκάθι» αποτελούν οι οικιστικές πυκνώσεις (οικισμοί μέσα σε δάση). Τι θα γίνει με τους δήμους που δεν θα στείλουν στοιχεία;
Εχω σοβαρή ανησυχία για την καθυστέρηση των δήμων και δεν μπορώ να καταλάβω τον λόγο για τον οποίο έχουν επιλέξει εδώ και 14 μήνες να μη συνεργαστούν με ένα εργαλείο που προστατεύει την περιουσία και τα δικαιώματα των πολιτών τους... Δεν τολμώ να φανταστώ ότι θα υπάρξει δήμος που θα αφήσει απροστάτευτη την περιοχή του... Οι πολίτες που ανησυχούν μπορούν από τώρα να πηγαίνουν στις υπηρεσίες δόμησης και, με βεβαίωση από την υπηρεσία ότι το κτίσμα τους είναι εντός σχεδίου, μπορούν να μην πληρώνουν τέλη στην αντίρρησή τους. Δυστυχώς, δεν μπορώ να πω το ίδιο για τους πολίτες που έχουν ακίνητο σε περιοχή όπου δυνάμει μπορεί να κηρυχθεί πύκνωση, γιατί εκεί χρειάζεται απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Εκεί είναι κρίσιμη η απόφαση των δημάρχων. Υπάρχει σοβαρή ανησυχία για τις κατοικίες σε περιοχές πύκνωσης, αν ο δήμος δεν πάρει απόφαση, διότι ο πολίτης θα αναγκαστεί να κάνει αντίρρηση και να επιβαρυνθεί με το κόστος, να βρει μελετητές, συμβούλους και να περιμένει τη γνωμάτευση της επιτροπής, που δεν μπορούν να γνωρίζουν εκ των προτέρων αν θα τους δικαιώσει. Αρα δημιουργούνται σοβαρό πρόβλημα και αμφισβήτηση δικαιώματος του πολίτη. Θα επικοινωνήσουμε και προσωπικά με τους δημάρχους για να τους εξηγήσουμε την κρισιμότητα του ζητήματος.
Για το ζήτημα των οικιστικών πυκνώσεων έχουν γίνει προσφυγές στο ΣτΕ. Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε πιθανή απόφαση που θα κρίνει αντισυνταγματική την εξαίρεση από τους χάρτες των αυθαίρετων οικισμών;
Θα σεβαστούμε όποια απόφαση του ΣτΕ. Παράλληλα, με την έναρξη της δεύτερης ανάρτησης και αφού διευθετήσουμε το ζήτημα της προσωρινής κύρωσης, θα ξεκινήσει νομοθετική επεξεργασία νέου πλαισίου για την επίλυση των οικιστικών πυκνώσεων. Αυτό σημαίνει ότι θα ετοιμάσουμε νόμο με πολεοδομικά και δασικά εργαλεία, που θα περιέχει δηλαδή και τη διαδικασία ελέγχου δόμησης αλλά και το ισοζύγιο δάσους, ώστε να δοθεί λύση για τις περιοχές των πυκνώσεων με θεσμικά εργαλεία. Δεν θα πρέπει να συγχέουν οι πολίτες την επίλυση της σχέσης δάσους και κατοικίας με τη νομιμοποίηση επεκτάσεων και εντάξεων στο πολεοδομικό σχέδιο. Δεν είναι το ίδιο. Οι περιοχές πυκνώσεων δεν θα μπουν στο σχέδιο, απλά θα αποκτήσουν νομιμότητα ως προς τη δασική νομοθεσία. Συνδυάζοντας τις νέες διατάξεις για τη δόμηση με αυτές για το δάσος, θα υπάρξει μια διαδικασία για την επίλυση του ζητήματος των περιοχών οικιστικής πύκνωσης, πιθανόν με Προεδρικά Διατάγματα, αλλά ας μη συγχέουμε αυτή την επίλυση, που θα αφορά τις καταστάσεις χρήσεων και περιβάλλοντος, με τις επεκτάσεις οικισμών. Κάποιοι δήμαρχοι δήλωσαν ότι δεν θέλουν οι οικιστικές πυκνώσεις να γίνουν επεκτάσεις οικισμών και γι' αυτό δεν συνεργάζονται για τους δασικούς χάρτες. Δεν έχουν δίκιο... Θα έχουν απλά μια χρήση ελεύθερη από τους περιορισμούς της δασικής νομοθεσίας. Στη συνέχεια, κάθε δήμος θα κρίνει αν θα αξιοποιήσει κάποιο πολεοδομικό εργαλείο.
Ανακοινώσατε πριν από λίγες ημέρες ότι θα δώσετε παράταση για να γίνουν τα προσωρινά παραχωρητήρια οριστικά. Τι θα πρέπει να κάνουν οι πολίτες;
Δεν αλλάζουμε τον τρόπο με τον οποίο τα προσωρινά γίνονται οριστικά, αλλά δίνουμε τριετή παράταση για να μην εκβιαστούν οι πολίτες από τους δασικούς χάρτες. Δίνουμε νομιμότητα χρήσης κι έτσι δεν αμφισβητείται από τον δασικό χάρτη το προσωρινό παραχωρητήριο, που δεν έχει γίνει οριστικό. Τόσα χρόνια, οι δήμοι, τα δασαρχεία δεν το έκαναν. Για τα παραχωρητήρια και μερικά άλλα επιμέρους θέματα θα συμπληρώσουμε τη νομοθεσία έως το τέλος Ιουλίου. Επίσης, εντός της εβδομάδας θα γίνει προσωπική ενημέρωση των αγροτών, των οποίων η δήλωση καλλιέργειας «συναντιέται» με τη δασική νομοθεσία. Σημειώνω ότι όσοι έχουν εκχερσώσει έως το 1975 μπορούν να κάνουν αίτηση για εξαγορά έως τον Αύγουστο του 2018, ενώ δεν υπάρχει χρονικό όριο για όσους έχουν τροποποιήσει τη χρήση από το 1975 έως το 2007.
«Πληρώνω όσο Πετώ» με χαμηλότερα τέλη καθαριότητας για δήμους και πολίτες
Από τους δασικούς χάρτες πάμε τώρα σε ένα άλλο μεγάλο θέμα, την ανακύκλωση και τα απορρίμματα. Βρίσκεται σε εξέλιξη η διαβούλευση του σχεδίου νόμου. Δεδομένου ότι η απόδοση της χώρας είναι πολύ χαμηλή, ποιος είναι ο στόχος του υπουργείου;
Χρειάζεται να τετραπλασιάσουμε τόσο την απόδοση των δήμων στην ανακύκλωση, που κυμαίνεται στο 6%-8%, όσο και την απόδοση της κομποστοποίησης, που σήμερα βρίσκεται στο 3%. Ο τετραπλασιασμός αποτελεί ποιοτικό άλμα για να περάσουμε στην κοινωνία της ανακύκλωσης - άλμα υποχρεωτικό, γιατί η χώρα μας είναι στον Μεσαίωνα της ταφής απορριμμάτων, με το 80% να πηγαίνει σε ΧΥΤΑ και χωματερές. Αυτό σημαίνει 80% απώλεια πόρων και ενέργειας από την ελληνική οικονομία, μείωση εργασίας, πολλά πρόστιμα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που προσεγγίζουν τα 100.000.000 ευρώ.
Επιχειρήσεις, διοίκηση, Αυτοδιοίκηση και κοινωνία θα πρέπει να υιοθετήσουμε μια τελείως διαφορετική συμπεριφορά. Θα πάμε άμεσα σε όλες τις Περιφέρειες και θα συζητήσουμε με όλους τους δημάρχους για να ενσωματώσουμε γρήγορα ως Πολιτεία τους νέους κανόνες ανακύκλωσης. Κι αυτό θα πρέπει να επικοινωνηθεί άμεσα στην κοινωνία.
Πότε θα εκταμιευθούν τα πρώτα 150.000.000 ευρώ προς την Περιφέρεια Αττικής για τη δημιουργία μονάδων επεξεργασίας;
Θα υπάρχουν πολλά νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα ανακοινωθούν τους επόμενους δύο μήνες για τα απορρίμματα της Αττικής, για την επικαιροποίηση των διαχειριστικών σχεδίων σε όλη την Ελλάδα, για την ωρίμανση των έργων επεξεργασίας των εργοστασίων, για τη συλλογή και επεξεργασία των αποβλήτων τροφίμων, την εφαρμογή του καφέ κάδου. Ουσιαστικά, δίνουμε μια φαρέτρα γεμάτη με εργαλεία στους δήμους για να μπορέσουν να επιτύχουν αυτή την αλλαγή και, στην ουσία, τη διαχείριση. Τα περισσότερα εργαλεία είναι από το ΕΣΠΑ, θα χρησιμοποιήσουμε όμως και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Τα 150.000.000 ευρώ θα εκχωρηθούν στην Περιφέρεια Αττικής, με πιο ώριμα έργα προς ένταξη αυτά στο Γραμματικό και το Σχιστό. Θα δημιουργήσουμε, επίσης, Ταμείο για ώριμα έργα σε πανελλαδικό επίπεδο, που θα ενισχύεται διαρκώς οικονομικά. Και σε αυτό το μέτρο θα ενταχθούν πολλά έργα μέσα στο 2017.
Σε πρόσφατη ημερίδα είχατε μιλήσει για την εφαρμογή συστήματος «Πληρώνω όσο Πετώ» για τους δήμους. Πώς θα λειτουργήσει το σύστημα και ποια τα οφέλη για δήμους και πολίτες;
Οσο περισσότερη ανακύκλωση κάνει κάποιος δήμος τόσο λιγότερα θα πληρώνει στη διαχείριση των απορριμμάτων του. Πέρα από τη μείωση των αποβλήτων που πάνε προς ταφή, θα δοθεί με νομοθετική ρύθμιση η δυνατότητα στον δήμο να εισπράττει από την πώληση υλικών (π.χ. χαρτί) και από την παραγωγή ενέργειας, κάτι που επίσης θα μειώσει τα ανταποδοτικά τέλη. Η ΚΕΔΕ είναι θετική και μας ζήτησε να εφαρμόζεται και εντός του δήμου το «Πληρώνω όσο Πετώ». Δηλαδή, όχι μόνο για τους δήμους σε σχέση με τον φορέα, αλλά και εντός του δήμου, σε σχέση με τους κατοίκους και τους παραγωγούς. Ετοιμάζουμε εργαλεία που συνδέουν το βάρος των απορριμμάτων, τα οποία βγάζει κάθε σπίτι, με τα τέλη καθαριότητας. Το επόμενο διάστημα θα ανακοινώσουμε τη δημιουργία πρότυπων κοινοτήτων, με πλήρη εφαρμογή του «Πληρώνω όσο Πετώ» στο σπίτι ανά κάτοικο.
