Συνέντευξη στον Νίκο Αβουκάτο
Το κυβερνητικό σχέδιο για την πράσινη μετάβαση της οικονομίας στη χώρα μας και τον ρόλο της Βόρειας Ελλάδας σε αυτήν αναλύει σε συνέντευξή του στη Greenagenda.gr ο υφυπουργός Εσωτερικών (αρμόδιος για ζητήματα Μακεδονίας και Θράκης), Σταύρος Καλαφάτης.
Ο κ. Καλαφάτης αναφέρεται στον ρόλο του υπουργείου για την υλοποίηση του σχεδίου της απολιγνιτοποίησης, ενώ επισημαίνει ότι η πράσινη ανάπτυξη στη Βόρεια Ελλάδα θα επιτευχθεί με την ανάδειξή της σε έναν ενεργειακό και συγκοινωνιακό κόμβο.
Τονίζει, δε, την ιδιαίτερη σημασία της κυκλικής οικονομίας για τη μείωση της παραγωγής αποβλήτων, ενώ υπογραμμίζει ότι η Ελλάδα θα επενδύσει άμεσα, ξεκινώντας εντός του έτους, πάνω από 3 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις τα επόμενα χρόνια για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων της, υλοποιώντας, μεταξύ άλλων, «νέες εκδόσεις» του «Εξοικονομώ».
Αναπτύξτε μας το πράσινο σχέδιο της κυβέρνησης
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη εκλέχθηκε με μια υπόσχεση και ένα όραμα για τη χώρα: Να επιστρέψουμε γρήγορα σε τροχιά ανάπτυξης μετά από 10 χρόνια αιματηρών θυσιών. Βρήκαμε μπροστά μας μια πανδημία που κανείς δεν περίμενε. Κι η επιστροφή στην Ανάπτυξη δε γίνεται χωρίς σχέδιο. Έχουμε σαφή στόχευση να κάνουμε την Ελλάδα σύγχρονη, μια χώρα που βασίζεται στις δυνάμεις των ανθρώπων της για να προχωρήσει μπροστά. Το Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιο που έχουμε δρομολογήσει, έχει ως προτεραιότητα την πράσινη ανάπτυξη, δηλαδή την δημιουργία νέου πλούτου για όλους με φιλικό περιβαλλοντικό τρόπο, που θα ενισχύει γρήγορα την κοινωνία και θα φροντίζει παράλληλα για τις επόμενες γενιές - δηλαδή την αειφορία. Παράλληλη προτεραιότητα είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που ήδη οι πολίτες βλέπουν στην καθημερινότητά τους και οι επιχειρήσεις στη δουλειά τους. Και έρχονται πολλά ακόμη.
Οι δράσεις αυτές συνδέονται με εμβληματικές πρωτοβουλίες που ήδη προχωρούμε: Την απολιγνιτοποίηση, τις μεγάλες αστικές αναπλάσεις με κυρίαρχο και πρώτο χρονικά στοίχημα την ανάπλαση της ΔΕΘ, την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού, για να αποκτήσουν σχέδια πόλης όλοι οι οικισμοί, πόλεις και χωριά, της χώρας. Τις βιώσιμες μεταφορές, με ολοκλήρωση έργων που κόλλησαν τα τελευταία χρόνια όπως το Μετρό της Θεσσαλονίκης και ο σιδηρόδρομος αλλά και νέες δράσεις όπως η ηλεκτροκίνηση και τα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας. Επίσης, η εκπαίδευση, η κατάρτιση, η απασχόληση, η επιχειρηματικότητα, γίνονται με έναν νέο τρόπο, πιο βιώσιμο και ψηφιακό, για να εξοικονομούμε πόρους και να βελτιώνουμε τη ζωή των πολιτών, διότι στο τέλος της ημέρας, όσους λιγότερους ρύπους παράγουμε τόσο καλύτερος γίνεται ο αέρας που αναπνέουμε. Και όσο περισσότερο όλοι μαζί περιορίζουμε την κλιματική αλλαγή, τόσο λιγότερες φυσικές καταστροφές θα έχουμε. Επομένως, όλα αυτά, που -ίσως- για κάποιους ακούγονται μακρινά και μεγάλα, είναι στην πραγματικότητα η καθημερινότητα και η ζωή όλων μας.
Η σημερινή κυβέρνηση είναι η πρώτη στη χώρα που έχει ετοιμάσει ένα ολοκληρωμένο, μεγάλης έκτασης, επενδυτικό πρόγραμμα για την προστασία της φύσης. Με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης προχωρούμε για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση σε ένα Εθνικό Πρόγραμμα Αναδασώσεων, που αποτελεί και προσωπικό στοίχημα του Πρωθυπουργού, αλλά παράλληλα επενδύουμε μοναδικούς στην ιστορία πόρους για την προστασία της ελληνικής φύσης και της βιοποικιλότητας. Πιστεύουμε βαθιά ότι η ελληνική περιφέρεια και η ελληνική φύση αποτελούν συγκριτικά πλεονεκτήματα για όλη τη χώρα, τα οποία οφείλουμε όχι μόνο να προστατέψουμε – όπως κάνουμε για παράδειγμα με τους δασικούς χάρτες και τον πολεοδομικό σχεδιασμό - αλλά και να βελτιώσουμε.
Η βιώσιμη ανάπτυξη και η πράσινη επιχειρηματικότητα αποτελούν τις βασικές αρχές για την πράσινη μετάβαση της οικονομίας. Ποιες είναι οι προοπτικές για την ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας;
Η Βόρεια Ελλάδα αποτελεί ήδη ενεργειακό και συγκοινωνιακό κόμβο. Επεκτείνουμε και εμβαθύνουμε αυτόν τον ρόλο. Με επενδύσεις σε νέες υποδομές, όπως η υπόγεια αποθήκη στην Καβάλα, ο κάθετος αγωγός σύνδεσης με τη Βουλγαρία, η λειτουργία του TAP. Με νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ. Αλλά και στη διάδοση του φυσικού αερίου με νέα δίκτυα. Προωθούμε τις συνδυασμένες μεταφορές. Με αναβάθμιση των λιμανιών της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης. Με σιδηροδρομικά και οδικά έργα ουσίας, που φέρνουν κοντά τη Μεσόγειο με τη βαλκανική ενδοχώρα και την Ευρώπη.
Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην κυκλική οικονομία και στη μείωση της παραγωγής αποβλήτων. Επενδύουμε στην επαναχρησιμοποίηση και στην ανακύκλωση. Πολλές από τις μονάδες που λειτουργούν ή σχεδιάζονται βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα. Η παρούσα κυβέρνηση είναι αυτή που για πρώτη φορά στην ιστορία των ΕΣΠΑ ή των ΚΠΣ έβγαλε ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης για την περιβαλλοντική βιομηχανία, για ιδιωτικές επενδύσεις σε πράσινες υποδομές κυκλικής οικονομίας.
Ποιοι είναι οι πόροι που θα διατεθούν για την υλοποίηση πράσινων έργων στη Βόρεια Ελλάδα;
Η κυβέρνηση σχεδιάζει συνολικά για τη χώρα. Όμως η έμφαση στη Βόρεια Ελλάδα είναι εμφανής.
Για παράδειγμα, ο αναπτυξιακός νόμος επιδοτεί επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Από τον τομέα μας, μόνο στους τελευταίους κύκλους εγκρίναμε συνολικό ποσό ενίσχυσης 55.824.230 ευρώ, από τα οποία τα 36.422.416 ευρώ προκύπτουν από φορολογικές απαλλαγές των συμμετεχόντων σε αυτoύς, τα 18.394.098 ευρώ είναι ποσά επιχορήγησης και το 1.007.715 ευρώ είναι χρηματοδοτική μίσθωση. Μέσα στην πανδημία εγκρίναμε 17 προτάσεις από ισάριθμες επιχειρήσεις της Μακεδονίας και της Θράκης από την υλοποίηση των οποίων αναμένεται να προκύψουν 144 νέες θέσεις εργασίας. Όλα αυτά σημαίνουν περισσότερες και ποιοτικά καλύτερες θέσεις εργασίας, αύξηση εισοδημάτων των πολιτών, αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους.
Η χώρα οδεύει προς τη μεταλιγνιτική περίοδο. Αναπτύξτε μας τον ρόλο του υπουργείου σας και μιλήστε μας για τη δική σας συμβολή σε αυτό το project;
Η απολιγνιτοποίηση αποτελεί κεντρική στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης για τη χώρα και ο ρόλος του Υπουργείου είναι επιτελικός. Ο στόχος είναι: Πιο καθαρό περιβάλλον, καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, αντιμετώπιση των υπέρογκων δαπανών της ΔΕΗ, ώστε να έχουμε πιο ανταγωνιστικές τιμές ρεύματος για όλους. Αλλά αυτό πρέπει να γίνει με κοινωνικά δίκαιο τρόπο, διότι η λιγνιτοπαραγωγή αποτέλεσε ατμομηχανή ανάπτυξης για τη Δυτική Μακεδονία για περισσότερα από 50 χρόνια. Για αυτό θεσμοθετήσαμε ήδη εξειδικευμένα και αυξημένα κίνητρα για επενδύσεις στην περιοχή και προωθούμε νέες δράσεις. Με νέες μεγάλες μονάδες ανανεώσιμων πηγών, ιδίως στα φωτοβολταϊκά. Με τη Δυτική Μακεδονία να γίνεται ο εγχώριος πόλος για ένα νέο καύσιμο, το υδρογόνο. Με δράσεις εκπαίδευσης και κατάρτισης, αποκατάσταση εδαφών στα παλιά ορυχεία, προσέλκυση επενδύσεων στην αποθήκευση ενέργειας και στην ηλεκτροκίνηση, έμφαση σε παραδοσιακούς τομείς με νέες αναπτυξιακές προοπτικές και πράσινο πρόσημο, όπως ο αγροδιατροφικός. Και βέβαια με αναβάθμιση των δημόσιων υποδομών. Και όλα αυτά σε πολύ σύντομο χρόνο.
Η Πράσινη Ευρωπαϊκή Συμφωνία έχει στόχο να καταστήσει την Ευρώπη πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο μέχρι το 2050. Το επόμενο διάστημα θα αναλάβετε κάποιες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου;
Η Ελλάδα θα είναι πρωτοπόρος στην εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας. Το αποδεικνύουμε με το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που καταθέσαμε στις Βρυξέλλες. Σύντομα θα φανεί και με τις δράσεις του νέου ΕΣΠΑ. Μαζί με άλλα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά και με τους εθνικούς πόρους, όπως το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το Πράσινο Ταμείο και το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, δίνουμε έμφαση σε τοπικές επενδύσεις με σαφές πράσινο χρώμα, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, ακούγοντας τις τοπικές κοινωνίες και σχεδιάζοντας ένα μέλλον πιο φιλικό στο περιβάλλον.
Η Ελλάδα θα επενδύσει άμεσα, ξεκινώντας εντός του έτους, πάνω από 3 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις τα επόμενα χρόνια για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων της. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα ανακαινίσεων στην ιστορία της χώρας. Ξεκινάμε άμεσα με το νέο Εξοικονομώ για κατοικίες. Και ακολουθούν αντίστοιχα προγράμματα για δημόσια κτήρια και επιχειρήσεις. Και ήδη τρέχουν φορολογικά κίνητρα εκπτώσεων από το εισόδημα για όσους κάνουν εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης μόνοι τους. Αυτή η έμφασή μας στις ανακαινίσεις -και μάλιστα δίνοντας βάρος στα κοινωνικά κριτήρια- τυγχάνει ήδη συγχαρητηρίων στις Βρυξέλλες. Και, βέβαια, δίνεται έμφαση στη Βόρεια Ελλάδα που λόγω καιρικών συνθηκών και θερμοκρασίας το χειμώνα θα έχει μεγαλύτερα ποσοστά επιδοτήσεων από άλλες περιοχές της χώρας.
Παράλληλα αναβαθμίζουμε τις υποδομές πολιτικής προστασίας σε όλη τη χώρα για να είμαστε πιο προετοιμασμένοι για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τις φυσικές καταστροφές. Όλα αυτά που περιγράφω δεν είναι πλέον σχέδια επί χάρτου, είναι στρατηγικές που υιοθετήσαμε ήδη και πολιτικές που εφαρμόζουμε. Για να πετύχουμε όλοι μαζί να χαιρόμαστε πιο καθαρό αέρα, καλύτερο περιβάλλον. Στόχος μας, όπως σας είπα, είναι η αειφορία. Και αυτή είναι και η ουσία της Πράσινης Συμφωνίας.
Ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για ζητήματα Μακεδονίας-Θράκης, Στ. Καλαφάτης
