του Θοδωρή Καραουλάνη
Δημοσιεύθηκε στη Διαύγεια η μεταβατική Υπουργική Απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλου για το Δέλτα Αξιού - Λουδία – Αλιάκμονα, την Αλυκή Κίτρους και την ευρύτερη περιοχή, με την οποία επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί για 2 χρόνια.
Η υπουργική απόφαση με τίτλο «Όροι και περιορισμοί για την προστασία των περιοχών του δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR1220002 "Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα - Ευρύτερη περιοχή - Αξιούπολη", με κωδικό GR1220010 "Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα - Αλυκή Κίτρους" και με κωδικό GR1250004 "Αλυκή Κίτρους - Ευρύτερη περιοχή"» δημοσιεύεται λίγες ημέρες μόνο μετά την απόρριψη από το Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος που πρέπει να εκδοθεί και βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση από 4-7-2018. Η θέση αυτή του Περιφερειακού Συμβουλίου συνοδεύτηκε από αναλυτικά επιχειρήματα και προκάλεσε ήδη πολλές συζητήσεις.
Όμως επειδή η ολοκλήρωση αυτού του ΠΔ θα πάρει χρόνο, το ΥΠΕΝ έκρινε ότι απαιτείται νέα Υπουργική Απόφαση Προστασίας της περιοχής. Η απόφαση έχει διάρκεια δύο έτη, όμως μετά την αντίδραση του Περιφερειακού Συμβουλίου είναι άγνωστη, ακόμη, η τύχη του ΠΔ. Τόσο ο Φορέας Διαχείρισης της Περιοχής όσο και περιβαλλοντικές οργανώσεις πιέζουν για την υιοθέτηση του σχεδίου ΠΔ ως έχει, ενώ η αυτοδιοίκηση πλέον βρίκσεται απέναντι, με το ΥΠΕν να καλείται να κάνει τον διαιτητή. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου το ΥΠΕΝ δεν ενέδωσε στις πιέσεις για περιορισμό της προστασίας στις περιοχές Natura και άλλες που προσάρμοσε τα κείμενα. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι η λύση που θα δοθεί θα έχει νομική διάσταση, δηλαδή επιχειρήματα που θα μπορούν να πείσουν το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Με την Υπουργική Απόφαση καθορίζονται όροι και περιορισμοί για την προστασία του συνόλου της έκτασης των περιοχών του δικτύου Natura 2000 με κωδ. GR1220002 «Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα - Ευρύτερη περιοχή - Αξιούπολη», GR1220010 «Δέλτα Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα - Αλυκή Κίτρους» και GR1250004 «Αλυκή Κίτρους - Ευρύτερη περιοχή». Στην απόφαση, τα όρια των ανωτέρω περιοχών ορίζονται με κόκκινη συνεχή γραμμή στον χάρτη άνευ κλίμακας που τη συνοδεύει.
Αξίζει όμως να σημειώσουμε ότι η ΥΑ φαίνεται να ακολουθεί τακτική Πόντιου Πιλάτου: αφήνει κάποιες δραστηριότητες που οι εισηγήσεις θέλουν να αφαιρεθούν τα επόμενα χρόνια μέσω του ΠΔ, αλλά βάζει ως όρο την παροχή σύμφωνης γνώμης από τον Φορέα Διαχείρισης. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι νέα αδειοδότηση δεν μπορεί να γίνει αν διαφωνεί ο φορέας αλλά δεν μπορεί να γίνει και απομάκρυνση υφιστάμενων δραστηριοτήτων, αν είναι νόμιμες.
Η πιο σημαντική προϋπόθεση
Για τα έργα και τις δραστηριότητες που προβλέπονται στα άρθρα 3 και 4 της ΥΑ είναι απαραίτητη, όπου απαιτείται, η περιβαλλοντική αδειοδότηση, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και η πραγματοποίησή τους προϋποθέτει την παροχή σύμφωνης γνώμης από τον Φορέα Διαχείρισης Π.Π. Θερμαϊκού. Στις περιπτώσεις που δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση, για την πραγματοποίησή τους είναι απαραίτητη η παροχή σύμφωνης γνώμης από τον Φορέα Διαχείρισης Π.Π. Θερμαϊκού.
Γενικές απαγορεύσεις
Στο σύνολο των περιοχών Natura που περιγράφονται στην απόφαση επιβάλλεται η διατήρηση του υφιστάμενου χερσαίου, υδάτινου και θαλάσσιου περιβάλλοντος και ειδικότερα:
1. Απαγορεύεται κάθε δραστηριότητα, επέμβαση, μεταβολή ή αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος στις περιοχές των εκβολών των ποταμών Αξιού και Αλιάκμονα, στις παλαιές κοίτες των ποταμών Αξιού (παλιομάνες) και Αλιάκμονα, στις πλημμυρικές κοίτες των ποταμών Γαλλικού, Αξιού και Αλιάκμονα, σε όλα τα υδάτινα σώματα, στα αμμοθινικά συστήματα της Αλυκής Κίτρους και στις υφιστάμενες εκτάσεις δασικής βλάστησης.
2. Απαγορεύεται η αλλαγή χρήσης γης σε ιδιοκτησίες που εξυπηρετούνται από το υφιστάμενο αρδευτικό δίκτυο και έχουν γεωργική χρήση.
3. Απαγορεύεται κάθε νέο έργο επέκτασης της γεωργικής γης και κάθε νέο έργο εκχέρσωσης, αποστράγγισης και άρδευσης, εκτός των περιοχών που καλύπτει το υφιστάμενο αρδευτικό – αποστραγγιστικό δίκτυο.
4. Απαγορεύεται η αλλοίωση ή η καταστροφή των υφιστάμενων αρδευτικών δικτύων όλων των κατηγοριών.
5. Απαγορεύονται οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις όλων των κατηγοριών στις πλημμυρικές κοίτες των ποταμών και επάνω στα αναχώματα.
6. Απαγορεύεται η δημιουργία οικισμών ή επέκταση υφιστάμενων οικισμών της ευρύτερης περιοχής στο σύνολο της έκτασης των περιοχών του άρθρου 1 της παρούσας.
7. Απαγορεύονται τα έργα, οι εγκαταστάσεις και οι δραστηριότητες που μπορούν διασπάσουν τη συνοχή του οικοσυστήματος και να θέσουν σε κίνδυνο τα είδη πανίδας και ορνιθοπανίδας και τα ενδιαιτήματά τους στην περιοχή. Ενδεικτικά απαγορεύονται: η εγκατάσταση ανεμογεννητριών, τα αιολικά πάρκα, τα λατομεία και ορυχεία, η ανοιχτή καύση αποβλήτων.
8. Απαγορεύεται η διανυκτέρευση των επισκεπτών και η ελεύθερη κατασκήνωση.
Τι επιτρέπεται
Στις ανωτέρω περιοχές επιτρέπονται μόνο τα κατωτέρω ρητά αναφερόμενα, με τους ειδικότερους όρους και περιορισμούς και με βάση όσα αναφέρονται αμέσως πιο κάτω:
1. Η επιστημονική έρευνα κατόπιν άδειας των αρμοδίων υπηρεσιών.
2. Οι διαχειριστικές δράσεις και η εκτέλεση έργων και εργασιών που αποσκοπούν στη βελτίωση, διατήρηση ή/και αποκατάσταση των χαρακτηριστικών του οικοσυστήματος.
3. Η διατήρηση, συντήρηση και επισκευή των υφιστάμενων υποδομών φύλαξης και παρατήρησης (πέτρινο φυλάκιο και ψηλό ξύλινο παρατηρητήριο), που βρίσκονται στην ανατολική πλευρά του δέλτα του Αξιού και του πέτρινου παρατηρητήριου και των δύο ξύλινων περιπτέρων που βρίσκονται στον υγρότοπο της Νέας Αγαθούπολης.
4. Οι εργασίες συντήρησης - επισκευής του φάρου του Δέλτα του Αξιού καθώς και οι εργασίες συντήρησης του υφιστάμενου δρόμου που οδηγεί σε αυτόν.
5. Τα έργα συντήρησης και εκσυγχρονισμού του υφιστάμενου αρδευτικού - αποστραγγιστικού δικτύου.
6. Η συνέχιση της λειτουργίας του υφιστάμενου αντλιοστασίου στην λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου και των υφιστάμενων αντλιοστασίων του ΤΟΕΒ Χαλάστρας, καθώς και η συντήρηση, επισκευή και εκσυγχρονισμός τους.
7. Η συντήρηση και επισκευή του προστατευτικού παράκτιου αναχώματος και του επ’ αυτού υφιστάμενου δρόμου.
8. Η συντήρηση και επισκευή των προστατευτικών αναχωμάτων των ποταμών και των επ’ αυτών υφιστάμενων χαλικόστρωτων δρόμων.
9. Η συντήρηση και επισκευή του πεζόδρομου, που διασχίζει τη λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου και των συνοδών έργων αυτού.
10. Η λειτουργία, η συντήρηση και ο εκσυγχρονισμός της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Θεσσαλονίκης (ΕΕΛΘ), σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
11. Η λειτουργία του υφιστάμενου Σταθμού Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (ΣΜΑ) Σίνδου του Δήμου Δέλτα, που βρίσκεται εντός της πλημμυρικής κοίτης του Γαλλικού ποταμού.
12. Η συντήρηση και βελτίωση των δικτύων κοινής ωφέλειας (ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών, συλλογής αστικών αποβλήτων) και των συγκοινωνιακών δικτύων (οδοποιΐα, σιδηρόδρομοι).
13. Η χρήση του υφιστάμενου οδικού δικτύου, καθώς και τα έργα βελτίωσης, αποκατάστασης και συντήρησής του.
14. Η κυκλοφορία οχημάτων με ανώτατο όριο ταχύτητας 50 χλμ/ώρα στο υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
15. Η οστρακοκαλλιεργητική δραστηριότητα στο σύνολο της θαλάσσιας περιοχής.
16. Η συντήρηση, βελτίωση, συμπλήρωση ή ο εκσυγχρονισμός των μονάδων των οστρακοκαλλιεργειών.
17. Η συνέχιση της λειτουργίας και η συντήρηση των δύο υφιστάμενων αλιευτικών καταφυγίων Χαλάστρας και Λουδία.
18. Η άσκηση της γεωργικής δραστηριότητας μόνο στις υφιστάμενες καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
19. Η λειτουργία και συντήρηση των νομίμως υφιστάμενων θερμοκηπίων και των νομίμως υφιστάμενων γεωργικών αποθηκών.
20. Η βόσκηση ως μέσο διαχείρισης των ενδιαιτημάτων και η άσκηση της εκτατικής κτηνοτροφίας.
21. Η διατήρηση και ο εκσυγχρονισμός των νομίμως υφιστάμενων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων.
22. Η συνέχιση της λειτουργίας της εταιρείας «ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΛΥΚΕΣ Α.Ε.» με σκοπό την παραγωγή άλατος και η συντήρηση και εκσυγχρονισμός όλων των αναγκαίων έργων και υποδομών που βρίσκονται στην παραχωρηθείσα έκταση προς την εν λόγω εταιρεία, με την προϋπόθεση της μη αλλοίωσης ή επιβάρυνσης του λιμναίου και υγροτοπικού οικοσυστήματος.
23. Η κατασκευή έργων που αφορούν αγροτοκτηνοτροφικές-αλιευτικές δραστηριότητες, τα οποία διαθέτουν τις κατά νόμο προβλεπόμενες άδειες και κατά την περιβαλλοντική τους αδειοδότηση έχει γνωμοδοτήσει θετικά ο Φορέας Διαχείρισης Π.Π. Θερμαϊκού.
24. Η υλοποίηση έργων συντήρησης, επισκευής και εκσυγχρονισμού υφιστάμενων εγκαταστάσεων επεξεργασίας και τυποποίησης αγροτικών και αλιευτικών προϊόντων που διαθέτουν τις κατά νόμο προβλεπόμενες άδειες.
25. Η συνέχιση της λειτουργίας των λοιπών νομίμως υφιστάμενων εγκαταστάσεων παραγωγικών δραστηριοτήτων και επιχειρήσεων.
26. Η συνέχιση της λειτουργίας των νομίμως υφιστάμενων εγκαταστάσεων αμμοληψίας.
27. Η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών μόνον στις στέγες των νομίμως υφιστάμενων κτιρίων.
28. Οικοδομικές εργασίες που εκτελούνται σε περιοχές που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως ή/και εντός των θεσμοθετημένων ορίων οικισμών.
29. Εργασίες κατασκευής, επισκευής και συντήρησης δημοσίων έργων, που υλοποιούνται από κεντρικές, περιφερειακές ή δημοτικές υπηρεσίες και φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, εφόσον για την υλοποίησή τους απαιτείται οικοδομική άδεια και έχουν λάβει τις προβλεπόμενες κατά το νόμο λοιπές αδειοδοτήσεις.
30. Εργασίες επισκευής και συντήρησης νόμιμα υφιστάμενων κατοικιών, έργων και εγκαταστάσεων για λόγους υγιεινής και ασφάλειας και μετά από την κατάλληλη αδειοδότηση.
Επιπλέον των ανωτέρω (που περιλαμβάνονται στο άρθρο 3 της ΥΑ), επιτρέπονται μερικές ακόμη ειδικές δραστηριότητες όπως περιγράφονται στο άρθρο 4, με τους ακόλουθους ειδικότερους όρους και περιορισμούς:
⦁ Η συνέχιση της μεταφροντίδας των αποκατεστημένων: ΧΑΔΑ Κλειδίου στη θέση «Έλος», ΧΑΔΑ Αιγινίου στη θέση «Λιμνούλα», ΧΑΔΑ Κυμίνων στη θέση «Κεντρικό», ΧΑΔΑ Χαλάστρας στη θέση «Τσιμπού Μαντρί» και ΧΑΔΑ Νέας Αγαθούπολης στη θέση «Κάμπος», σύμφωνα με τις εγκεκριμένες ΤΜΠΑ και τις οριστικές μελέτες των έργων.
⦁ Έργα και επεμβάσεις που υλοποιούνται λόγω εκτάκτου ανάγκης (σεισμών, πλημμυρών, θεομηνιών, πυρόσβεσης, παροχής βοήθειας σε κινδυνεύοντα πρόσωπα/σκάφη κ.λπ.) υπό την επιφύλαξη τυχόν ειδικότερων διατάξεων και υπό την προϋπόθεση ότι μετά την παρέλευση του κινδύνου ο αρμόδιος φορέας επέμβασης θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος.
⦁ Οι υποδομές εθνικού ή περιφερειακού χαρακτήρα, μόνον εφόσον έχει προηγηθεί διερεύνηση εναλλακτικών θέσεων εκτός της περιοχής και έχει τεκμηριωθεί επαρκώς η αναγκαιότητα υλοποίησης τους εντός των περιοχών του άρθρου 1 και εάν απαιτείται να εφοδιαστεί με περιβαλλοντική αδειοδότηση.
