του Θοδωρή Καραουλάνη
Απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για τη λειτουργία του τα επόμενα 10 χρόνια έλαβε πριν λίγες ημέρες το Αττικό Ζωολογικό Πάρκο στα Σπάτα. Για όσους δεν το γνωρίζουν πρόκειται για ένα ζωολογικό πάρκο που εκτείνεται σε έκταση 182 στρεμμάτων στην περιοχή Γυαλού - Αγ. Δημήτριος της Δημοτικής Ενότητας Σπάτων, το οποίο αποτελεί πόλο έλξης για πολλές οικογένειες της Αττικής.
Παράλληλα όμως είναι γνωστό ότι σημαντικό κομμάτι της Αριστεράς, των κινημάτων και των συλλογικοτήτων, όπως και πολλές ΜΚΟ, αντιδρούσαν και συνεχίζουν να αντιδρούν στη λειτουργία Ζωολογικού Πάρκου στην Αθήνα, κυρίως για λόγους προστασίας των δικαιωμάτων των ζώων, όπως πολλές φορές έχουν αναφέρει. Η αντίδραση είναι πολύ έντονη κάποιες φορές, ιδιαίτερα από κάποιες φιλοζωϊκές οργανώσεις.
Σύμφωνα με την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, που δεν εκδόθηκε καθόλου εύκολα όπως μαρτυρεί η 20σέλιδη απόφαση, τα 44 έγγραφα (!) που λαμβάνονται υπόψιν και η τριετής σχεδόν διάρκεια της διαδικασίας, η μονάδα που εντέλει αδειοδοτείται περιλαμβάνει τις παρακάτω εγκαταστάσεις:
- Χώρους φιλοξενίας ζώων (κλουβιά, υπόστεγα, πέργκολες, κλινική ζώων, κλπ)
- Εγκαταστάσεις θαλάσσιων θηλαστικών (δεξαμενές θαλασσινού νερού, πέντε
μεταλλικοί οικίσκοι τύπου κοντέινερ, μηχανοστάσιο, κερκίδες) - Κτιριακές εγκαταστάσεις (κτίριο γραφείων, υποδοχής κοινού, φυλάκιο, καταστήματα, εκπαιδευτικό κέντρο, καφέ, κλπ )
- Λοιπές βοηθητικές εγκαταστάσεις (Τουαλέτες κοινού, χώροι στάθμευσης κοινού, δίκτυα υποδομών).
- Γεώτρηση
Όσον αφορά τη μεγάλη διάρκεια της διαδικασίας (καθυστέρηση θα έπρεπε να λέγεται, αλλά προβλέπεται από το νόμο…) και το εξαιρετικά μεγάλο αριθμό σχετικών εγγράφων αξίζει να αναφέρουμε ειδικά δύο τρεις περιπτώσεις που είναι προφανείς από την ανάγνωση της απόφασης. Αναφέρεται χαρακτηριστικό στην ΑΕΠΟ ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος αλλά και το Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας Αττικής δεν διαβίβασαν σχετικές απόψεις επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου μέσα στις καθορισμένες ημερομηνίες. Παρά την έλλειψη αυτή, η οποία αναφέρεται στην απόφαση, το ΥΠΕΝ κάνοντας χρήση της νομοθεσίας η οποία επιτρέπει να συνεχιστεί η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης ακόμη και χωρίς τις απόψεις της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης ή άλλων υπηρεσιών που δεν απάντησαν εμπρόθεσμα, προχώρησε τελικά στην έκδοση της ΑΕΠΟ. Ωστόσο δεν είναι τυχαίο ότι ανάμεσα στην αρχική κατάθεση αιτήματος ανανέωσης και της έγκρισης ΑΕΠΟ δύο φορές τόσο το Τμήμα Περιβάλλοντος της Περιφέρειας όσο και το Περιφεριακό Συμβούλιο ζήτησαν επιπλέον στοιχεία αλλά και αναβολή της λήψης απόφασης μέχρι το «ξεκαθάρισμα» εκκρεμών θεμάτων. Σύμφωνα με δικές μας πληροφορίες αυτές οι εμπλοκές πηγάζουν από την αντίθεση παραγόντων στη λειτουργία ενός Ζωολογικού Πάρκου στην Πρωτεύουσα. Ωστόσο όπως αναφέρεται και στην ίδια την ΑΕΠΟ το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ ομόφωνα, εν τέλει, αποφάσισε υπέρ της εν νέου αδειοδότησης του έργου.
Άλλωστε, τόσο όσον αφορά το χωρικό σχεδιασμό όσο και της χρήσεις γης το ζωολογικό πάρκο επιτρέπεται στην συγκεκριμένη περιοχή, όπως μάλιστα αναφέρει ρητά και το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψιν ότι, όπως αναφέρεται ρητά και κατηγορηματικά στην απόφαση, η μονάδα δεν εμπίπτει σε προστατευόμενη περιοχή του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου NATURA 2000 και δεν περιλαμβάνει δασική έκταση, το ΥΠΕΝ ήταν μάλλον υποχρεωμένο, παρά τις αντιρρήσεις, να αδειοδοτήσει περιβαλλοντικά την εγκατάσταση.
Με βάση λοιπόν τη νομοθεσία, τις παρατηρήσεις των υπηρεσιών αλλά και τα υπομνήματα των φορέων που έχουν κατά καιρούς υποβληθεί για το θέμα, το ΥΠΕΝ επιβάλλει ορισμένους αυστηρούς όρους στην εγκατάσταση, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Για παράδειγμα επιβάλλεται, ως όρος της ΑΕΠΟ, να εξασφαλίζονται οι βέλτιστες συνθήκες διαβίωσης των ζώων, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τα οριζόμενα στη σχετική νομοθεσία για την ίδρυση και λειτουργία των ζωολογικών κήπων. Επίσης ο σχεδιασμός του προβλεπόμενου εκπαιδευτικού θαλάσσιου πάρκου να γίνει με βάση τις διεθνείς προδιαγραφές και συνθήκες για αντίστοιχες εγκαταστάσεις που ορίζει η ΕΑΑΜ (Ευρωπαϊκή Ένωση Θαλάσσιων Θηλαστικών) και η ΕΑΖΑ (Ευρωπαϊκή Ένωση Ζωολογικών Κήπων & Ενυδρείων) για την ασφαλή και άνετη διαβίωση των θαλάσσιων θηλαστικών. Επίσης ρητά αναφέρεται στην απόφαση ότι πρέπει να τηρούνται οι διατάξεις του Ν. 4039/12 (ΦΕΚ 15/Α/12) και ειδικότερα το άρθρο 13 αυτού, σύμφωνα με το οποίο «η διατήρηση ζώων σε πάρκα επιτρέπεται με την προϋπόθεση ότι δεν διεξάγονται κάθε είδους παραστάσεις με τη συμμετοχή ζώων». Επίσης ο φορέας αναλαμβάνει την υποχρέωση να λάβει πρωτοβουλίες για την προώθηση της διατήρησης, προστασίας και αναπαραγωγής των σπανίων και των υπο εξαφάνιση ειδών σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς.
Στους όρους που επιβάλλονται ξεχωρίζει επίσης η υποχρέωση να χρησιμοποιούνται ηλεκτρικά οχήματα φιλικά προς το περιβάλλον ή ποδήλατα για όλες τις μετακινήσεις εντός του πάρκου.
Δεδομένης της έλλειψης δικτύου αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού στα Μεσόγεια (γεγονός για το οποίο η χώρα μας έχει καταδικασθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο) ξεχωρίζει στην απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων λειτουργία του ζωολογικού πάρκου η αντιμετώπιση των υγρών λυμάτων. Ειδικά τη διάθεση των υγρών αποβλήτων που προκύπτουν από το ξέπλυμα αντίστροφης ροής (backwash) των φίλτρων καθαρισμού της δεξαμενής που φιλοξενεί τα θαλάσσια θηλαστικά, η απόφαση επιβάλει, σύμφωνα με τη μελέτη, να γίνεται σε τέσσερις υπόγειες στεγανές δεξαμενές, χωρητικότητας 25κ.μ εκάστη. Από εκεί όμως επιβάλλεται να μεταφέρονται μέσω βυτιοφόρων για επεξεργασία στο Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Μεταμόρφωσης, στην άλλη πλευρά της Αττικής! Και αυτό γιατί λόγω του χαρακτήρα τους μόνο αυτό μπορεί να τα δεχθεί, καθόσον δεν μπορούν να διατεθούν χωρίς επεξεργασία βιολογικού καθαρισμού. Αντίθετα για τα «απλά» υγρά απόβλητα των τουαλετών η ΑΕΠΟ εγκρίνει τη διάθεσή τους σε σηπτικό βόθρο (εν έτει 2016…), παρά την αντίθετη ευρωπαϊκή υποχρέωση. Ευτυχώς όμως προβλέπεται στην ΑΕΠΟ η «πρόταση» να συνδεθεί η μονάδα με δίκτυο αποχέτευσης όταν και όποτε αυτό κατασκευαστεί…
Η απόφαση επίσης περιλαμβάνει ειδικούς όρους για τα κτηνοτροφικά απόβλητα (ωραία περιγραφή …) τα οποία προτείνει να γίνονται λίπασμα, για τις ακαθαρσίες και τα περιττώματα που πρέπει να διαχειρίζεται ειδικά αδειοδοτημένος εργολάβος (!),, για τα τυχόν νεκρά ζώα και πτηνά, για τις δυσάρεστες οσμές, για την εκπαίδευση του προσωπικού σε κανόνες ορθής γεωργικής πρακτικής, για τα φυτευτικά είδη που θα χρησιμοποιούνται και τη διαχείρισή τους, για τη χρήση της γεώτρησης για την πλήρωση της δεξαμενής των δελφινιών αλλά και της άρδευσης και του ποστίσματος των ζώων και φυσικά για τα στερεά απόβλητα, τα αστικά απόβλητα και τα ανακυκλώσιμα είδη.
Τέλος το Υπουργείο ζητά από τον φορέα να υποβάλλει συγκεκριμένες εκθέσεις και σχέδια διαχείρισης, ενώ επιβάλλει να γίνεται καταγραφή της διάθεσης της κοπριάς σε ειδικό αρχείο με τα ονόματα των αποδεκτών και τις ποσότητες της κοπριάς που έλαβαν – και βεβαίως με τα σχετικά παραστατικά!
