του Δημήτρη Διαμαντίδη
Πόσο σίγουρη είναι η ανθρωπότητα ότι η δράση που έχει αναληφθεί για να αναχαιτιστεί η κλιματική αλλαγή είναι αρκετή; Ποια κράτη συμβάλλουν περισσότερο και ποια λιγότερο ή και καθόλου στον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου; Μήπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα που βιώνει τελευταία ο πλανήτης είναι απλώς ένα προοίμιο ακόμη πιο ακραίων φαινομένων;
Τα αμείλικτα αυτά ερωτήματα που δεν έχουν σχέση μόνο με την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και με την ίδια την ζωή πάνω στον πλανήτη, τίθενται χθες και σήμερα στο επίκεντρο των εργασιών του διεθνούς συνεδρίου με θέμα τις «Διαπραγματεύσεις για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής», το οποίο διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Διεθνείς Περιβαλλοντικές Συνθήκες, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (από το πρόγραμμα Horizon 2020, και πιο συγκεκριμένα από το Marie Sklodowska-Curie Actions).
Όπως επισήμανε στη Greenagenda ο Καθηγητής Οικονομικών του Περιβάλλοντος, κ. Ευτύχιος Σαρτζετάκης, το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής είναι παγκόσμιο, αλλά κάθε χώρα μπορεί να επωμιστεί ένα συγκεκριμένο κόστος (ανάλογα με τις δυνατότητές της) για να το αντιμετωπίσει.
Όμως το όφελος είναι καθολικό για όλους, καθώς η ατμόσφαιρα της γης δεν έχει σύνορα.
Ωστόσο, σε αυτό το σημείο αναδεικνύεται το πρόβλημα των “τσαμπατζήδων”, δηλαδή των κρατών που επιλέγουν συνειδητά να πράξουν πολύ λίγα ή και τίποτε στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής, καθώς γνωρίζουν ότι θα επωφεληθούν από τις δράσεις που θα αναλάβουν άλλες χώρες, οι οποίες αντίθετα δαπανούν μεγάλα ποσά και έχουν αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για να μην επηρεαστεί ανεπανόρθωτα το κλίμα στον πλανήτη.
“Αυτό το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα σύνθετο. Όσο υψηλότερο είναι το κόστος μίας χώρας, προκειμένου να πράξει τα δέοντα για την κλιματική αλλαγή, τόσο μεγαλύτερο είναι το κίνητρό της να μην κάνει απολύτως τίποτε και να περιμένει τα οφέλη από τις ενέργειες των άλλων” σημειώνει ο κ. Σαρτζετάκης και κρούει τον “κώδωνα του κινδύνου” λέγοντας πως αναδεικνύεται η ανάγκη για μία πολύ πιο ισχυρή και δεσμευτική συμφωνία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, καθώς οι ενέργειες των πολιτικών ηγετών διεθνώς έχουν πολύ πιο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα σε σχέση με τις ζωές των ανθρώπων, το περιβάλλον και τον πλανήτη.
Πώς όμως θα μπορούσε να επιτευχθεί ένα παρόμοιο πολύ πιο δεσμευτικό πλαίσιο;
Ίσως, κατά τον ίδιο, χρειάζονται επιμέρους περιφερειακές συμφωνίες και πιθανώς σύνδεση των παγκόσμιων εμπορικών συμφωνιών με τις αντίστοιχες περιβαλλοντικές. Επίσης, απαιτείται μεταφορά τεχνογνωσίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε χώρες που δεν διαθέτουν ανάλογη εμπειρία και υποδομές.
Στο επίκεντρο του συνεδρίου θα βρεθεί μέσα από ένα σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα και η αναγκαιότητα να υπάρξει μία βαθμιαία και σταδιακή προσαρμογή στις συνέπειες της αλλαγής του καιρού (που είναι ήδη ορατή στις πλημμύρες και στην αυξημένη συχνότητα και ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων), προκειμένου η ανθρωπότητα να μην βρεθεί αντιμέτωπη με αιφνίδιες και απότομες μεταβολές σε πολλά επίπεδα έπειτα λ.χ. από μία μεγάλη καταστροφή εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
“Είναι πολύ προτιμότερη η προληπτική και συντονισμένη δράση σε επίπεδο κρατών, ακόμη και του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο έχει τοποθετήσει τεράστια κεφάλαια στους υδρογονάνθρακες. Αυτή η δράση είναι απαραίτητη για να μην αποτελέσει ένα μεγάλο και ακραίο καιρικό φαινόμενο την απαρχή μίας απότομης προσαρμογής, η οποία μπορεί να πλήξει καίρια τις οικονομίες και βέβαια τον ίδιο τον τρόπο ζωής μας”, υπογραμμίζει σχετικά ο κ. Σαρτζετάκης.
