του Νίκου Αβουκάτου
Εντός της τετραετίας θα εφαρμοστεί το σύστημα «Πληρώνω όσο Πετάω», τόνισε ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μανώλης Γραφάκος, από το βήμα του 2ου συνεδρίου του ευρωπαϊκού έργου LIFE-IP CEI-Greece με τίτλο «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα», στη Θεσσαλονίκη. Χορηγός επικοινωνίας του συνεδρίου, το οποίο διεξάγεται στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου του δήμου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ και τον ΟΦΥΠΕΚΑ, είναι η Greenagenda.gr.
Το «Πληρώνω όσο πετάω» αφορά ένα διαφορετικό σύστημα χρέωσης των δημοτικών τελών στον τομέα της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων, το οποίο και θα αποτελεί οικονομικό κίνητρο για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις για τη μείωση του όγκου των αποβλήτων τους και την ενίσχυση της ανακύκλωσης.
Ο κ. Γραφάκος εξήγησε τι είναι το πρόγραμμα LIFE-IP CEI-Greece αλλά και ποιος είναι ο στόχος του. Οι εταίροι του είναι 20, έχει διάρκεια 8 χρόνια -έως το 2027- και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται περίπου σε 16 εκατ. ευρώ (15,93 εκατ.).
Σύμφωνα με τον κ. Γραφάκο, οι επιδόσεις της χώρας μας δεν είναι οι καλύτερες στη ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων, ωστόσο μπήκαν οι βάσεις για την ερχόμενη τετραετία.
«Εργαζόμαστε για να φτιάξουμε δύο δείκτες: αυτόν της μείωσης της ταφής των απόβλητων και αυτόν της αλλαγής του μοντέλου σε κυκλικό, ώστε να καλύψουμε το χαμένο έδαφος» τόνισε ο ίδιος.
Στον χαιρετισμό του ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας του δήμου Θεσσαλονίκης Kώστας Ιακώβου αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του προγράμματος. Όσον αφορά στην κατασκευή των τεσσάρων των Πράσινων Σημείων, τόνισε ότι, «αν και υπήρχαν προβλήματα που εμπόδισαν τις διαδικασίες, πλέον προχώρησαν οι σχετικές διαδικασίες και η νέα διοίκηση του δήμου θα πρέπει να τρέξει τις διαδικασίες της έγκρισης των μελετών για τη δημιουργία τους στα συγκεκριμένα χωροθετημένα σημεία».
Εξάροντας την προσπάθεια του κ. Γραφάκου, ο πρόεδρος του ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας Μιχάλης Γεράνης επισήμανε ότι «χρειάζεται να γίνουν ακόμη μεγαλύτερα βήματα και πιο γρήγορα. Ήρθε η ώρα να κάνουμε στην πράξη αυτό που πρέπει για να έχουμε τις θετικές συνέπειες που έχει η κυκλική οικονομία. Χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση μέσω ενός κανονιστικού πλαισίου».
«Με τις αλλαγές που έχουν γίνει σήμερα βλέπουμε αισιόδοξα τη διαχείριση των αποβλήτων. Επίσης, χρειάζεται οι πολίτες να σταθούν υπεύθυνα και να πράξουν σωστά. Ο ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας είναι η πυξίδα στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων».
Ο πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου Γιάννης Ανδρουλάκης τόνισε τη σημασία του συνεδρίου για τη διάδοση του μηνύματος της κυκλικής οικονομίας σε όλη την επικράτεια. «Το Πράσινο Ταμείο συμβάλλει στη γνώση για την προώθηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας και τα οικονομικά οφέλη των δράσεων. Τα αποτελέσματα αυτά της προσπάθειας επιδιώκουμε να γίνουν αισθητά σε όλη την χώρα», ανέφερε ο κ. Ανδρουλάκης.
Στην παρέμβασή της μεσω skype η διευθύνουσα σύμβουλος του ΕΟΑΝ Αλεξάνδρα Τόγια σημείωσε ότι είναι εξαιρετικά κρίσιμη η αλλαγή της νοοτροπίας των πολιτών για τη μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία. «Η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία είναι μια μεγάλη πρόκληση», επισήμανε.
«Η κυκλική οικονομία χρειάζεται να ενταχθεί ως μάθημα στη διδασκαλία των παιδιών», πρότεινε από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, Γιόργος Τσακούμης.
Δεν ανακυκλώνεται ούτε ένα στα πέντε απόβλητα
Η Σοφία Μάνη, προϊσταμένη του τμήματος διαχείρισης αποβλήτων του ΥΠΕΝ και Συντονίστρια του έργου, παρουσίασε την ταυτότητα του LIFE-IP CEI-Greece, την υφιστάμενη κατάσταση στη διαχείριση αστικών αποβλήτων στη χώρα μας και τα ορόσημα στόχων, καθώς και την εθνική πολιτική και νομοθεσία για τα απόβλητα.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, η ανακύκλωση υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλο, γυαλί) στη χώρα μας το 2020 έφτασε μετά βίας στο 16,5%, αυξημένο κατά μόλις 0,5% σε σχέση με το 2019, ενώ το 2018 ήταν στο 15%.
Ταυτόχρονα, τον... κατήφορο πήρε το 2020 η κομποστοποίηση, καθώς, από ποσοστά 5,1% και 5% το 2018 και το 2019 αντίστοιχα, έπεσε στο 1,5%.
Σε πολύ χαμηλά επίπεδα κινήθηκε την ίδια χρονιά η ανάκτηση ενέργειας από την επεξεργασία αποβλήτων, καθώς έφτασε μόλις στο 1,6%, από 1,3% το 2019.
Υπενθυμίζεται ότι, βάσει της Οδηγίας 94/62/ΕΚ για τα απόβλητα συσκευασίας, όπως τροποποιήθηκε το 2018, έως το 2025 η χώρα μας θα πρέπει να ανακυκλώνει το 75% του χαρτιού και του χαρτονιού, το 50% των πλαστικών, το 70% του γυαλιού, το 70% των σιδηρούχων μετάλλων, το 50% αλουμινίου και το 30% του ξύλου.
Το συνέδριο απευθύνεται σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς που εμπλέκονται με τη μετάβαση της χώρας μας στην κυκλική οικονομία και έχει στόχο να αναδείξει την καθοριστική συμβολή του έργου LIFE-IP CEI-Greece στην εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων και της Εθνικής Στρατηγικής για την Κυκλική Οικονομία, προωθώντας καλές πρακτικές και την αλλαγή συμπεριφοράς για την αύξηση του κύκλου ζωής των προϊόντων, τη μετατροπή των αποβλήτων σε πόρους και την αποτελεσματική εφαρμογή της νέας νομοθετικής δέσμης μέτρων της ΕΕ για τα απόβλητα.
Το πρόγραμμα του συνεδρίου συγκροτείται από θεματικές ενότητες και περιλαμβάνει για πρώτη φορά, την αναλυτική παρουσίαση ιδιαίτερα χρήσιμων μεθοδολογιών που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο των πιλοτικών δράσεων του LIFE-IP CEI-Greece, οι οποίες συνδέονται με τις απαιτήσεις του νέου ρυθμιστικού πλαισίου της χώρας, για την ολοκληρωμένη διαχείριση των αποβλήτων.
Οι δράσεις αυτές περιλαμβάνουν πιλοτικά έργα για:
- την προώθηση της ιεράρχησης αποβλήτων και τη στροφή προς λιγότερα απόβλητα με μεγαλύτερη αξία (όπως το σύστημα Πληρώνω-όσο-Πετάω),
- τη χωριστή συλλογή και ορθή διαχείριση Επικίνδυνων Οικιακών Αποβλήτων,
- τη δημιουργία Ολοκληρωμένων Πράσινων Σημείων,
- την εφαρμογή δέσμης μέτρων για την ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων σε απομακρυσμένες περιοχές στη βάση των αρχών της κυκλικής οικονομίας,
- δράσεις για την ενίσχυση της Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων Τροφίμων,
- ενέργειες Δικτύωσης αλλά και Ενημέρωσης για την ενεργοποίηση των εμπλεκόμενων φορέων και την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού (Εθελοντικές Συμμαχίες, Οικοδόμηση Δυναμικού για την υποστήριξη της Κυκλικής Οικονομίας, λειτουργία Παρατηρητηρίου και Εθνικού Αποθετηρίου Κυκλικής Οικονομίας, διάχυση των αρχών της Κυκλικής Οικονομίας με τη χρήση Οπτικοακουστικών Μέσων και κατάλληλων Εργαλείων Επικοινωνίας) κ.α.
Το 2ο Συνέδριο του έργου LIFE-IP CEI-Greece φιλοξενεί έως το απόγευμα ομιλίες από εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, φορείς διαχείρισης αποβλήτων, μη κυβερνητικές οργανώσεις και άλλα έργα και πρωτοβουλίες, αλλά και μία ενότητα αφιερωμένη στην παρουσίαση του ευρωπαϊκού έργου της Κύπρου LIFE-IP CYzero Waste λόγω της ιδιαίτερης συνάφειας των δύο ολοκληρωμένων έργων LIFE, ως προς τη συμβολή τους στην υιοθέτηση της ευρωπαϊκής δέσμης μέτρων για την εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας και στην υποστήριξη των εθνικών πολιτικών και σχεδίων δράσης.
