του Νίκου Αβουκάτου
Ολοένα και πιο έντονη κάνει την παρουσία του στις ελληνικές θάλασσες ο Λαγοκέφαλος. O ιδιαίτερα επικίνδυνος «εισβολέας», που ως λεσσεψιανός μετανάστης ήρθε στα νερά της ανατολικής Μεσογείου προερχόμενος από τον Ινδικό Ωκεανό και την Ερυθρά Θάλασσα, ανησυχεί ιδιαίτερα τους επιστήμονες και αποτελεί τον χειρότερο εφιάλτη για τους παράκτιους ψαράδες.
Η εξάπλωσή του γίνεται με γρήγορους ρυθμούς και σήμερα έχει αναφερθεί η παρουσία του σε πολλές περιοχές του Αιγαίου και του Ιονίου.
«Κυρίως οι παράκτιοι ψαράδες του νότιου Αιγαίου όταν τραβούν τα δίχτυα τους αντικρίζουν τον λαγοκέφαλο σε ποσοστό έως και 20% των αλιευμάτων τους», τονίζει στη Greenagenda.gr o Διευθυντής Ερευνών του ΕΛΚΕΘΕ Γιώργος Τσερπές.
O Λαγοκέφαλος αποτελεί ένα τροπικό είδος ψαριού το οποίο έχει εισέλθει στη Μεσόγειο από τη διώρυγα του Σουέζ. Η πρώτη επιστημονική καταγραφή του στις ελληνικές θάλασσες έγινε το 2005 από επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ στην Κρήτη.
«Πλέον έχει φθάσει και στις ακτές της Σικελίας και αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Σίγουρα και η κλιματική αλλαγή έχει συμβάλει στην έντονη παρουσία του συγκεκριμένου είδους», υπογραμμίζει ο κ. Τσερπές.
Αντίθετα με άλλα εισβολικά είδη ψαριών που είναι αρκετά κοινά στo Ν. Αιγαίο και είναι βρώσιμα (π.χ γερμανοί), η κατανάλωση του λαγοκέφαλου είναι επικίνδυνη, αφού οι ιστοί του περιέχουν την τετροδοντοξίνη, μια νευροπαραλυτική ουσία που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και τον θάνατο. Για αυτό τον λόγο απαγορεύεται η κατανάλωση και οι εκφορτώσεις λαγοκέφαλου. Ακόμη, επιβάλλεται ιδιαίτερη προσοχή από τους ψαράδες στην επαφή μαζί του σε περίπτωση τυχαίας αλίευσης.
Δυστυχώς οι συλλήψεις λαγοκέφαλου σε παράκτια αλιευτικά εργαλεία είναι πλέον πολύ κοινές σε πολλές περιοχές του Αιγαίου και του Ιονίου, γεγονός που δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην αλιεία.
«Αν και η κατανομή του είδους δεν έχει μελετηθεί διεξοδικά, τα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί από το ΕΛΚΕΘΕ δείχνουν ότι η συχνότητα παρουσίας του είδους από το 2005 μέχρι σήμερα αυξάνεται εντυπωσιακά», αναφέρει ο κ. Τσερπές.
Επίσης, στοιχεία από τις πρώτες τοξικολογικές αναλύσεις δειγμάτων που συλλέχθηκαν, δείχνουν αυξημένη τοξικότητα σε εσωτερικά όργανα (σπλάχνα, γονάδες, κλπ), κυρίως σε μεγάλα ψάρια, και σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζεται τοξικότητα ακόμη και στη σάρκα τους.
«Για αξιολογηθούν και αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της παρουσίας του λαγοκέφαλου στο θαλάσσιο οικοσύστημα και στην αλιεία είναι απαραίτητη η υλοποίηση μιας καλά σχεδιασμένης μελέτης η οποία εκτός από αλιευτικές πληροφορίες θα περιέχει και την συλλογή βιολογικών στοιχείων τα οποία θα μας επιτρέψουν να ταυτοποιήσουμε περιοχές και περιόδους αναπαραγωγής, παρουσίας μικρών ατόμων», τονίζει ο κ. Τσερπές.
Η εισβολή του έχει επηρεάσει ιδιαίτερα την αλιεία, σε πολλές περιοχές του Αιγαίου και Ιονίου για αυτό είναι απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση της κατάστασης προκειμένου να εκτιμηθούν οι δυνατότητες λήψης συγκεκριμένων μέτρων.
Γενικότερα, η κλιματική αλλαγή αναμένεται ότι θα επηρεάσει την γεωγραφική κατανομή των ειδών και θα υπάρξουν «ωφελημένοι» και «χαμένοι». Το πιθανότερο είναι να ευνοηθεί η επέκταση τροπικών ειδών σε εύκρατες θάλασσες και ωκεανούς αλλά αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες πέραν της θερμοκρασίας (πχ ανταγωνισμός μεταξύ των ειδών) και δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί η μελλοντική εικόνα.
