του Νίκου Αβουκάτου
Η καύση των κλαδιών των ελαιώνων, των αμπελώνων και άλλων δένδρων αποτελεί μια επικίνδυνη παραδοσιακή γεωργική πρακτική δεκαετίων στη χώρα μας. Αν και προβλέπεται η ελεγχόμενη και με προϋποθέσεις καύση των κλαδεμάτων, δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι με αυτήν την πρακτική παράγεται καπνός με επικίνδυνους ρύπους για τον άνθρωπο;
Επιχειρώντας να εξετάσει σε βάθος ένα θέμα με σοβαρές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία, η Greenagenda.gr εντόπισε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (δημοσίευση Ιούλιος 2015) το εδάφιο για την «Εφαρμογή του καθεστώτος της Πολλαπλής Συμμόρφωσης σε εκτέλεση του Κανονισμού (ΕΕ) 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και τους κανονισμούς 640/2014 και 809/2014 της Επιτροπής». Στο Άρθρο 4 «Έδαφος και αποθήκευση άνθρακα» και στην 4η παράγραφο αναφέρεται ότι «όσον αφορά στα υπολείμματα των κλαδεμάτων στις μόνιμες καλλιέργειες (δενδρώνες) συμπεριλαμβανομένων ελαιώνων και αμπελώνων, δύναται να εφαρμοσθεί η συγκέντρωση των υπολειμμάτων του κλαδέματος σε σωρό και η καύση με τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την αποφυγή πυρκαγιάς».
Με αφορμή τα παραπάνω, η Greenagenda.gr αναρωτιέται μήπως θα ήταν προτιμότερο επιπλέον να αξιοποιείται η βιομάζα και όχι να προβλέπεται μόνο η συγκέντρωση σε σωρό και η καύση των κλαδεμάτων ώστε να αποφεύγεται η εκδήλωση πυρκαγιάς;
«Με την καύση εκλύονται επικίνδυνες ουσίες, μικροσωματίδια με καρκινογενείς πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες και αέρια συστατικά που μπορούν να μεταφερθούν με τον αέρα στην ευρύτερη περιοχή της καύσης», τονίζει στη Greenagenda η Κωνσταντινή Σαμαρά, Καθηγήτρια του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ-Διευθύντρια του εργαστηρίου ελέγχου ρύπανσης Περιβάλλοντος. Υπογραμμίζει, δε, ότι «θα πρέπει να εξετάσουν οι αρμόδιοι το θέμα από όλες τι πλευρές και τα κλαδέματα των δενδρώνων να αξιοποιούνται με οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος».
Σε μια πρόσφατη έρευνα για την εκπομπή σωματιδίων από καύση αγροτικής βιομάζας από τους Τσικόγια Αναστασία, Χελιώτη-Χατζηδημητρίου Αντιγόνη, Κωνσταντινή Σαμαρά (Εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος, Τμήμα Χημείας, Α.Π.Θ. Μ.Π.Σ. Τμήματος Χημείας, Ειδίκευση: Χημεία Περιβάλλοντος) προέκυψαν ότι: η βιομάζα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή στερεών καυσίμων, για οικιακή θέρμανση, παραγωγή υγρών καυσίμων για μέσα μεταφοράς, για την παραγωγή ηλε-κτρικής ενέργειας κ.ά. Κατά την καύση βιομάζας εκπέμπονται αιωρούμενα σωματίδια, μονοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και πτητικές οργανικές ενώσεις (VOCs). Ακόμη, στα αιωρούμενα σωματίδια που προέρχονται από τις καύσεις αυτές, έχουν βρεθεί πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs), ιόντα, στοιχειακός άνθρακας (EC) και οργανικός άνθρακας (OC).
Συνολικά στα αιωρούμενα σωματίδια που έχουν βρεθεί από καύση αγροτικής βιομάζας έχουν βρεθεί 141 οργανικές ενώσεις.
Η ετήσια παραγωγή βιομάζας στην Ελλάδα
