του Θοδωρή Καραουλάνη
Μάταια περιμέναμε μέχρι την Τρίτη, 22 Μαρτίου, το βράδυ… Όμως η πολιτική ηγεσία και οι υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται ότι ήταν πολύ απασχολημένες με πιο επείγοντα θέματα και έτσι ξέχασαν την… Παγκόσμια Ημέρα Νερού!
Ούτε φωνή, ούτε ακρόαση… Ούτε ο Υπουργός κ. Σκουρλέτης, ούτε ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Τσιρώνης, ούτε ο Ειδικός Γραμματέας Υδάτων κ. Γκανούλης, ούτε η γενική Γρμαμτέας Περιβάλλοντος κ. Μπαριτάκη, ούτε οι υπηρεσίες του Υπουργείου εξέδωσαν ανακοίνωση, παρά το γεγονός ότι αυτό συμβαίνει ανελλιπώς τα τελευταία χρόνια;
Θα ρωτήσετε: και τι έγινε;
Η απάντηση: πολλά! Διότι η Ελλάδα είναι η χώρα που μόλις κατάφερε, μετά από πολλές καθυστερήσεις, πιέσεις, μέχρι και παραπομπές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να αποκτήσει μια κάποιου είδους εθνική πολιτική για το νερό. Με καθυστέρηση ετών, η Ελλάδα αποκτά αυτήν την περίοδο για πρώτη φορά Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών Υδατικών Διαμερισμάτων, όπως ονομάτισαν οι γραφειοκρατίες τα σχετικά κείμενα που περιγράφουν ουσιαστικά τις δυνατότητες ύδρευσης, άρδευσης και κάθε χρήσης σε όλες τις περιοχές της χώρας, αλλά και την ποιότητα, την ποσότητα, την προέλευση και κάθε αναγκαίο στοιχείο για την ολοκληρωμένη διαχείριση του νερού.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι εμείς ολοκληρώνουμε αυτόν τον πρώτο γύρο έγκρισης των Σχεδίων Διαχείρισης την ώρα που θα έπρεπε, βάση κοινοτικής οδηγίας, να έχουμε ξεκινήσει ήδη την αναθεώρησή τους μετά την παρέλευση πενταετίας από την αρχική έγκριση! Την οποία εμείς, φυσικά, μόλις ολοκληρώσαμε!
Και λοιπόν;
Το κλειδί είναι ότι χωρίς τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών κανένα μεγάλο έργο διαχείρισης υδάτων δεν μπορεί να προχωρήσει, με βάση τη κοινοτική νομοθεσία. Ούτε μεγάλο φράγμα ούτε κάτι άλλο. Για παράδειγμα ένας από τους βασικούς λόγους που το ΣτΕ έχει ακυρώσει την εκτροπή του Αχελώου ήταν η έλλειψη σχεδίων διαχείρισης των υδατικών πόρων της ευρύτερης περιοχής.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Η θεσμοθέτηση των σχεδίων διαχείρισης υδατικών πόρων φέρνει το επόμενο βήμα. Και αυτό μας αφορά όλους.
Είναι η υποχρέωση της χώρας να καθιερώσει ένα σύστημα τιμολόγησης του ύδατος που θα λαμβάνει υπόψιν του τις εξωτερικότητες και το πραγματικό κόστος. Και αυτό αφορά κάθε χρήση: ύδρευσης, άρδευσης, βιομηχανική και κάθε άλλη.
Τι σημαίνει αυτό; Ίσως όχι πολλά για την Αθήνα με την ΕΥΔΑΠ ή τη Θεσσαλονίκη με την ΕΥΑΘ. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε, οι δύο εταιρείες εφαρμόζουν συστήματα τιμολόγησης που λαμβάνουν υπόψιν τα πραγματικά κόστη και επομένως η όποια προσαρμογή θα είναι ελάχιστη. Όμως στις εκατοντάδες Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης σε όλη τη χώρα τα πράγματα δεν είναι έτσι. Πρέπει να καταγράψουν τη χρήση κάθε παροχής και να κοστολογήσουν με πραγματικά ποσά το νερό που παρέχουν. Και αυτό θα φέρει, μοιραία, αυξήσεις.
Ακόμη χειρότερα είναι τα πράγματα για την άρδευση. Σε δεκάδες ΤΟΕΓΒ (τοπικούς οργανισμούς εγγείων βελτιώσεων) δεν υπάρχει κανένας κανόνας τιμολόγησης. Είναι πολύ διαδεδομένη επίσης στην ελληνική ύπαιθρο η χρήση νερού για αγροτική χρήση χωρίς καμία χρέωση. Και είναι επίσης ευρέως διαδεδομένη η πρακτική των ανεξέλεγκτων γεωτρήσεων. Όλα αυτά σύντομα τελειώνουν, καθώς η χώρα είναι υποχρεωμένη να καθιερώσει ολοκληρωμένη μεθοδολογία υπολογισμού του κόστους χρήσης νερού.
Σημειώστε ότι αυτή η υποχρέωση δεν απορρέει πλέον μόνο από την κοινοτική οδηγία. Αποτελεί αιρεσιμότητα για το νέο ΕΣΠΑ, το οποίο σημαίνει ότι καμία επένδυση στον τομέα των υδάτων και του περιβάλλοντος δεν θα χρηματοδοτείται από κοινοτικούς πόρους αν δεν έχουμε ικανοποιήσει αυτήν την πρόβλεψη!
Και όχι μόνο! Επειδή κανείς πολιτικός δεν θα ήθελε να επιβάλλει νέο «χαράτσι» (έτσι θα γράφαμε εμείς οι δημοσιογράφοι) στη χρήση του νερού με τους κανόνες τιμολόγησης, οι κοινοτικές υπηρεσίες πίεσαν και η πρόβλεψη αυτή αποτελεί πλέον και μνημονιακή υποχρέωση! Και μάλιστα επιπέδου βασικού παραδοτέου, δηλαδή με βάση το χρονοδιάγραμμα αποτελεί κριτήριο για την καταβολή της εκάστοτε δόσης του προγράμματος!
Με λίγα λόγια, σε λίγους μήνες οι αγρότες αλλά και όσοι υδροτοτούνται από διάφορες ΔΕΥΑ (αλλά και ιδιώτες και άλλους φορείς) θα αρχίσουν να πληρώνουν το νερό με βάση το πραγματικό κόστος.
Και αυτό σημαίνει επιβάρυνση. Και μάλιστα μεγάλη ειδικά για την αγροτική παραγωγή.
Ίσως για αυτό στο Υπουργείο Περιβάλλοντος να ξέχασαν για φέτος την Παγκόσμια Ημέρα Νερού! Η φετινή παγκόσμια ημέρα είχε ως θέμα «νερό και απασχόληση» αλλά με όσα έρχονται οι αγρότες μάλλον θα απαντούσαν στο Υπουργείο ότι κόβει θέσεις εργασίας!
Άραγε, αυτός ήταν πραγματικά ο λόγος που ξέχασαν την Παγκόσμια Ημέρα;
