του Θοδωρή Καραουλάνη
Απάντηση σε ιδιαίτερα έντονο ύφος, με σκληρές και μη συνηθισμένες προς ΜΚΟ εκφράσεις, εξέδωσε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας χθες το βράδυ για το θέμα της παραχώρησης χρήσης αιγιαλού και παραλίας σε περιοχές Natura 2000.
Η Greenagenda έγραψε αναλυτικά για τις απόψεις που εκφράζουν και τις καταγγελίες που κάνουν εναντίον του Υπουργείου οι 14 μεγαλύτερες περιβαλλοντικές ΜΚΟ της χώρας.
Η απάντηση του ΥΠΕΝ όμως ξάφνιασε πραγματικά όλους! Παρά την «προσπάθεια» να κρυφθεί η ένταση της ανακοίνωσης του Υπουργείου υπό τον «ουδέτερο» τίτλο «Διευκρινίσεις σχετικά με την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας», οι εκφράσεις που χρησιμοποιούνται εντός του κειμένου μάλλον δεν συνηθίζονται.
Το ΥΠΕΝ σε κάποια σημεία κατηγορεί τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ για «άγνοια» που «δεν δικαιολογείται για φορείς που θεωρούνται γνώστες του αντικειμένου»!
Σε άλλο σημείο της απάντησης μιλά για «ατυχή σύνδεση» άσχετων θεμάτων, ενώ χαρακτηρίζει κάποια επιχειρήματα των ΜΚΟ ως αβάσιμα!
Αλλά το «καλύτερο» το ΥΠΕΝ το φύλαξε για το τέλος της ανακοίνωσης. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος κατηγορεί τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ ότι «όψιμα αναλαμβάνουν εργολαβία αντιπολίτευσης και δυστυχώς, με τέτοιου τύπου ανακοινώσεις, δεν συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος»!
Η φρασεολογία θυμίζει έντονα πολιτική αντιπαράθεση και φυσικά ξενίζει ιδιαίτερα λόγω της χρονικής σύμπτωσης με την επερχόμενη ημέρα Περιβάλλοντος όπου θα περίμενε κανείς μια πιο «ενωτική» στάση των φορέων, κρατικών και μη κυβερνητικών, που υπερασπίζονται το περιβάλλον.
Για να είμαστε ωστόσο δίκαιοι, σε τουλάχιστον δύο σημεία της ανακοίνωσης του Υπουργείο Περιβάλλοντος τονίζει ότι είναι ανοιχτό σε προτάσεις των φορέων και σε ακόμη δύο ότι περίμενε νωρίτερα τέτοιες προτάσεις για την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος.
Αυτό που προκαλεί επίσης εντύπωση είναι ότι ενώ το σύνολο της επιχειρηματολογίας των περιβαλλοντικών ΜΚΟ αναφέρεται στην παραχώρηση χρήσης αιγιαλού και παραλίας ειδικά και μόνο στις περιοχές Natura, η απάντηση του Υπουργείου μιλά γενικά και αόριστα για αιγιαλό και παραλία. Η ανακοίνωση του ΥΠΕΝ δεν αναφέρει ούτε μία φορά τη λέξη “natura”, τη φράση «περιοχές Natura 2000», «περιοχές προστασίας της φύσης» ή κάτι αντίστοιχο!
Για έναν παρατηρητή είναι φανερό ότι το ΥΠΕΝ προσπαθεί να δικαιολογήσει με επιχειρήματα τη θέση του αλλά μάλλον χάνει το όποιο δίκιο έχει με την ανοίκεια επίθεση που κάνει στις περιβαλλοντικές ΜΚΟ. Όμως σε έναν πιο προσεχτικό παρατηρητή προξενεί ιδιαίτερη εντύπωση το κείμενο, καθώς ανάμεσα στους χαρακτηρισμούς προς τις ΜΚΟ και τις προσκλήσεις σε διάλογο δημιουργείται η υπόνοια ότι το κείμενο είναι συρραφή απόψεων και προσεγγίσεων διαφορετικών ανθρώπων και νοοτροπιών.
Σε σχετική προσέγγιση της Greenagenda, κύκλοι του Υπουργείου αρνήθηκαν να σχολιάσουν περαιτέρω ή να διευκρινίσουν σημεία της ανακοίνωσης. Έχει και αυτό τη σημασία του… Προς ενημέρωση των αναγνωστών και για να διευκολυνθεί η διαμόρφωση πλήρους άποψης από τον καθένα, καθώς έχουμε ήδη δημοσιεύσει αναλυτικά την άποψη των περιβαλλοντικών ΜΚΟ, η Greenagenda παραθέτει το σύνολο της ανακοίνωσης του ΥΠΕΝ:
«Διευκρινίσεις σχετικά με την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας
Προς διευκρίνιση θεμάτων ουσίας και τύπου σχετικά με την περιβαλλοντική διάσταση της παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας και χωρίς διάθεση δημιουργίας εντυπώσεων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επισημαίνει τα ακόλουθα:
Καμία ένσταση δεν έχει υπάρξει από φορείς, σχετικά με τις διατάξεις του ισχύοντα νόμου της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, όπου δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα στις παραλίες (ομπρελοκαθίσματα, καντίνες, θαλάσσια σπορ), δεν εμπίπτουν σε κατηγορία στην οποία απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων, διότι προφανώς τέτοιου είδους δραστηριότητες δεν επιφέρουν ιδιαίτερα σημαντικές επιπτώσεις εφόσον τηρούνται κάποιοι βασικοί κανόνες.
Επιπλέον, ακόμα και με την προγενέστερη νομοθεσία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, αυτές οι δραστηριότητες εντάσσονταν στην Β κατηγορία έργων και δραστηριοτήτων, για τις οποίες ήταν απαραίτητη η υποβολή συμπληρωμένου απλού ερωτηματολογίου και η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων γινόταν από τον οικείο Νομάρχη.
Το αίτημα του κάθε Δήμου που περιλαμβάνει μόνο τη θέση της δραστηριότητας, το είδος της και την έκτασή της, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κατά συνέπεια, το επιχείρημα που παραθέτουν οι 14 ΜΚΟ περί «ειδικού αιτήματος» των Δήμων, είναι αβάσιμο. Το μόνο ελαφρυντικό για τη διατύπωση μιας τέτοιας θέσης, θα μπορούσε να θεωρηθεί μόνο η άγνοια και δεν δικαιολογείται για φορείς που θεωρούνται γνώστες του αντικειμένου.
Επιπλέον, η αναφορά των 14 ΜΚΟ στην προδικαστική διαδικασία για παράβαση των άρθρων 4 και 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και η απόπειρα σύνδεσής της με την απλή χρήση αιγιαλού και παραλίας, θεωρείται στην καλύτερη περίπτωση ατυχής. Άλλωστε, είναι γνωστές οι ενέργειες και οι δράσεις που υλοποιεί το ΥΠΕΝ για την κάλυψη των υποχρεώσεων που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Αναφορικά με τα θέματα εποπτείας και ελέγχου, επισημαίνεται ότι η παραχώρηση χρήσης αιγιαλού από το ελληνικό δημόσιο προς τους ΟΤΑ, ολοκληρώνεται με την υπογραφή σύμβασης μεταξύ Δήμου και Κτηματικής Υπηρεσίας και μεταξύ Δήμου και τρίτων. Κατά συνέπεια, οι θέσεις, οι εκτάσεις και οι λοιποί όροι που διέπουν τη σύμβαση, είναι σε κάθε περίπτωση γνωστοί.
Τονίζεται ότι το ΥΠΕΝ, δια της αρμόδιας υπηρεσίας του, βρισκόταν και βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία και επικοινωνία με τις υπηρεσίες του ΥΠΟΙΚ για τη διαμόρφωση και τη βελτίωση του νομικού πλαισίου που διέπει τις συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Για τη βέλτιστη αντιμετώπιση της κατάστασης με το ισχύον νομικό πλαίσιο επιλέχτηκε η συμπλήρωση των όρων και περιορισμών που ήδη περιλαμβάνονται στην ΚΥΑ παραχώρησης του 2015 (Παράρτημα Ι), με επιπλέον δύο παραρτήματα που περιλαμβάνονται στο έγγραφο του Αν. Υπουργού ΠΕΝ (ένα παράρτημα με μέτρα, προϋποθέσεις, όρους και περιορισμούς λειτουργίας (13 γενικούς όρους και επιπλέον 10 για τη χελώνα Caretta Caretta) και ένα παράρτημα με χρήσεις στις οποίες δεν επιτρέπεται η παραχώρηση, βάσει διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας). Η τήρηση αυτών των όρων, διασφαλίζει πλήρως την ακεραιότητα του αιγιαλού, της παραλίας και του κατά περίπτωση προστατευτέου αντικειμένου.
Ευνόητο είναι ότι το Υπουργείο τείνει ευήκοα ώτα σε κάθε πρόταση, με τεκμηριωμένη φυσικά αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την απλή χρήση του αιγιαλού, η οποία μπορεί να συμβάλλει στη χρηστή χρήση των ελληνικών παραλιών.
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να συνεισφέρει σε έγκαιρη ενημέρωση και γόνιμο διάλογο, δημοσίευσε στις 9.3.2016 όλες τις περσινές, εγκεκριμένες από το υπουργείο μας, θέσεις παραλιών. Με αυτό τον τρόπο, δόθηκε η δυνατότητα στους πολίτες που είχαν στοιχεία για παραβάσεις που έθεσαν σε κίνδυνο τα προστατευτέα αντικείμενα, να ενημερώσουν το Υπουργείο ώστε είτε να αυστηροποιήσει τους όρους, είτε να εισηγηθεί προς το αρμόδιο, για την παραχώρηση χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας, Υπουργείο Οικονομικών, την μη παραχώρηση της χρήσης.
Κανένα νέο στοιχείο επί του θέματος δεν διαβιβάστηκε στο Υπουργείο μας από τις 14 ΜΚΟ, που όψιμα αναλαμβάνουν εργολαβία αντιπολίτευσης και δυστυχώς, με τέτοιου τύπου ανακοινώσεις, δεν συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος. Σε κάθε περίπτωση, το Υπουργείο όταν λάβει τις προτεινόμενες θέσεις των παραλιών προς γνωμοδότηση, θα εφαρμόσει όλα εκείνα τα μέτρα που συμβάλλουν στην αυστηρή προστασία τους».
