του Γιώργου Δώρα
Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων στην Ευρώπη; Έστω και ως ερώτημα η προοπτική αυτή είναι, πλέον, ανοιχτή, αφού πριν από μερικά μόλις χρόνια μια τέτοια προοπτική ήταν απλώς αδιανόητη. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες βασίζουν σημαντικό κομμάτι της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα πυρηνικά εργοστάσια κι αυτή την παράμετρο δεν μπορεί κανείς να την υποτιμήσει.
Παρ’ όλα αυτά τα δεδομένα δείχνουν σιγά σιγά να αλλάζουν. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό συνδέονται τόσο με τους περιβαλλοντικούς κινδύνους από τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας, όσο και με τη στροφή πολλών χωρών στις ανανεώσιμες πηγές, καθώς η πρόοδος της τεχνολογίας επιτρέπει επαρκή και αξιόπιστη παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τον ήλιο, τον αέρα, τα βιοκαύσιμα, τις υδατοπτώσεις.
Πρωτοπόρος στο συγκεκριμένο πεδίο είναι η Γερμανία, η οποία εκτός από το γεγονός ότι παράγει από τις ΑΠΕ το σημαντικά μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της σε ηλεκτρική ενέργεια, βρίσκεται στην πρωτοπορία των σχετικών τεχνολογιών, τις οποίες εξάγει σε ολόκληρο τον πλανήτη. Τα γερμανικά εργοστάσια κατασκευάζουν αξιόπιστα φωτοβολταϊκά πάνελς και εξαρτήματα για ανεμογεννήτριες, που θεωρούνται από τα καλύτερα ποιοτικά, τα ανθεκτικότερα και τα παραγωγικότερα στον κόσμο. Ίσως γι’ αυτό η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ ετοιμάζεται σύντομα να απαλλαγεί πλήρως από τα πυρηνικά εργοστάσια, αφού ο προγραμματισμός είναι να κλείσουν και τα 17 που υπάρχουν. Οι ΑΠΕ και ο λιγνίτης, τον οποίο διαθέτει σε επάρκεια, θα αναλάβουν την τροφοδοσία της Γερμανίας σε ηλεκτρικό ρεύμα, κάτι που θα ωφελήσει το περιβάλλον, αφού θα εξαλείψει τον κίνδυνο ατυχημάτων.
11η Μαρτίου
Το καμπανάκι στην Ευρώπη για τους κινδύνους από τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας χτύπησε στις 11 Μαρτίου 2011. Ήταν η μέρα που ένας μεγάλος σεισμός κτύπησε –στην πραγματικότητα γονάτισε- την Ιαπωνία, μια χώρα εξοικειωμένη με το φαινόμενο του Εγκέλαδου, όσο καμία άλλη στον πλανήτη. Κι όμως το τσουνάμι κτύπησε με ορμή τις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Φουκουσίμα. Το νερό ισοπέδωσε τα πάντα στο πέρασμά του και προκάλεσε έκρηξη στους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Σχεδόν 20.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι συνέπειες από τη ραδιενέργεια στο περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής είναι ανυπολόγιστες. Το γεγονός συγκλόνισε τον κόσμο όλο και την Ευρώπη πολύ περισσότερο. Τα θέματα ασφάλειας του περιβάλλοντος (υποτίθεται ότι) βρίσκονται στην κορυφή των προτεραιοτήτων στην Γηραιά Ήπειρο και η ευαισθητοποίηση των κοινωνιών είναι σημαντικά αυξημένη. Από την άλλη οι πυρηνικές εγκαταστάσεις ουδέποτε νομιμοποιήθηκαν ως ασφαλής στη συνείδηση της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, που ακόμη θυμάται τις φριχτές συνέπειες από το δυστύχημα στο Τσερνόμπιλ το 1986.
Παρ’ όλα αυτά οικονομικοί λόγοι οδήγησαν αρκετές ευρωπαϊκές χώρες στην επιλογή κατασκευής πυρηνικών εργοστασίων, πολλά εκ των οποίων είναι, πλέον, «γερασμένα». Αυτό σημαίνει δύο πράγματα: πιο επικίνδυνα και πιο ακριβά στη συντήρησή τους. Επομένως το υπόστρωμα για την απόσυρσή τους υπάρχει, αρκεί να βρεθούν συμφέρουσες και αξιόπιστες εναλλακτικές λύσεις. Σίγουρα οι ΑΠΕ καλύπτουν ένα μέρος του κενού που δυνητικά θα δημιουργηθεί, αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν. Η αρχή, πάντως, έγινε και το κλείσιμο ενός πυρηνικού εργοστασίου δεν θεωρείται ταμπού. Ακόμη περισσότερο που –όπως αποδείχθηκε- τα εργοστάσια αυτά βρέθηκαν στο στόχαστρο των τρομοκρατών του ISIS, οι οποίοι θέλουν να σπείρουν στην Ευρώπη όσο το δυνατόν περισσότερη δυστυχία.
195 + 20
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία σήμερα στην Ευρώπη λειτουργούν 195 πυρηνικά εργοστάσια και σε στάδιο κατασκευής βρίσκονται περίπου 20. Η γεωγραφική κατανομή τους είναι ανά χώρα η ακόλουθη:
Βέλγιο (7),
Βουλγαρία (2), Τσεχία (6),
Φινλανδία (4),
Ουγγαρία (4),
Ολλανδία (2),
Σουηδία (10),
Ελβετία (5),
Ρουμανία (2),
Σλοβακία (4),
Σλοβενία (1),
Ισπανία (8),
Ουκρανία (15),
Γερμανία (17),
Ηνωμένο Βασίλειο (19),
Ρωσία (32),
Γαλλία (58).
