του Νίκου Αβουκάτου
Η Χίος τυλίχθηκε στις φλόγες δύο φορές σε διάστημα ενός μήνα. Τόσο η φυσική όσο και η οικονομική ζημιά ήταν τεράστια. Στο νότιο -περισσότερο- και στο βόρειο τμήμα του νησιού, η αποτύπωση της καμένης έκτασης, βασισμένη σε δορυφορικά δεδομένα, αποδεικνύει το μέγεθος της καταστροφής.
Συνολικά στην περιοχή Σιδηρούντα κάηκαν 6.217 στρέμματα δασικών, αγροτικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, ενώ αντίστοιχα 43.430 στρέμματα κάηκαν στην περιοχή Ελάτα της Χίου στις 23 Ιουλίου.
Η υπηρεσία NOFFi-OBAM εφαρμόστηκε για τη χαρτογράφηση των δυο πρόσφατων καταστρεπτικών πυρκαγιών στο νησί της Χίου.
Η καμένη έκταση στη περιοχή Σιδηρούντα της Χίου (πυρκαγιά στις 26/08/2016) σύμφωνα με την υπηρεσία χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων του Εθνικού Παρατηρητηρίου Δασικών Πυρκαγιών (ΕΠαΔαΠ)
Πιο συγκεκριμένα, η ανάλυση βασίστηκε σε εικόνα Sentinel-2 (χωρικής ανάλυσης 10 μέτρων).
«Αξίζει να σημειωθεί ότι η υπηρεσία NOFFi-OBAM εφαρμόζεται συστηματικά κατά τη φετινή καλοκαιρινή περίοδο και ως τώρα έχουν χαρτογραφηθεί 168.100 στρέμματα καμένων εκτάσεων από 16 μεγάλες πυρκαγιές», επισήμανε ο επιστημονικός συνεργάτης του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης του ΑΠΘ, Δημήτρης Σταυρακούδης.
Τα αποτελέσματα έχουν γνωστοποιηθεί σε διάφορους ενδιαφερόμενους φορείς (π.χ. Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου κ.ά.).
Το εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης,σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχει ιδρύσει το Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών (ΕΠαΔαΠ) τον Μάρτιο του 2014, το οποίο έχει ξεκινήσει ήδη να λειτουργεί πιλοτικά.
Σκοπός του ΕΠαΔαΠ είναι η ανάπτυξη σύγχρονων προϊόντων και υπηρεσιών που θα βοηθήσουν τόσο στο επίπεδο της πρόληψης όσο και στο σχεδιασμό βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων μέτρων αποκατάστασης των καμένων εκτάσεων.
Μεταξύ των δράσεων του προγράμματος έχει αναπτυχθεί μία αυτοματοποιημένη υπηρεσία άμεσης χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων (NOFFi-OBAM), η οποία βασίζεται σε δορυφορικά δεδομένα και αξιοποιεί σύγχρονες τεχνικές ανάλυσης εικόνας.«Η υπηρεσία στοχεύει στην αποτύπωση της καμένης έκτασης σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από την κατάσβεση της πυρκαγιάς και με τη μεγαλύτερη δυνατή λεπτομέρεια», σημείωσε ο κ. Σταυρακούδης.
Για αυτό το λόγο αξιοποιεί κυρίως δορυφορικά δεδομένα υψηλής ανάλυσης Sentinel-2, που παρέχονται χωρίς χρέωση στα κράτη-μέλη της ΕΕ από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος Copernicus. Η εφαρμογή NOFFi-OBAM έχει υλοποιηθεί ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα και θα παρέχεται ως πρόσθετο (plugin) του εξειδικευμένου λογισμικού ανοιχτού κώδικα QGIS.
Στο επίπεδο της πρόληψης, μία παράλληλη δράση του προγράμματος ΕΠαΔαΠ αποτελεί η δημιουργία ενός επικαιροποιημένου χάρτη τύπων δασικής καύσιμης ύλης, δράση η οποία έχει ολοκληρωθεί.
Η γνώση του τύπου της καύσιμης ύλης αποτελεί βασική πληροφορία για τον αντιπυρικό σχεδιασμό ενώ χρησιμοποιείται σε συστήματα πρόβλεψης της συμπεριφοράς των πυρκαγιών.
«Στο πλαίσιο του ΕπαΔαΠ έχει αναπτυχθεί μια σύγχρονη μεθοδολογία χαρτογράφησης καθώς στηρίζεται στη χρήση δορυφορικών δεδομένων, συγκεκριμένα Landsat 8 OLI χωρικής διακριτικής ικανότητας 30 μέτρων, προσφέροντας τη δυνατότητα εύκολης μελλοντικής ενημέρωσης και εμπλουτισμού του προϊόντος» ανέφερε ο κ. Σταυρακούδης.
Η ακρίβεια του ολικού χάρτη τύπων δασικής καύσιμης ύλης είναι ίση με 92,59%. Ο χάρτης αυτός βρίσκεται στη διάθεση της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών από την αρχή της φετινής αντιπυρικής περιόδου.
