του Θοδωρή Καραουλάνη
Όπως έχουμε αναφέρει στη Greenagenda, συζητείται ήδη στη Βουλή, στην αρμόδια επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου, το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για τους δασικούς συνεταιρισμούς. Η διαδικασία συνεχίζεται αυτήν την εβδομάδα με στόχο να ολοκληρωθεί η συζήτηση και η ψήφιση μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο.
Πρόκειται για ένα «ταλαιπωρημένο» νομοσχέδιο που πηγαινοέρχεται μεταξύ των υπηρεσιών του Υπουργείου, των υπουργικών γραφείων και άλλων συναρμόδιων υπουργών τα τελευταία 5-6 χρόνια! Η Δασική Υπηρεσία «πασχίζει» να το ολοκληρώσει εδώ και καιρό αλλά συνέχεια κάτι συνέβαινε και δεν ολοκληρωνόταν η διαδικασία. Η έναρξη συγγραφής τρων ρυθμίσεων πηγαίνει πίσω στο 2010, ενώ η ανάγκη το επέβαλλε από το 2011.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά «δύσκολο» θέμα που αφορά την οργάνωση και διοίκηση των δασικών συνεταιρισμών αλλά και την αξιοποίηση του συνόλου του δασικού αποθέματος της χώρας, η οποία λόγω θεσμικού πλαισίου γίνεται κυρίως από αυτούς τους συνεταιρισμούς.
Τα προβλήματα που υπάρχουν τα τελευταία χρόνια οφείλονται κυρίως στο ότι οι δασικοί συνεταιρισμού υπάγονται στη γενική νομοθεσία περί (αγροτικών) συνεταιρισμών, οι οποίοι έχουν όμως τελείως διαφοερετικούς σκοπούς και επιδιώξεις – με κυρίαρχη αυτή της ιδιοκτησίας: οι δασικοί συνεταιρισμοί συνήθως δεν κατέχουν το δάσος που νέμονται, ενώ οι αγροτικοί συνεταιρισμοί αποτελούνται από αγρότες – ιδιοκτήτες γης. Και από αυτή τη διαφορά δημιουργούνται δεκάδες προβλήματα…
Οι ρυθμίσεις που φέρνει το ΥΠΕΝ φαίνεται να λύνουν αυτά – και άλλα - προβλήματα ετών και μάλλον έχουν ήδη τη στήριξη αρκετών κομμάτων. Η παρούσα ηγεσία του ΥΠΕΝ και ιδίως ο αρμόδιος για τα δάση Υπουργός Γιάννης Τσιρώνης το «αγκάλιασε» εξαρχής και παρά την «καθυστέρηση» (τους ξέφυγαν λίγοι μήνες από τον προγραμματισμό…) το φέρνει στη Βουλή γιατί πιστεύει ότι θα δημιουργηθούν τόσο δουλειές στην ύπαιθρο όσο και έσοδα σε συνεταιριστές και δημόσιο.
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, στοχεύει στη βελτίωση της οργάνωσης και της λειτουργίας των δασικών συνεταιριστικών οργανώσεων (ΔΑ.Σ.Ο) ώστε αυτοί να αποτελέσουν ουσιαστικό παράγοντα στην αειφορική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων. Ταυτόχρονα, με το σχέδιο νόμου, διασφαλίζεται η ιδιότητα του δασεργάτη προς όφελος των ορεινών περιοχών και των πληθυσμών τους και επεκτείνεται το πεδίο δραστηριοποίησής των συνεταιρισμών.
Επισημαίνεται ότι οι δασικοί συνεταιρισμοί εργάζονται στα δημόσια δασικά συμπλέγματα καθώς και στα μη δημόσια (κοινοτικά, μοναστηριακά, ιδιωτικά, κλπ.), η δασοπολιτική επιτήρηση των οποίων ασκείται από το κράτος.
Οι δασικοί συνεταιρισμοί δραστηριοποιούνται κυρίως στις εργασίες εκμετάλλευσης των δασών όπως υλοτομίες, διαμόρφωση των πρωτογενών δασικών προϊόντων (τεχνική ξυλεία, ξύλο θρυμματισμού, καυσόξυλο), στην μετατόπιση αυτών των προϊόντων από τα υλοτομία στις κορμοπλατείες ή στους δασόδρομους.
Επίσης, δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ρητίνης από δάση της χαλεπίου πεύκης στις περιοχές της Εύβοιας, Αττικής, Χαλκιδικής, Κορινθίας, Βοιωτίας, Λέσβου, κλπ.
Σημειώνουμε ότι το σχέδιο νόμου συντάχθηκε σχεδόν αποκλειστικά από τις υπηρεσίες του Υπουργείου – χωρίς εξωτερικούς συμβούλους, γεγονός μη σύνηθες - από την Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος. Το Υπουργείο τονίζει ότι στη διαμόρφωσή του λήφθηκαν υπόψη οι απόψεις των δασικών συνεταιρισμών, των περιφερειακών δασικών υπηρεσιών, λοιπών εμπλεκόμενων φορέων καθώς και τα σχόλια στη δημόσια διαβούλευση που προηγήθηκε στις αρχές της χρονιάς.
Σύμφωνα με τα στελέχη του ΥΠΕΝ τα κυριότερα σημεία του νομοσχεδίου που φέρνουν ουσιαστικές αλλαγές στην ρύθμιση των θεμάτων των ΔΑΣΟ προς όφελος των ιδίων αλλά και του δασικού περιβάλλοντος είναι τα ακόλουθα:
- Προβλέπεται η ανάληψη από τους πρωτοβάθμιες Δασικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις πολλαπλών δραστηριοτήτων (δραστηριοποίηση στις δασικές εργασίες καθώς και στη διακίνηση, εμπορία, επεξεργασία και μεταποίηση δασικών προϊόντων).
- Προβλέπεται η αύξηση του απαιτούμενου ελάχιστου αριθμούς των μελών προκειμένης της σύστασης και της λειτουργίας Δασικού Συνεταιρισμού Εργασίας (ΔΑ.Σ.Ε.) στα 25 μέλη.
- Η ιδιότητα του δασεργάτη αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την απόκτηση της ιδιότητας μέλους Δασικού Συνεταιρισμού Εργασίας.
- Προβλέπεται η πιστοποίηση του επαγγέλματος του δασεργάτη και η εκπαίδευση των νεοεισερχομένων στο επάγγελμα.
- Καθιερώνεται η οικονομική ευθύνη των μελών, γεγονός το οποίο τα καθιστά πιο υπεύθυνα για την εν γένει λειτουργία του συνεταιρισμού.
- Καθιερώνεται διαφάνεια με τη συμμετοχή δικαστικών αντιπροσώπων στις αρχαιρεσίες των Δασικών Συνεταιρισμών και τις αυξημένες ποινικές ευθύνες των μελών του Διοικητικού και Εποπτικού Συμβουλίου.
- Προβλέπεται το σύστημα των αρχαιρεσιών με ενιαίο ψηφοδέλτιο.
- Καθιερώνεται ο αυτοέλεγχος με την επαναφορά του Εποπτικού Συμβουλίου, το οποίο είχε καταργήσει ο Ν. 2810/2000.
- Οργανώνεται η κρατική εποπτεία των Δασικών Συνεταιρισμών Εργασίας με την καθιέρωση της Διεύθυνσης Δασών του Νομού ως εποπτεύουσας αρχής και την τήρηση κεντρικού και περιφερειακού Μητρώου Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Δασεργατών-ΜΗ.ΔΑ.ΣΟ.
- Καθίσταται υποχρεωτική για κάθε δασικό συνεταιρισμό εργασίας η ψήφιση του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, με τον οποίο ρυθμίζεται η εσωτερική λειτουργία του Συνεταιρισμού.
- Καθιερώνεται ως υποχρεωτική η διάθεση των προϊόντων που παράγονται κατόπιν παραχώρησης της εκμετάλλευσης των δημοσίων δασών στους πρωτοβάθμιους ΔΑ.Σ.Ο. με δημοπρασία αποκλείοντας την απ’ ευθείας συμφωνία με τον έμπορο.
- Εξασφαλίζεται η διαφάνεια των οικονομικών δραστηριοτήτων των συνεταιρισμών.
- Προβλέπεται η επιβολή έκτακτης εισφοράς στα μέλη ως μέσο πρόληψης της κήρυξης του συνεταιρισμού σε πτώχευση.
- Εξασφαλίζεται ότι οι Ενώσεις Δασικών Συνεταιρισμών δεν θα ανταγωνίζονται τους πρωτοβάθμιους δασικούς συνεταιρισμούς εργασίας με την καθιέρωση της απαγόρευσης ανάληψης από αυτές δασικών εργασιών για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό των μελών τους.
- Προβλέπεται η χρηματοδότηση και η παροχή φορολογικών και αναπτυξιακών κινήτρων υπέρ των Δασικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων.
- Με τις μεταβατικές διατάξεις ρυθμίζονται τα θέματα της προσαρμογής του δασικού συνεταιριστικού κινήματος στο νέο ειδικό θεσμικό πλαίσιο.
- Απαγορεύεται, σε συμφωνία με τη σχετική νομολογία του Αρείου Πάγου, η σύσταση νέων Αναγκαστικών Δασικών Συνεταιρισμών, ενώ προβλέπεται η διατήρηση των ήδη υφισταμένων, οι οποίοι και λειτουργούν σύμφωνα με το ν. 2810/2000.
