του Θοδωρή Καραουλάνη
Με τον «βαρύ» τίτλο «η λύση» τρέχει την καμπάνια της για τη βιώσιμη γεωργία η γνωστή περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace. Το τελευταίο διάστημα εντείνει της δραστηριότητές της για να πείσει όσους μπορεί περισσότερους ότι «Η λύση υπάρχει και λέγεται βιώσιμη γεωργία».
Σύμφωνα με την Greenpeace η βιώσιμη γεωργία ωφελεί τη χώρα μας και τους ανθρώπους και παράγει ασφαλή και υγιεινή τροφή χωρίς να καταστρέφει το περιβάλλον, ενώ παράλληλα είναι ασφαλής, εφικτή και εφαρμόζεται ήδη σε πολλές περιοχές του πλανήτη.
Ως μια πρώτη βασική ηλεκτρονική δράση της εκστρατείας της Greenpeace για τη βιώσιμη γεωργία, η οργάνωση δημοσιοποίησε μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα: την gr.farmers2farmers.org. Απευθύνεται κυρίως σε παραγωγούς, συγκεντρώνει και παρουσιάζει μερικά από τα πιο πετυχημένα μοντέλα βιώσιμων αγροτικών πρακτικών που εφαρμόζονται σε αγροκτήματα στην Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας). Η πλατφόρμα αποτελεί εργαλείο ανταλλαγής εμπειριών και τεχνογνωσίας για αγρότες που θέλουν να στραφούν στη βιώσιμη γεωργία και να παράγουν ασφαλή και υγιεινή τροφή που προστατεύει το περιβάλλον. Η πλατφόρμα gr.farmers2farmers.org εντάσσεται στο πλαίσιο της εκστρατείας της Greenpeace για τη βιώσιμη γεωργία, η οποία εφαρμόζεται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες από πρωτοπόρους παραγωγούς που ήδη καλλιεργούν με μεθόδους που ωφελούν τη γη, την υγεία, την κοινωνία και την οικονομία. Περιλαμβάνει πληροφορίες τεχνικού και οικονομικού περιεχομένου για θέματα όπως την παραγωγή τροφής χωρίς τη χρήση νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων και την εκτροφή ζώων χωρίς μεταλλαγμένα και το περιεχόμενό της θα εμπλουτίζεται και θα ανανεώνεται συνεχώς.
Επιπλέον, μέσω της πλατφόρμας, η Greenpeace εγκαινιάζει ένα πρόγραμμα ανταλλαγής επισκέψεων μεταξύ αγροτών από διαφορετικές χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Βουλγαρία, Βέλγιο) δίνοντας την ευκαιρία στους αγρότες να ανταλλάξουν εμπειρίες και τεχνογνωσία για να εφαρμόσουν βιώσιμες αγροτικές πρακτικές. Το πρόγραμμα θα πραγματοποιηθεί στα τέλη 2016 και το 2017. Όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ανταλλαγής της Greenpeace, μπορεί να δηλώσει ενδιαφέρον στη σχετική σελίδα της πλατφόρμας έως την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου. Μάλιστα η οργάνωση έχει δώσει το «παρατσούκλι» “farmerasmus” στη δράση αυτή, συνδέοντας την αγροτική παραγωγή με το πιο πετυχημένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανταλλαγών, αυτό του φοιτητικού Erasmus, που στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο έχει επεκταθεί από τα ευρωπαϊκά όργανα και σε άλλες κατηγορίες (ερευνητές, επιχειρηματίες κλπ), αφήνοντας όμως «απ' έξω» τον αγροτικό τομέα, προφανώς λόγω της ΚΑΠ.
Όπως αναφέρει η Έλενα Δανάλη, υπεύθυνη της εκστρατείας της Greenpeace για τη βιώσιμη γεωργία «η σύνδεση των παραγωγών μεταξύ τους και η ανταλλαγή γνώσεων, εμπειριών και επισκέψεων σε διάφορα πετυχημένα αγροκτήματα στην Ευρώπη, θα ενθαρρύνει και θα ενισχύσει τη στροφή όλο και περισσότερων παραγωγών σε βιώσιμες γεωργικές πρακτικές που αποτελούν τη μόνη λύση στα αδιέξοδα των αγροτών σήμερα».
Αυτό που ξεχωρίζει στην καμπάνια αυτή της Greenpeace είναι ο τρόπος που επιλέγει να «λερώσει τα χέρια της» αυτή τη φορά. Είμαστε συνηθισμένοι στις ακτιβιστικές ενέργειες των ακτιβιστών – εθελοντών της οργάνωσης. Όμως για τη βιώσιμη γεωργία η οργάνωση στη χώρα μας φαίνεται να επιλέγει (και) έναν άλλο δρόμο. Χωρίς να έχει ακόμη ανακοινώσει επισήμως τι ακριβώς θα κάνει, η Greenpeace ψάχνει για μία έκταση από 20 ως 50 στρέμματα στην περιοχή της Αττικής (ιδανικά στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής), που θα βοηθήσει την οργάνωση να ξεκινήσει να φτιάχνει ένα καλύτερο γεωργικό και διατροφικό μοντέλο για τη χώρα μας. Όπως τονίζεται στην σχετική «αγγελία», μία ομάδα εξειδικευμένων γεωπόνων, αγροτών και πολιτών θα καλλιεργήσει τη γη με ένα νέο αγροτικό μοντέλο και διαφορετικό τρόπο καλλιέργειας της τροφής μας, που έχει βασικά χαρακτηριστικά το σεβασμό και πολλαπλά οφέλη για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Επομένως η οργάνωση σκοπεύει να εφαρμόσει στην πράξη αυτά που διακηρύσσει. Και φαίνεται ότι η επιλογή της Αττικής είναι πολύ πετυχημένη, καθώς με την ανάπτυξη της νέας μεθόδου, ένα τέτοιο αγρόκτημα θα γίνει πόλος έλξης για πολλούς ενδιαφερόμενους και ιδίως πρακτικό παράδειγμα για την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Αναμένουμε να δούμε και τις επίσημες ανακοινώσεις, μόλις η οργάνωση βρει την έκταση – το οποίο ευχόμαστε να συμβεί σύντομα…
Γιατί προχωρούν σε ένα τέτοιο βήμα; Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει η οργάνωση, ο έλεγχος της παραγωγής τροφής επιστρέφει από τα χέρια των πολυεθνικών κολοσσών στα χέρια εκείνων που την παράγουν, ενώ το 40% του πληθυσμού του πλανήτη (περίπου 2,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι) είναι αγρότες μικρής κλίμακας που παράγουν τη μεγαλύτερη ποσότητα της τροφής μας. Στην Ελλάδα, στην αγροτική παραγωγή υπάρχουν περισσότερες από 500.000 ισοδύναμες θέσεις πλήρους απασχόλησης με αγροτεμάχια στην πλειονότητά τους μέχρι 50 στρέμματα.
Όπως τονίζουν, η βιώσιμη γεωργία αυξάνει την απόδοση των καλλιεργειών και μπορεί να παράξει περισσότερη τροφή σε σχέση με τη συμβατική γεωργία. Έτσι τα κόστη παραγωγής αγροτών και κτηνοτρόφων μειώνονται. Η βιώσιμη γεωργία βασίζεται σε πρακτικές προσαρμοσμένες στις τοπικές ιδιαιτερότητες όπως καλλιέργεια τοπικών ποικιλιών χαμηλού κόστους, ήπιους τρόπους λίπανσης και αντιμετώπισης αυτοφυούς βλάστησης, κοκ. Σύμφωνα με την οργάνωση, στην Ελλάδα τα πρώτα βήματα προς τη βιώσιμη γεωργία είναι η καλλιέργεια ελληνικών κτηνοτροφικών φυτών για ζωοτροφές. Πρόκειται για καλλιέργειες χαμηλού κόστους που δεν είναι μεταλλαγμένες, απαιτούν ελάχιστο νερό και σχεδόν καθόλου φυτοφάρμακα, ενώ η χρήση τους στην κτηνοτροφία φέρνει αυτάρκεια στον κτηνοτροφικό τομέα και ασφαλή προϊόντα στον καταναλωτή. Τα «ταπεινά» ψυχανθή της ελληνικής γης, όπως το κουκί, το ρεβίθι, το μπιζέλι και το λούπινο μπορούν να αντικαταστήσουν επάξια την εισαγόμενη σόγια στις ζωοτροφές, με πολλαπλά οφέλη για τους αγρότες, την οικονομία, το περιβάλλον και την υγεία μας.
Όπως τονίζει η Greenpeace, με το μοντέλο της βιώσιμης γεωργίας oι φυσικοί πόροι (νερό, έδαφος, βιοποικιλότητα) που αποτελούν τη βάση για την παραγωγή της τροφής διατηρούνται υγιείς, δεν σπαταλώνται και δεν εξαντλούνται, καθώς εφαρμόζονται ήπιες και φιλικές γεωργικές πρακτικές. «Το περιβάλλον, η διατροφή και η υγεία μας δεν επιβαρύνονται με την αλόγιστη και υπερβολική χρήση χημικών και μεταλλαγμένων, καθώς στη βιώσιμη γεωργία δεν υπάρχει χώρος για παρόμοιες πρακτικές. Οι μέλισσες και τα υπόλοιπα έντομα - επικονιαστές χάρη στα οποία παράγεται το 35% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων, ωφελούνται από τις μεθόδους που εφαρμόζει η βιώσιμη γεωργία, όπως η μη-χρήση χημικών φυτοφαρμάκων και η διατήρηση της βιοποικιλότητας στα χωράφια», τονίζουν χαρακτηριστικά.