Οι νότιες χώρες της Ευρώπης, που βρέχονται από την Μεσόγειο Θάλασσα ήταν ανέκαθεν πιο θερμές από εκείνες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, μόνο που το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια άνευ προηγουμένου ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας, τόσο παγκοσμίως όσο και στις προαναφερόμενες χώρες, που επηρεάζονται περισσότερο λόγω του ήδη θερμού κλίμα τους.
Σαφώς, όπως αναφέρει το skai.gr, όλοι γνωρίζουμε ότι τα τελευταία 50 χρόνια η θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται συνεχόμενα, επηρεάζοντας σταδιακά το κλίμα.
Σίγουρα δεν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός πως για όλο τον πλανήτη τα έτη 2015 και 2016, είναι τα 2 διαδοχικά θερμότερα έτη του τελευταίου αιώνα. Αλλά πόσο θερμότερη έχει γίνει η Ελλάδα και πώς επηρεάζεται στην πραγματικότητα ο πλανήτης και η χώρα μας από αυτό το φαινόμενο της υπερθέρμανσης;
Λόγω των προαναφερομένων μπορεί ο αναγνώστης να διαπιστώσει στον ακόλουθο παγκόσμιο χάρτη (εικόνα) του NOAA των ΗΠΑ, την επιρροή της κλιματικής αλλαγής στην επιφανειακή θερμοκρασία του πλανήτη, τόσο πάνω από την ξηρά, όσο και πάνω από την θάλασσα και πώς αυτή διαμορφώνεται.
Αναλυτικότερα, 11 από τους 12 μήνες από τον Οκτώβρη του 2015 έως τον Οκτώβρη του 2016, έχουν ξεπεράσει τα προηγούμενα ιστορικά όρια των μέγιστων θερμοκρασιών όλων των εποχών. Σύμφωνα με την NASA (αποτελέσματα μετρήσεων από 6300 μετεωρολογικούς σταθμούς) και τον NOAA το 2015 ήταν το θερμότερο έτος από το 1880, εξαιτίας ενός πολύ δυνατού φαινομένου El Niño, που έπληξε τον πλανήτη και ανέβασε δραματικά την θερμοκρασία τόσο στις ηπειρωτικές περιοχές, όσο και στους ωκεανούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε παγκόσμιο επίπεδο 15 από τα 16 πιο θερμά έτη έχουν παρατηρηθεί την περίοδο 2001-2016, και η μέση θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 1,2ºC από το 1910 έως σήμερα, ενώ η Κλιματική Συμφωνία του Παρισιού έχει ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασία του πλανήτη έως 1,5 ºC. Δηλαδή ενώ έχει περάσει μόνο ένας χρόνος από την επικύρωση της Συμφωνίας, είμαστε ήδη πολύ κοντά τα επόμενα χρόνια στο να ξεπεραστεί το κατώτερο όριο που έχει τεθεί. Στην Εικόνα 1 φαίνεται το διάγραμμα της μεταβολής της θερμοκρασίας του πλανήτη από το 1880 μέχρι σήμερα και μαρτυρεί την ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας μετά το 1980.
Η Ελλάδα σαφώς και επηρεάζεται από την υπερθέρμανση του πλανήτη με την θερμοκρασία να εμφανίζει σαφείς αυξήσεις σε όλη την έκτασή της και με τους επιστήμονες να εκτιμούν ότι έως το 2100 θα αυξηθεί κατά 4ºC η μέση ετήσια θερμοκρασία της χώρας, θα μειωθεί κατά 30% η ετήσια βροχόπτωση, η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί από 0,2 μέτρα έως 2 μέτρα ανάλογα την περιοχή και το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 6%, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Πιο συγκεκριμένα, τα τελευταία χρόνια καμιά περιοχή της χώρας δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη με τα Λευκά Όρη της Κρήτης να εμφανίζουν ελάχιστη χιονόπτωση, που συνοδεύεται με μικρής διάρκειας χιονοκάλυψη μέσα στο έτος, στην Πελοπόννησο να κάνουν την εμφάνισή τους στις αρχές του φθινοπώρου φέτος άνευ προηγουμένου πλημμυρικά φαινόμενα, τους Ζακυνθινούς να παρατηρούν έκπληκτοι την εμφάνιση ανεμοστροβίλων μέχρι και τους Θεσσαλονικείς να έχουν διαπιστώσει μια σημαντική αύξηση της θερμοκρασίας της πόλης τους καθ όλη την διάρκεια του έτους. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν, ότι οι Έλληνες βιώνουν καθημερινά την υπερθέρμανση του πλανήτη και την κλιματική αλλαγή, είτε το γνωρίζουν, είτε όχι. Για αυτό τον λόγο αναλύονται παρακάτω οι συνέπειες αυτών των φαινομένων στην Ελλάδα, στην καθημερινότητά μας και πως αυτές θα μας επηρεάσουν.
Οι επιδράσεις στην Ελλάδα, που είναι δυνατόν να εκδηλωθούν μέσα στα επόμενα 50 χρόνια λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας ποικίλουν και συνοψίζονται στις ακόλουθες. Η μέση θερμοκρασία όλων των μηνών του έτους θα αυξηθεί περαιτέρω και οι έντονοι καύσωνες θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι των ελληνικών καλοκαιριών με ακόμα πιο ακραίες θερμοκρασίες να κάνουν την εμφάνισή τους. Επιπρόσθετα, μείωση των βροχοπτώσεων με ταυτόχρονη αύξηση της έντασής τους θα παρατηρείται με ως επακόλουθο την μείωση των διαθέσιμων υδάτινων πόρων (λίμνες, ποτάμια, υπόγειοι υδροφορείς) για ύδρευση και άρδευση.
Επίσης, μεγαλύτερης συχνότητας και έντασης φαινόμενα ξηρασίας θα επηρεάζουν τις τοπικές κοινωνίες και η ερημοποίηση περισσότερων εκτάσεων σε επιφάνεια και πλήθος στην χώρα θα καθιερωθεί. Αυτές οι επιδράσεις όπως είναι φυσικό θα επηρεάσουν την γεωργία, θα μειώσουν την παραγωγικότητά της και θα κρίνεται απαγορευτική η καλλιέργεια φυτών, που απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού. Λόγω των προαναφερομένων υπάρχει η πιθανότητα της αύξησης του φαινομένου των παράνομων γεωτρήσεων με ταυτόχρονη αύξηση των φαινομένων υφαλμύρινσης ανά την Ελλάδα (οι παράνομες γεωτρήσεις εντείνουν το φαινόμενο της υφαλμύρωσης/ υφαλμύρινσης στις παράκτιες και νησιωτικές περιοχές), γεγονός που μειώνει την ποιότητα των υδάτων προς εκμετάλλευση. Στις ορεινές περιοχές οι χιονοπτώσεις θα μειωθούν, με τον όγκο του χιονιού να μειώνεται σημαντικά, ενώ στις παράκτιες περιοχές η στάθμη της θάλασσας θα αυξηθεί, οδηγώντας σε σταδιακή διάβρωση των ακτών.
Αντίστοιχα, ο χειμερινός τουρισμός στα χιονοδρομικά θα μειωθεί, ενώ ο θερινός τουρισμός θα εμφανίζει οικονομικές ζημιές, είτε λόγω της απώλειας τμημάτων παραλιών (π.χ. λιγότερη επιφάνεια ακτών για ξαπλώστρες κ.α.), είτε λόγω της έλλειψης πόσιμου νερού, το οποίο ιδιαίτερα στα νησιά θα πρέπει να μεταφέρεται με πλοία, είτε εξαιτίας άλλων πιθανών αιτιών. Ολοκληρώνοντας, η εκδήλωση περισσότερων και εντονότερων ακραίων φαινομένων είναι δεδομένη, όπως είναι οι πυρκαγιές, το χαλάζι, οι κατολισθήσεις, οι καταιγίδες και οι πλημμύρες.