Φωλιά κόκκινων μυρμηγκιών
Τα κόκκινα μυρμήγκια αποτελούν τους σκληρούς εργάτες των δασών. Μια από τις καθημερινές τους ασχολίες είναι η διασπορά σπόρων. Με αυτήν της εργασίας τους μπορούν να επηρεάσουν την αύξηση και την παραγωγή των δέντρων ενώ παίζουν σπουδαίο ρόλο στους οικολογικούς κύκλους και στο δασικό έδαφος.
Tα κόκκινα μυρμήγκια βρέθηκαν στο επίκεντρο του 16ο Πανελλήνιου Δασολογικού Συνεδρίου που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη. Στο συνέδριο παρουσιάστηκε η εργασία της επίκουρης καθηγήτριας του Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Παρασκευής Καρανικόλα και του μεταπτυχιακού φοιτητή Α. Τσίκα.
Η κ. Καρανικόλα ανέφερε ότι λόγω της κακής διαχείρισης των δασών, οι πληθυσμοί τους απειλούνται, σε τέτοιο βαθμό, που ορισμένα είδη περιλαμβάνονται στο "κόκκινο βιβλίο". Για αυτόν το λόγο επισήμανε ότι είναι πολύ σημαντικό να ληφθούν μέτρα για την προστασία τους, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως η εξασφάλιση ειδικών ζωνών προστασίας για τις φωλιές από τη βοσκή, αλλά και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, καθώς και η ενημέρωση και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, για την πρόληψη βανδαλισμών και καταστροφές των φωλιών.
Επίδραση των μυρμηγκιών στο δασικό έδαφος
Οι συγκεντρώσεις άνθρακα (C) και άλλων θρεπτικών συστατικών στις φωλιές τους είναι υψηλότερες από ό,τι στον δασικό τάπητα και στο έδαφος.Ο φώσφορος (P), επίσης, συναντάται έως και τέσσερις φορές υψηλότερος στη φωλιά από ό,τι στο έδαφος που βρίσκεται περιφερειακά. Οι φωλιές των κόκκινων μυρμηγκιών θεωρούνται σημαντικές περιοχές για την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα (CO2), δεδομένου της αναπνοής των μυρμηγκιών και των υπόλοιπων ασπόνδυλων που ζουν στην φωλιά αλλά και των μικροοργανισμών, της αποσύνθεσης και του ριζικού συστήματος των δέντρων που αναπτύσσεται μέσα ή παρακείμενα από τη φωλιά.
Στην μελέτη καταγράφεται ακόμη ότι τα κόκκινα δασικά μυρμήγκια είναι και μια πολύτιμη πηγή τροφής για πολλά εντομοφάγα πτηνά και θηλαστικά. Μάλιστα, τα μυρμήγκια, κυρίως του γένους Formica και Lasius, δίνουν πάνω από το ένα τρίτο της ενέργειας που καταναλώνει μια ενήλικη αρκούδα κατά την καλοκαιρινή περίοδο!
Τα κόκκινα μυρμήγκια επηρεάζουν άμεσα το έδαφος γύρω από τη φωλιά και έμμεσα τη βλάστηση καθώς η αύξησή της επηρεάζεται από τις συγκεντρώσεις θρεπτικών συστατικών στο έδαφος. Συντελούν και στην αύξηση των δέντρων με τη θήρευση πολλών φυλλοφάγων εντόμων, κυρίως στα δάση πλατύφυλλων που έχουν μεγάλο αριθμό φυλλοφάγων εχθρών.
Μεγάλες απειλές για τον πληθυσμό τους αποτελούν η χρήση εντομοκτόνων κοντά στη φωλιά, οι δασικές πυρκαγιές, η όχληση από τη βόσκηση και ο βανδαλισμός, ιδιαίτερα σε περιοχές με οικοτουρισμό. Σημαντικότερη όμως από όλες, αποτελεί η αμέλεια των υπεύθυνων κατά τη διαχείριση των δασών και η άγνοια του κόσμου για το σημαντικό ρόλο τους στο οικοσύστημα. Η κ.Καρανικόλα πρότεινε στην υλοτόμηση να παραμένουν οι κομμένοι κορμοί στο δασικό έδαφος ώστε να δημιουργείται κατάλληλο ενδιαίτημα για τα μυρμήγκια και να φτιάχνονται ζώνες στα μεγάλα ανοιχτά δάση για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα.
