του Θοδωρή Καραουλάνη
Αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων για το μέλλον της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας και ιδιαίτερα του ηλεκτρισμού έκρυβαν οι τοποθετήσεις των κύριων ομιλητών στην πρώτη μέρα του συνεδρίου Athens Energy Forum 2017 που διοργανώνεται στην Αθήνα.
Από τη μία πλευρά υπάρχει η άποψη της κυβέρνησης η οποία στηρίζει ένα μοντέλο απελευθέρωσης της αγοράς «με ισχυρή ΔΕΗ», ενώ στην άλλη πλευρά κινήθηκαν οι εκπρόσωποι τόσο της Νέας Δημοκρατίας όσο και της Δημοκρατικής Συμπαράταξης.
Πιο συγκεκριμένα η στρατηγική που έχει επιλεγεί από το ΥΠΕΝ έχει επίκεντρο μια ισχυρή ΔΕΗ, υπογράμμισε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης. Η ΔΕΗ θα παραμείνει βασικός πυλώνας του ενεργειακού συστήματος, γι αυτό και αποφασίσθηκε, αντί του μοντέλου που προϋπήρχε, μέσω του σχεδίου της «Μικρής ΔΕΗ», να γίνει αποκλιμάκωση του μεριδίου της Επιχείρησης στην αγορά, μέσα από το μηχανισμό για τα ΝΟΜΕ. Ο κ. Σταθάκης αναφέρθηκε στη χθεσινή δημοπρασία ενέργειας (ΝΟΜΕ), η επιτυχία της οποίας συνιστά απόδειξη, όπως είπε, ότι υπάρχει ανταγωνισμός και ενδιαφέρον, συνεπώς, αναμένεται να διευκολυνθεί η επέκταση των ιδιωτών στην αγορά και να δημιουργηθεί πιο ομαλό σύστημα μετάβασης στον επιδιωκόμενο στόχο. Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και το target model, που θα ισχύσει από 1/1/2018. Παράλληλα τόνισε ως βασικό στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης την υλοποίηση ενός έξυπνου και αναβαθμισμένου δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, με ιδιαίτερη προσοχή στα νησιά της χώρας. Σημείωσε μάλιστα ότι η διασυνδεσιμότητα των νησιών είναι καίριας σημασίας και τόνισε τη σημασία της πρωτοβουλίας που αναλαμβάνει η κυβέρνηση μαζί με την Κομισιόν για τα «ενεργειακά Νησιά», ανακοινώνοντας και στην αγορά ότι το πρώτο σχετικό φόρουμ θα γίνει στην Κρήτη – «καθόλου τυχαία, τονίζω…», όπως είπε με έμφαση – το καλοκαίρι.
Από την άλλη πλευρά, ο Τομεάρχης Ενέργειας – και πρώην Υπουργός Ανάπτυξης – της Νέας Δημοκρατίας Κώστας Σκρέκας εξαπέλυσε δριμεία επίθεση στην κυβέρνηση για τις επιλογές της. Σημείωσε ότι ο κ. Σταθάκης παρουσιάζει μια εξαιρετικά «ωραιοποιημένη» εικόνα μιας αγοράς ενέργειας, αυτής του ηλεκτρισμού, που δεν είναι η πραγματική αλλά ούτε που αυτή που χρειάζεται η χώρα. Έκανε μάλιστα σκληρή κριτική στην απέχθεια της κυβέρνησης προς τις ιδιωτικοποιήσεις, χωρίς όμως να αναφέρει ούτε παραδείγματα, ούτε ονόματα πολιτικών. Τόνισε ότι το 54% της ενέργειας στη χώρα εξαρτάται από πετρέλαιο, συγκριτικά με το 33,4% στην υπόλοιπη ΕΕ, ενώ 61% των αναγκών της χώρας καλύπτονται από εισαγωγές. Ο Κώστας Σκρέκας υπογράμμισε ακόμα ότι από το καλοκαίρι του 2014, οι εθνικές εταιρείας ενέργειας έχουν χάσει πάνω από 2 δισ. Ευρώ. Ο τομεάρχης της ΝΔ τόνισε ότι στη ΔΕΗ είναι και πρέπει να παραμείνει ο ενεργειακός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας αλλά χαρακτήρισε ως επείγουσα την ανάγκη να γίνουν οργανωτικές αλλαγές και αλλαγές νοοτροπίας και οργάνωσης, ώστε να μπορέσει να γίνει ανταγωνιστική σε ένα νέο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς. Επιπλέον έβαλε ευθέως το σημαντικό ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας, κομμάτι της εισήγησής του που τόνισαν ιδιαίτερα οι διοργανωτές. Τέλος τόνισε ότι η αγορά ενέργειας και ιδιαίτερα του ηλεκτρισμού χρειάζεται πολιτική ηγεσία με κοινή λογική, αποτελεσματικότητα και αποφασιστικότητα, ζητώντας άμεση προώθηση των αλλαγών και της απελευθέρωσης για να δημιουργηθεί ένα ανταγωνιστικό πλαίσιο.
Ακόμη πιο εξειδικευμένη και σκληρή κριτική έκανε στην κυβέρνηση ο Υπεύθυνος του τομέα Ενέργειας του ΠΑΣΟΚ – και πρώην Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος – Γιάννης Μανιάτης. Ο πρώην Υπουργός, αφού έβαλε το πλαίσιο των αλλαγών που συμβαίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και τις προκλήσεις ενόψει της εφαρμογής της συμφωνίας των Παρισίων και της διαφαινόμενης αλλαγής στάσης των ΗΠΑ στο θέμα, έκανε ιδιαίτερη μνεία στα «πεπραγμένα της κυβέρνησης». Ο Γιάννης Μανιάτης είπε ότι σε κάποιους τομείς, όπως οι ΑΠΕ και οι υδρογονάνθρακες, η κυβέρνηση συνεχίζει την πολιτική που χαράχτηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση. Ωστόσο έκανε ειδική αναφορά στην αγορά ηλεκτρισμού τονίζοντας ιδιαίτερα τη «διαφορά» μεταξύ του δρόμου που επιλέχθηκε από την κυβέρνηση για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας και της εμπειρίας της Ιταλίας, συγκρίνοντας την αποκρατικοποίηση της ιταλικής εθνικής εταιρείας ηλεκτρισμού με τη ΔΕΗ.
Όπως σημείωσε, το 1999 η Ιταλία αποφάσισε και «έκοψε» το 30% του τότε ηλεκτρικού γίγαντα και σήμερα 15 χρόνια μετά η σημερινή ENEL έχει 4 φορές περισσότερα κέρδη από τα κέρδη που είχε συνολικά τότε ο ενεργειακός γίγαντας της γειτονικής χώρας και παρουσία σε περισσότερες από 40 άλλες αγορές σε όλον τον κόσμο. Αντίθετα, ο (καθηγητής) Γιάννης Μανιάτης σημείωσε ότι οι πολιτικές της κυβέρνησης, με έμμεση αναφορά στο μοντέλο ΝΟΜΕ που ακολουθείται και προασπίζει η κυβέρνηση αλλά και στα θέματα εταιρικής διαχείρισης, καταστρέφουν τους οικονομικούς δείκτες της ΔΕΗ και ότι πλέον η Δημόσια Επιχείρησης Ηλεκτρισμού γίνεται για την ελληνική οικονομία Δημόσιος Κίνδυνος!