Ένα νέο προσχέδιο συμφωνίας δημοσιεύτηκε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, τελευταία ημέρα της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα, COP26, που διεξάγεται στη Γλασκώβη. Οι διαπραγματευτές εργάζονται πυρετωδώς για να καταλήξουν σε συμφωνία.
Το προσχέδιο ζητεί από τις χώρες «να επιταχύνουν τη σταδιακή κατάργηση του άνθρακα και τις επιδοτήσεις για ορυκτά καύσιμα».
Η αναφορά των ορυκτών καυσίμων ήταν η πρώτη για ένα έγγραφο απόφασης των Ηνωμένων Εθνών. Η COP26 έχει φτάσει στην τελευταία ημέρα συνομιλιών και εντείνονται οι φόβοι για το αν θα επιτευχθεί συμφωνία για τη διατήρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
«Ζητείται», αντί «παροτρύνονται»
Το σχέδιο που δημοσιοποίησε σήμερα η βρετανική προεδρία διατηρεί το κάλεσμα προς τις εθνικές κυβερνήσεις να υποβάλλουν έως το τέλος του επόμενου έτους ανανεωμένα και ενδυναμωμένα σχέδια για τη μείωση της εκπομπής ρύπων έως το 2030.
Μάλιστα το νεότερο κείμενο αναφέρει πως «ζητείται» από τις χώρες να επισπεύσουν την υποβολή νέων σχεδίων για τη μείωση των ρύπων, ενώ στο πρώτο σχέδιο χρησιμοποιείτο το ρήμα «παροτρύνονται». Νομικοί σημειώνουν ότι η καινούρια διατύπωση είναι πιο δεσμευτική.
Η διατήρηση της έκκλησης αυτής στην τελική συμφωνία της COP26 θεωρείται σημαντική, καθώς υπήρχαν χώρες που δεν ήθελαν να δεσμευτούν σε νέες συζητήσεις για τις λεγόμενες «εθνικές καθορισμένες συνεισφορές (NDC)» στη μείωση ρύπων εντός του 2022.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της Συμφωνίας του Παρισιού, μια τέτοια συζήτηση για τις NDC θα έπρεπε να ξαναγίνει το 2025. Αξιωματούχοι και αναλυτές που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην κλιματική διάσκεψη της Γλασκώβης, ωστόσο, λένε το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορεί να επιτευχθεί αυτή τη στιγμή θα ήταν να δεσμευτούν οι χώρες να επιστρέψουν στο τραπέζι των συνομιλιών μέσα στο επόμενο έτος.
Δείτε ακόμη:
- COP26: Ιστορική συμφωνία δεκάδων χωρών για μείωση των εκπομπών μεθανίου
- COP26: Πάνω από 100 χώρες δεσμεύθηκαν να τερματίσουν την αποψίλωση των δασών έως το 2030
Οι μέχρι τώρα δεσμεύσεις που έχουν ανακοινωθεί, π.χ. για την προστασία των δασών, τη μείωση εκπομπών μεθανίου, τη σταδιακή απεξάρτηση σημαντικών χωρών από τον άνθρακα και οι επιμέρους συμφωνίες συνεργασίας ή χρηματοδότησης αναπτυσσόμενων χωρών, κρίνεται ότι δεν επαρκούν για την επίτευξη του κεντρικού στόχου της COP26, δηλαδή τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου.
Στο νέο προσχέδιο συμφωνίας περιλαμβάνεται εξάλλου τώρα η λέξη «αδιάπτωτος» πριν από τον άνθρακα και η σταδιακή κατάργηση των «αναποτελεσματικών» επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα. Αδιάπτωτη παραγωγή άνθρακα εντοπίζεται εκεί όπου δεν υπάρχει διαθέσιμη τεχνολογία για την εξάλειψη των προερχόμενων από αυτόν εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Διαβάστε - COP26: Κίνα και ΗΠΑ συμφώνησαν για κοινή δράση κατά της κλιματικής αλλαγής
Το νέο σχέδιο του κειμένου αποφάσεων διατηρεί επίσης το αίτημα για ενίσχυση της χρηματοδότησης από τις αναπτυγμένες προς τις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να αντιμετωπίσουν και να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή.
Η δομική διαφορά των δύο προσχεδίων
Σε σχέση με το πρώτο σχέδιο συμφωνίας, ωστόσο, υπάρχει διαφοροποίηση στη διατύπωση αναφορικά με την ανάγκη σταδιακής κατάργησης της χρήσης άνθρακα και της χρηματοδότησης χρήσης ορυκτών καυσίμων (πετρελαίου και φυσικού αερίου).
Το δεύτερο σχέδιο περιλαμβάνει διαφορετική διατύπωση από το πρώτο αναφορικά με την ανάγκη σταδιακής κατάργησης της χρήσης άνθρακα και της χρηματοδότησης έργων ορυκτών καυσίμων.
Δείτε ακόμη - COP26: Παγκόσμια συμμαχία για τον τερματισμό των αυτοκινήτων εσωτερικής καύσης ώς το 2035
Το πρώτο κείμενο καλούσε τις χώρες «να επιταχύνουν τη σταδιακή κατάργηση άνθρακα και χρηματοδότησης ορυκτών καυσίμων», ενώ το νεότερο κείμενο καλεί όλες τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν «τη σταδιακή κατάργηση της ενέργειας από άνθρακα χωρίς αιχμαλώτιση των ρύπων και της μη αποδοτικής χρηματοδότησης ορυκτών καυσίμων».
Η νέα διατύπωση ήδη επικρίνεται ως λιγότερο δυνατή, καθώς συνιστά προσπάθεια συμβιβασμού μεταξύ των χωρών. Πάντως, αν διατηρηθεί στο τελικό κείμενο της συμφωνίας, θα είναι η πρώτη φορά που θα υπάρχουν ρητές αναφορές στην ανάγκη κατάργησης χρήσης των ορυκτών καυσίμων σε αντίστοιχη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών.
Ποιοι φέρεται να άσκησαν πιέσεις
Χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία, αλλά και συνασπισμός αναπτυσσόμενων χωρών, φέρονται να προσπάθησαν να αφαιρέσουν από το τελικό κείμενο ολόκληρη την αναφορά στη σταδιακή κατάργηση της χρήσης άνθρακα και της χρηματοδότησης ορυκτών καυσίμων, όπως και την αναφορά στην ανάγκη νέων δεσμεύσεων μέχρι το τέλος του 2022 για την περικοπή εκπομπών ρύπων εντός της δεκαετίας.
Έντονες είναι και οι αντιδράσεις από αναπτυσσόμενες χώρες που θέλουν αυστηρότερη αναφορά στην υποχρέωση των αναπτυγμένων χωρών να αυξήσουν τη χρηματοδότηση για δράσεις και για τη μετάβαση σε πράσινες τεχνολογίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Διαβάστε επίσης - COP26: Παρά τις δεσμεύσεις των χωρών, η θερμοκρασία θα ανέβει από 2,1 έως 2,7 βαθμούς
Το Ηνωμένο Βασίλειο απορρίπτει τη συμφωνία για τον τερματισμό του πετρελαίου και του φυσικού αερίου καθώς μια μικρή ομάδα εθνών έχει χαράξει έναν δρόμο μακριά από τα ορυκτά καύσιμα.
Ο πρόεδρος της COP26 του Ηνωμένου Βασιλείου Άλοκ Σάρμα αρνήθηκε να συμμετάσχει σε μια διεθνή συμμαχία με στόχο τον τερματισμό νέων έργων πετρελαίου και φυσικού αερίου αφήνοντας μια μικρή ομάδα άλλων χωρών με επικεφαλής την Κόστα Ρίκα και τη Δανία να έχουν χαράξει μια πορεία μακριά από τα ορυκτά καύσιμα.
Όπως ανέφερε ο κ. Σάρμα, οι διαπραγματευτές αντιμετώπισαν μια «μνημειώδη πρόκληση» για να καταλήξουν σε ένα αξιόπιστο συμπέρασμα για τη σύνοδο κορυφής που διήρκησε δύο εβδομάδες.
Διαβάστε - COP26: Άλλη μια σύνοδος όπου οι ηγέτες απολογούνται για τις κλιματικές «αμαρτίες» τους
Οι αξιωματούχοι εξακολουθούν να ελπίζουν ότι ένα συμφωνημένο κείμενο θα εκδοθεί μέχρι το προγραμματισμένο τέλος της συνόδου κορυφής το απόγευμα της Παρασκευής, αν και πολλοί εκπρόσωποι πιστεύουν ότι η σύνοδος κορυφής θα παραταθεί το Σαββατοκύριακο καθώς οι διαμάχες εντείνονται.
Greenagenda.gr newsroom
Πηγή φωτογραφιών: Karwai Tang/ UK Government/Flicr
