Μια νέα κλιματική συμφωνία επετεύχθη στην COP29 στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής, με τις ανεπτυγμένες χώρες να δεσμεύονται να παρέχουν $300 δισεκατομμύρια ετησίως έως το 2035 για τη στήριξη των αναπτυσσόμεων χωρών απέναντι στις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Ωστόσο, πολλές αναπτυσσόμενες χώρες κατήγγειλαν τη συμφωνία ως “εξαιρετικά ανεπαρκή”.
Όπως αναφέρει το CNN, η συμφωνία επετεύχθη έπειτα από δύο εβδομάδες έντονων αντιπαραθέσεων και διαπραγματεύσεων, με την πιθανότητα κατάρρευσης των συνομιλιών να είναι υπαρκτή, ιδιαίτερα όταν οι εκπρόσωποι μικρών νησιωτικών κρατών και των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών αποχώρησαν το βράδυ του Σαββάτου από τη σύσκεψη σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Ωστόσο, στις 2:40 π.μ. τοπική ώρα της Κυριακής, περισσότερο από 30 ώρες μετά την προγραμματισμένη λήξη, η συμφωνία εγκρίθηκε από σχεδόν 200 χώρες.
«Πολλοί αμφισβήτησαν ότι το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να φέρει αποτέλεσμα. Αμφέβαλαν ότι θα υπάρξει συμφωνία. Και έκαναν λάθος και στα δύο», δήλωσε ο πρόεδρος της COP29, Μουχτάρ Μπαμπάγεφ, βετεράνος της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας του Αζερμπαϊτζάν.
Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε ότι θέτει τα θεμέλια πάνω στα οποία πρέπει να χτίσουμε.
«Ήλπιζα σε ένα πιο φιλόδοξο αποτέλεσμα για την αντιμετώπιση της μεγάλης πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε», είπε ο κ. Γκουτέρες, εκφράζοντας ανάμεικτα συναισθήματα για το περιεχόμενο της συμφωνίας και καλώντας τις κυβερνήσεις να συνεχίσουν τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
«Τα Ηνωμένα Έθνη είναι μαζί σας. Ο αγώνας μας συνεχίζεται και δεν θα τα παρατήσουμε ποτέ», διεμήνυσε.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση, οι ΗΠΑ και άλλες πλούσιες χώρες που μετείχαν στην COP29, συμφώνησαν να αυξήσουν τις δωρεές και τα δάνεια προς τις αναπτυσσόμενες χώρες από 100 δισ. δολάρια σε «τουλάχιστον 300 δισ. δολάρια» ετησίως μέχρι το 2035.
Τα χρήματα προορίζονται για την αντιμετώπιση πλημμυρών, καύσωνα και ξηρασίας. Αλλά και για να επενδύσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες σε μορφές ενέργειας με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα – αντί να αναπτύξουν τις οικονομίες τους με καύση άνθρακα και πετρελαίου, όπως έκαναν χώρες της Δύσης για περισσότερο από έναν αιώνα.
Οι Ευρωπαίοι, οι κορυφαίοι χορηγοί χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, δεν ήταν διατεθειμένοι να υπερβούν αυτό το ποσό σε μια περίοδο δημοσιονομικής σύσφιξης και πολιτικής αναταραχής. Θεωρούν όμως ότι συνέβαλαν σε μια απόφαση ιστορικής σημασίας. «Η COP29 θα μείνει στην Ιστορία ως απαρχή μιας νέας εποχής στη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο Επίτροπος Βόπκε Χούκστρα.
Αλλά η συμφωνία άφησε μια πικρή γεύση σε αρκετούς συμμετέχοντες στην COP29. Οι φτωχότερες χώρες του κόσμου και νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού, της Καραϊβικής και της Αφρικής ζητούσαν τα διπλάσια χρήματα, αν όχι περισσότερα.
«Καμία χώρα δεν πήρε όλα όσα ήθελε, φεύγουμε από το Μπακού έχοντας μπροστά μας πολλή δουλειά. Δεν είναι ώρα για θριαμβολογίες», δήλωσε ο επικεφαλής του ΟΗΕ για το Κλίμα, Σάιμον Στιλ.
Ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε τη συμφωνία στη διάσκεψη του Μπακού, κάνοντας λόγο για «σημαντικό βήμα» στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ενώ δεσμεύτηκε πως η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει τη δράση της παρά τον σκεπτικισμό που έχει εκφράσει ο διάδοχός του στον Λευκό Οίκο, Ντόναλντ Τραμπ.
«Παρότι ορισμένοι επιδιώκουν να αρνηθούν ή να καθυστερήσουν την εν εξελίξει επανάσταση της πράσινης ενέργειας στην Αμερική και ανά τον κόσμο, κανείς δεν μπορεί να την αντιστρέψει – κανείς», δήλωσε ο κ. Μπάιντεν.
«Απογοητευτική» και «κατώτερη των προκλήσεων» χαρακτήρισε τη συμφωνία η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης της Γαλλίας Ανιές Πανιέ-Ρινασέ. Παρά τα βήματα προόδου που έγιναν – συμπεριλαμβανομένου του τριπλασιασμού της χρηματοδότησης για τις φτωχότερες χώρους του κόσμου οι οποίες απειλούνται περισσότερο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής –, η διάσκεψη του Μπακού χαρακτηρίστηκε από «πραγματική αποδιοργάνωση και έλλειψη ηγεσίας εκ μέρους της αζερικής προεδρίας», δήλωσε η υπουργός στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).
Η εκπρόσωπος των 45 φτωχότερων χωρών του κόσμου κατήγγειλε την «όχι αρκετά φιλόδοξη» συμφωνία. «Το ποσό που προτάθηκε είναι απελπιστικά μικρό. Είναι αμελητέο», υποστήριξε η Λίλα Ναντάν από την Ινδία, επικρίνοντας την αζερική προεδρία της COP29
Τι προβλέπει η τελική συμφωνία
Η COP29 επικεντρώθηκε στη χρηματοδότηση, ένα κρίσιμο ζήτημα για την κλιματική αλλαγή, αλλά και μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις, σε πολιτικό επίπεδο. Οι ανεπτυγμένες χώρες, οι οποίες φέρουν τη συντριπτική ευθύνη για την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής διαχρονικά, είχαν δεσμευτεί το 2009 να παρέχουν $100 δισεκατομμύρια ετησίως στις αναπτυσσόμενες χώρες μέχρι το 2020. Αυτή η υπόσχεση, η οποία επίσης θεωρούνταν εξαιρετικά ανεπαρκής, άρχισε να τηρείται μόλις το 2022, δύο χρόνια μετά την προθεσμία.
Στο Μπακού, το μεγάλο ζητούμενο ήταν η συμφωνία για έναν νέο χρηματοδοτικό στόχο. Η νέα συμφωνία που εγκρίθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής απαιτεί από τις πλούσιες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών κρατών, να παρέχουν στις αναπτυσσόμενες $300 δισεκατομμύρια ετησίως μέχρι το 2035. Το ποσό αυτό θα προέρχεται από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια.
Αν και η συμφωνία αναφέρεται σε μια ευρύτερη φιλοδοξία για την αύξηση του ποσού σε $1,3 τρισεκατομμύρια, οι αναπτυσσόμενες χώρες επιθυμούσαν οι πλούσιες χώρες να αναλάβουν ένα πολύ μεγαλύτερο μερίδιο της χρηματοδότησης. Ζήτησαν, επίσης, τα κεφάλαια να παρέχονται κυρίως υπό τη μορφή επιχορηγήσεων και όχι δανείων, καθώς φοβούνται πως έτσι θα υπερχεωθούν.
Η ομάδα G77 των αναπτυσσόμενων χωρών είχε ζητήσει χρηματοδότηση ύψους $500 δισεκατομμυρίων, αλλά οι ανεπτυγμένες χώρες απέρριψαν μεγαλύτερα ποσά, επικαλούμενες τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες.
«Φτάσαμε στο όριο μεταξύ αυτού που είναι πολιτικά εφικτό σήμερα στις ανεπτυγμένες χώρες και αυτού που θα έκανε τη διαφορά στις αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε ο Avinash Persaud, ειδικός σύμβουλος για την κλιματική αλλαγή στον Πρόεδρο της Διαμερικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης.
Υπήρξε επίσης πίεση για συμμετοχή των πλουσιότερων αναδυόμενων οικονομιών, όπως η Κίνα και η Σαουδική Αραβία, στο πακέτο χρηματοδότησης για το κλίμα. Ωστόσο, η συμφωνία περιορίζεται στο να «ενθαρρύνει» τις αναπτυσσόμενες χώρες να κάνουν εθελοντικές συνεισφορές, χωρίς να τους επιβάλλει καμία υποχρέωση.
Ο Li Shuo, διευθυντής του China Climate Hub στο Asia Society Policy Institute, χαρακτήρισε τη συμφωνία «έναν ελαττωματικό συμβιβασμό» που αντικατοπτρίζει «το δύσκολο γεωπολιτικό τοπίο στο οποίο βρίσκεται ο κόσμος σήμερα».
Αναλυτικά όλες οι αποφάσεις που περιλαμβάνει η συμφωνία στον παρακάτω σύνδεσμο:https://unfccc.int/documents
