Μεγάλο θέμα για το project της Αστυπάλαιας, που «τρέχουν» η ελληνική κυβέρνηση και η Volkswagen για την ηλεκτροκίνηση, φιλοξένησε η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt.
Σύμφωνα με την ανταπόκριση του Gerd Höhler από την Αθήνα, στην Αστυπάλαια οι τουρίστες θαυμάζουν το γραφικό λιμάνι, τα ασβεστωμένα σπίτια και το ενετικό φρούριο. Ο Herbert Diess, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Volkswagen, βλέπει κάτι διαφορετικό. Γι’ αυτόν, το ειδυλλιακό νησί του Αιγαίου είναι «ένα εργαστήριο του μέλλοντος για τον αποκαρβονισμό στην Ευρώπη».
Στο πλαίσιο ενός πιλοτικού έργου, η VW θα συνεργαστεί με την ελληνική κυβέρνηση για να μετατρέψει τα επόμενα πέντε χρόνια την Αστυπάλαια σε ένα έξυπνο, βιώσιμο νησί. «Ερευνούμε εδώ σε πραγματικό χρόνο τι παρακινεί τους ανθρώπους να στραφούν στην ηλεκτρονική κινητικότητα και ποια κίνητρα χρειάζονται για τη μετάβαση σε έναν βιώσιμο τρόπο ζωής», δήλωσε ο Diess την Τετάρτη το απόγευμα κατά την επίσημη έναρξη του έργου.
Περίπου 1.300 άνθρωποι ζουν στην Αστυπάλαια. Στο νησί των 96 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο νότιο Αιγαίο κινούνται περίπου 1.500 μηχανοκίνητα οχήματα, κατά το 1/3 αυτοκίνητα και κατά τα 2/3 δίτροχα -όλα με κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Τώρα ολόκληρος ο στόλος των οχημάτων στο νησί θα αντικατασταθεί από ηλεκτρικά οχήματα. Παράλληλα δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ιδιωτικών και δημοσίων σταθμών φόρτισης. Τα οχήματα λειτουργούν με πράσινο ηλεκτρικό ρεύμα από ηλιακούς σταθμούς και ανεμογεννήτριες.
Σήμερα το νησί εξακολουθεί να παράγει τον ηλεκτρισμό του από τέσσερις γεννήτριες ντίζελ. Δεν παράγουν μόνο ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και σχεδόν 5.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Στόχος του έργου είναι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα του νησιού κατά 80% και του ενεργειακού κόστους κατά 30% έως το 2026.
Τον περασμένο Νοέμβριο, η ελληνική κυβέρνηση και η Volkswagen υπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης για την υλοποίηση του έργου. Χθες ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο επικεφαλής της VW Diess έδωσαν στην Αστυπάλαια το επίσημο σήμα εκκίνησης του έργου.
Ο Μητσοτάκης επαίνεσε την «μοναδική συνεργασία με τη Volkswagen, έναν από τους πιο δυναμικούς και καινοτόμους κατασκευαστές αυτοκινήτων στον κόσμο». Η Αστυπάλαια είναι ένα «πεδίο δοκιμών για την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια: Με ενεργειακή αυτάρκεια που θα παράγεται από την φύση».
Ο Μητσοτάκης υπενθύμισε στην ομιλία του ότι η Αστυπάλαια είναι γνωστή ως το νησί των πεταλούδων. Το περίγραμμά της, όπως φαίνεται σε δορυφορικές εικόνες και χάρτες, μοιάζει με πεταλούδα. Η πεταλούδα είναι μια καλή απεικόνιση της ευπάθειας του πλανήτη, ο οποίος απειλείται από την Κλιματική Αλλαγή. «Δεν έχουμε χρόνο, πρέπει να δράσουμε γρήγορα», προειδοποίησε ο Πρωθυπουργός.
Το έργο αποτελεί μέρος του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Greece 2.0», με το οποίο η χώρα επιδιώκει μετά την πανδημία να θέσει τις βάσεις για κλιματική ουδετερότητα και ψηφιοποίηση. Πριν από λίγες εβδομάδες, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα επιταχύνει την κατάργηση της παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα από το 2028 στο 2025. «Αυτό που κάνουμε στην Αστυπάλαια οδηγεί σε έναν κόσμο που θα είναι πιο πράσινος, πιο καθαρός και πιο βιώσιμος», δήλωσε ο Μητσοτάκης.
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Strathclyde στην Σκωτία και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου υποστηρίζουν το έργο στην Αστυπάλαια με μια συνοδευτική μελέτη. Στόχος της είναι κυρίως να καταγράψει τις αντιδράσεις του τοπικού πληθυσμού, αλλά και των περίπου 70.000 τουριστών που επισκέπτονται την Αστυπάλαια το καλοκαίρι.
Από ελληνικής πλευράς το έργο συντονίζει ο Υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την Οικονομική Διπλωματία. Επιλέχθηκε η Αστυπάλαια, δήλωσε ο Φραγκογιάννης, γιατί «σε αυτό το διαχειρίσιμου μεγέθους νησί είμαστε σε θέση να αλλάξουμε εντελώς το ενεργειακό σύστημα και τις δυνατότητες κινητικότητας και να παρατηρήσουμε πώς το έργο αλλάζει την κοινότητα».
Μεγάλα νησιά, όπως η Κρήτη ή η Ρόδος, δεν θα ήταν δυνατόν να επιλεγούν για λόγους κόστους, όπως και τα πολύ μικρά νησιά, καθώς το αποτέλεσμα δεν θα ήταν αντιπροσωπευτικό. «Η Αστυπάλαια έχει το σωστό μέγεθος με τους 1.300 κατοίκους της, το οδικό δίκτυο επαρκεί για την δοκιμή ηλεκτρικών οχημάτων και υπηρεσιών κινητικότητας».
Ο επικεφαλής της VW Diess παρέδωσε χθες τα τέσσερα πρώτα ηλεκτρικά οχήματα τύπου ID.3 και ID.4. Θα χρησιμοποιηθούν από τοπικές Αρχές, όπως η αστυνομία, ο Δήμος και το Λιμενικό.
Με ένα όχημα τύπου ID.4 μετακινήθηκε στο νησί ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης, το οποίο με αυτήν την ευκαιρία βίωσε για πρώτη φορά επίσκεψη Πρωθυπουργού, όπως διαπίστωσε με ευγνωμοσύνη ο Δήμαρχος Νίκος Κομηνέας. Η πώληση ηλεκτρικών αυτοκινήτων VW σε ιδιώτες θα ξεκινήσει στα τέλη Ιουνίου. Οι πρώτοι δώδεκα σταθμοί φόρτισης είναι ήδη σε ισχύ.
Η πολιτεία ενισχύει την μετάβαση με γενναιόδωρα κίνητρα: Η αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην Αστυπάλαια επιδοτείται με 40% και έως 12.000 Ευρώ, ενώ τα ηλεκτρικά ταξί με έως και 15.000 Ευρώ. Είναι το διπλάσιο αυτού που προβλέπεται στην Ελλάδα όσον αφορά γενικά την χρηματοδότηση για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα.
Οι τέσσερις ελληνικές εμπορικές τράπεζες χρηματοδοτούν την υπόλοιπη τιμή της αγοράς. Εκτός αυτού, οι κάτοικοι της Αστυπάλαιας που βγάζουν εκτός κυκλοφορίας τους κινητήρες εσωτερικής καύσης θα λάβουν πριμοδότηση απόσυρσης ύψους 3.000 Ευρώ, ενώ οι ιδιοκτήτες ταξί έως και 4.500 Ευρώ.
Το σχέδιο της έξυπνης κινητικότητας στην Αστυπάλαια βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες. Εκτός από την αντικατάσταση των κινητήρων εσωτερικής καύσης με ηλεκτρικά οχήματα και τη μετατροπή της τοπικής τροφοδοσίας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το τρίτο στοιχείο είναι οι υπηρεσίες κοινής χρήσης αυτοκινήτων και διαμοιρασμού των διαδρομών, οι οποίες αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό των δημόσιων μεταφορών στο νησί.
Έτσι, τα δύο παλιά δημόσια λεωφορεία, τα οποία μέχρι τώρα πηγαίνουν μόνο σε μερικές περιοχές του νησιού, θα αντικατασταθούν από ηλεκτρικά λεωφορεία που θα κινούνται εν ανάγκη σε όλες τις τοποθεσίες του νησιού 24 ώρες την ημέρα. Το προγραμματισμένο έξυπνο σύστημα κοινής χρήσης αυτοκινήτων και μοτοσικλετών θα εξοικονομήσει πόρους και θα διασφαλίσει ότι τα οχήματα θα χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά.
Με αυτόν τον τρόπο, οι σχεδιαστές του έργου ελπίζουν να μειώσουν τον στόλο από 1.500 οχήματα σε λιγότερα από 1.000. Ο τέταρτος πυλώνας του σχεδίου είναι οι επιτόπιες δοκιμές για αυτόνομη οδήγηση. Για να γίνει αυτό, το οδικό δίκτυο των 70 χιλιομέτρων του νησιού θα πρέπει πρώτα να συντηρηθεί.
Από πλευράς Volkswagen είναι υπεύθυνος ο Maik Stephan, ως επικεφαλής του Business Development. «Στην Αστυπάλαια θέλουμε να δείξουμε και να δοκιμάσουμε πώς λειτουργεί η δικτυωμένη, φιλική προς το κλίμα και ηλεκτρικά αποδοτική κινητικότητα», δήλωσε ο Stephan. «Θέλουμε να μάθουμε ποια απήχηση θα έχουν οι λύσεις, αλλά επίσης αναγνωρίζουμε δυσκολίες και εμπόδια».
Το υψηλόβαθμο στέλεχος της VW επαίνεσε την συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση. Συμμετέχουν πέντε Υπουργεία, περιφερειακές Αρχές και ο Δήμος. «Εργαζόμαστε μαζί, η συνεργασία είναι πιο επαγγελματική και εποικοδομητική από αυτήν που έχω ζήσει ποτέ με άλλες κυβερνήσεις», λέει ο Stephan.
Το σχέδιο δεν θα περιοριστεί στην Αστυπάλαια. Η Χάλκη θα επιλεγεί ως το επόμενο «πράσινο και έξυπνο νησί». Το νησί των 37 τετραγωνικών χιλιομέτρων βρίσκεται στα δυτικά της Ρόδου και έχει περίπου 500 μόνιμους κατοίκους. Εκεί η κυβέρνηση προτίθεται να εφαρμόσει ένα παρόμοιο πιλοτικό έργο σε συνεργασία με την γαλλική μάρκα αυτοκινήτων Citroen, την κατασκευαστική εταιρεία Vinci και την εταιρεία Akuo Greece, η οποία ειδικεύεται στην κλιματικά ουδέτερη παραγωγή ενέργειας. Η συμφωνία θα μπορούσε να υπογραφεί ακόμα και τον Ιούνιο.