InCommOn: Όταν η κυκλική οικονομία συναντά τις… γειτονιές

Το όραμά τους είναι να ευαισθητοποιήσουν και να ενεργοποιήσουν την κοινότητα -πολίτες, φορείς, επιχειρήσεις- προς πιο κυκλικές γειτονιές και πόλεις σε μια περίοδο που η αντικατάσταση του γραμμικού μοντέλου παραγωγής-κατανάλωσης-απόρριψης είναι μονόδρομος. Για να το πετύχουν αυτό τα μέλη της InCommOn, μιας ομάδας ανθρώπων στη Θεσσαλονίκη που μοιράζονται κυκλικές… ευαισθησίες, εφαρμόζουν τις δράσεις τους στη μικρή κλίμακα της γειτονιάς, θέλοντας να δουν τα αποτελέσματα στην καθημερινότητα, αλλά και να εμπνεύσουν όλο και περισσότερους ανθρώπους να υιοθετήσουν μια άλλη περιβαλλοντική προσέγγιση στη ζωή τους.

Προς αυτή την κατεύθυνση μία από τις δράσεις της InCommOn είναι το ΚάΦσιμο, ένα πρότζεκτ που ξεκίνησε το 2019 από το Κιλκίς, επεκτάθηκε στη συνέχεια το 2020 στη Θεσσαλονίκη και πλέον συνεχίζει το ταξίδι του στην Αθήνα. Το πρότζεκτ αυτό είχε εξαρχής την λογική της ευαισθητοποίησης και ενεργοποίησης των επαγγελματιών της εστίασης γύρω από τη διαχείριση των υπολειμμάτων του καφέ. Οι άνθρωποι της InCommOn άρχισαν να γυρίζουν με το ηλεκτροκίνητο βαν τους και να συγκεντρώνουν τα υπολείμματα καφέ, τα ανακύκλωναν και ένα μέρος το κατηύθυναν για χρήση εδαφοβελτιωτική και το υπόλοιπο για την παραγωγή βιοκαυσίμου, πέλλετ, σε συνεργασία με τη Συνεταιριστική Ενεργειακή Κοινότητα Καρδίτσας. Χαρακτηριστικό είναι πως σήμερα ένα νηπιαγωγείο της Καρδίτσας θερμαίνεται από πέλλετ που δημιουργήθηκαν από τα υπολείμματα καφέ του πρότζεκτ ΚάΦσιμο. Ουσιαστικός στόχος όμως της δράσης ήταν να εκπαιδευθούν οι επαγγελματίες της εστίασης να ξεχωρίζουν το πολύτιμο αυτό υπόλειμμα και να προετοιμαστούν ενόψει της άφιξης των καφέ κάδων στην πόλη, υιοθετώντας μια διαφορετική προσέγγιση στη διαχείριση των οργανικών υπολειμμάτων, που μπορούν να αποδειχθούν θησαυρός.

Αυτή η μεθοδολογία που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του πρότζεκτ εφαρμόζεται σε δήμους και τοπικούς φορείς, σε γειτονιές door to door με αιχμή την εστίαση και σε γειτονιές με την τοποθέτηση κεντρικών κάδων. Για την ώρα η InCommOn διαθέτει έναν κάδο στην έδρα της στην Άνω Πόλη και έναν στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Η εφαρμογή του καΦσίμου έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα μέσα από τη συστηματική εκπαίδευση και την ηλεκτροκινούμενη συλλογή του υπολείμματος καφέ από χώρους εστίασης, αλλά και νοικοκυριά: 1.700.000 κούπες καφέ έχουν ανακυκλωθεί, 34 τόνοι έχουν συλλεχθεί και εκτραπεί από τη χωματερή, 155 τόνοι CO2eq έχουν εξοικονομηθεί, 118 επιχειρήσεις έχουν υιοθετήσει πιο κυκλικές διαδικασίες, κάνοντας μη αναστρέψιμη συνήθεια τη Διαλογή στην Πηγή, 474 ιδιοκτήτες και υπάλληλοι καφετεριών έχουν εκπαιδευθεί μέσα από την πράξη και ανακυκλώνουν τον καφέ, 13.000 άτομα έχουν ενημερωθεί και 5.200 άτομα έχουν συμμετάσχει σε δράσεις. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το 93% των συμμετεχόντων δηλώνει ότι είναι έτοιμο να κάνει διαλογή στην πηγή και να χρησιμοποιήσει τον καφέ κάδο για τα οργανικά υπολείμματα της επιχείρησής του και έχει κατανοήσει πλήρως τους κανόνες και την αναγκαιότητα ορθής χρήσης του.

Δράσεις που φέρνουν την κοινότητα στο επίκεντρο

Η InCommOn όμως τρέχει πολλά παράλληλα πρότζεκτ. Κάποια από αυτά είναι το FoodTreasure, πρόγραμμα για την εκπαιδευτική κοινότητα, και το πρότζεκτ Κύκλος, που είναι το εργαστήριό της στην Άνω Πόλη και το οποίο μελετά στην πράξη πώς μια γειτονιά μπορεί να γίνει πιο κυκλική μέσα από διάφορες εφαρμογές, όπως: ο συνοικιακός κομποστοποιητής στην πλατεία Κουλέ Καφέ, ο κάδος για τα οικιακά υπολείμματα, το Library of Things, μια δανειστική εργαλειοθήκη που προωθεί το δικαίωμα της επισκευής –καταλυτικού σταδίου της κυκλικής οικονομίας- και τα Repair Cafe μια φορά τον μήνα, όπου ένας ειδικός δείχνει πώς μπορεί κάτι χαλασμένο να επισκευασθεί και εμφυσεί στους παρευρισκόμενους τη φιλοσοφία της επισκευής.