Οι τέσσερις βασικοί δείκτες της κλιματικής αλλαγής έσπασαν νέα ρεκόρ το 2021 γνωστοποίησε ο ΟΗΕ και προειδοποίησε πως «το παγκόσμιο σύστημα ενέργειας οδηγεί την ανθρωπότητα στην καταστροφή».
Η συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου, η άνοδος του επιπέδου των ωκεανών, η θερμοκρασία και η οξίνιση των ωκεανών έφτασαν σε νέα επίπεδα ρεκόρ την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με την έκθεση για την «Κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος το 2021» που συνέταξε ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO).
Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες «η έκθεση αυτή αποτελεί μια ζοφερή λιτανεία της αποτυχίας της ανθρωπότητας να αντιμετωπίσει την κλιματική απορρύθμιση». «Τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν αδιέξοδο από περιβαλλοντική και οικονομική άποψη» πρόσθεσε.
«Το μόνο βιώσιμο μέλλον είναι το ανανεώσιμο»
«Το παγκόσμιο σύστημα ενέργειας είναι κατεστραμμένο και μας φέρνει ολοένα και πιο κοντά στην κλιματική καταστροφή», προειδοποίησε ο ίδιος όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ζητώντας «να τερματιστεί η μόλυνση από τα ορυκτά καύσιμα και να επιταχυνθεί η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προτού καεί το μοναδικό μας σπίτι».
«Το μόνο βιώσιμο μέλλον είναι το ανανεώσιμο. Τα καλά νέα είναι ότι η σανίδα σωτηρίας βρίσκεται μπροστά μας. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια είναι ήδη διαθέσιμες και στις περισσότερες περιπτώσεις πιο φθηνές από τον άνθρακα και τα άλλα ορυκτά καύσιμα. Αν δράσουμε όλοι μαζί, η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να αναχθεί στο ειρηνευτικό σχέδιο του 21ου αιώνα», εκτίμησε ο Γκουτέρες.
«Το κλίμα μας αλλάζει μπροστά στα μάτια μας»
Ο WMO επεσήμανε ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα προκαλεί αλλαγές στη Γη, τους ωκεανούς και την ατμόσφαιρα, με βλαβερές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα.
Η έκθεση επιβεβαίωσε ότι τα επτά προηγούμενα χρόνια ήταν τα πιο ζεστά που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Το 2021 είναι μια από τις πιο ζεστές χρονιές που έχουν καταγραφεί ποτέ, με την παγκόσμια θερμοκρασία να ξεπερνά κατά μέσο όρο κατά 1,1 βαθμό Κελσίου αυτή της προβιομηχανικής εποχής.
«Το κλίμα μας αλλάζει μπροστά στα μάτια μας», δήλωσε ο επικεφαλής του WMΟ Πέτερι Τάαλας.
«Η ζέστη που παγιδεύεται από τα αέρια του θερμοκηπίου που οφείλονται στον άνθρωπο θα ζεσταίνει τον πλανήτη για πολλές γενιές στο μέλλον. Η άνοδος του επιπέδου των θαλασσών, η ζέστη και η οξίνιση των ωκεανών θα συνεχιστούν για πολλές εκατοντάδες χρόνια αν δεν βρεθούν τρόποι να εξαλειφθεί ο άνθρακας από την ατμόσφαιρα», πρόσθεσε.
Υπερθέρμανση
Οι τέσσερις δείκτες - κλειδί της κλιματικής αλλαγής «συνθέτουν μια εικόνα ενός κόσμου που υπερθερμαίνεται», σημειώνει η έκθεση.
Η συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου έσπασε νέο επίπεδο ρεκόρ το 2020, με το διοξείδιο του άνθρακα να φτάνει τα 413,2 μικροσωματίδια ανά εκατομμύριο (ppm) παγκοσμίως, αύξηση 149% σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Τα δεδομένα δείχνουν ότι τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα εξακολούθησαν να αυξάνουν το 2021 και στις αρχές του 2022.
Εξάλλου και το μέσο επίπεδο της θάλασσας αυξήθηκε για να φτάσει το 2021 σε νέο ρεκόρ, αφού αυξανόταν κατά μέσο όρο 4,5 χιλιοστόμετρα ετησίως από το 2013 ως το 2021.
Η θερμοκρασία των ωκεανών επίσης ανέβηκε, φτάνοντας σε επίπεδο ρεκόρ πέρυσι και ξεπερνώντας το ρεκόρ του 2020.
Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι η τρύπα στο στρώμα του όζοντος στην Ανταρκτική είναι «εξαιρετικά βαθιά και εκτεταμένη», φτάνοντας τα 24,8 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα το 2021.
Ο Γκουτέρες πρότεινε πέντε δράσεις προκειμένου να δοθεί ώθηση στη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: «να τερματιστούν οι επιδοτήσεις για τα ορυκτά καύσιμα, να τριπλασιαστούν οι επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, να καταργηθεί η γραφειοκρατία, να διασφαλιστεί ο εφοδιασμός πρώτων υλών για τις τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να χαρακτηριστούν αυτές οι τεχνολογίες παγκόσμια, δημόσια αγαθά, διαθέσιμα ελεύθερα.
Η κύρια ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού- WMO “Κατάσταση Παγκόσμιου Κλίματος 2021-State of the Global Climate 2021- παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με κλιματικούς δείκτες όπως οι θερμοκρασίες, η θερμότητα των ωκεανών, η οξίνιση των ωκεανών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, οι πάγοι της θάλασσας και οι ακραίες καιρικές συνθήκες. Ένα τμήμα της είναι αφιερωμένο στις επιπτώσεις στη βιώσιμη ανάπτυξη, την επισιτιστική ασφάλεια, τον εκτοπισμό και τα οικοσυστήματα.
Η έκθεση
Η έκθεση του WMO State of the Global Climate το 2021 επιβεβαίωσε ότι τα τελευταία επτά χρόνια ήταν τα θερμότερα επτά χρόνια που έχουν καταγραφεί. Το 2021 ήταν «μόνο» ένα από τα επτά θερμότερα λόγω της εκδήλωσης του φαινομένου La Niña στην αρχή και στο τέλος του έτους. Αυτό είχε μια προσωρινή επίδραση ψύξης, αλλά δεν ανέτρεψε τη συνολική τάση της αύξησης της θερμοκρασίας. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία το 2021 ήταν περίπου 1,11 (± 0,13) °C πάνω από τον μέσο όρο της προβιομηχανικής περιόδου 1850-1900.
- Οι συγκεντρώσεις αερίων θερμοκηπίου έφτασαν σε νέο παγκόσμιο υψηλό το 2020, όταν η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) έφτασε τα 413,2 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm) παγκοσμίως, ή το 149% των προβιομηχανικών επιπέδων. Τα δεδομένα από συγκεκριμένες τοποθεσίες δείχνουν ότι οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται το 2021 και στις αρχές του 2022, με τον μηνιαίο μέσο όρο CO2 στη Mona Loa στη Χαβάη να φτάνει τα 416,45 ppm τον Απρίλιο του 2020, τα 419,05 ppm τον Απρίλιο του 2021 και τα 420,23 ppm τον Απρίλιο του 2022.
Παγκόσμια μέσo κλάσμα συγκεντρώσεων (mole) για το διάστημα από 1984 έως 2020, σε μέρη ανά εκατομμύριο για το CO2 (αριστερά), σε μέρη ανα δισεκατομμύριο για το CH4 (κέντρο) και σε μέρη ανα δισεκατομμύριο για το υποξείδιο του αζώτου (Ν2O) (δεξιά). Η κόκκινη γραμμή αναπαριστά τη μηνιαία μέση τιμή του ποσοστού συγκεντρώσεων χωρις τις εποχιακές παραλλαγές. Οι κουκκίδες και η γραμμή δείχνουν τους μέσους όρους
Κάτω σειρά: Τα ποσοστά ανάπτυξης που αντιπροσωπεύουν διαδοχικές αυξήσεις του ετήσιου μέσου ποσοστού συγκεντρώσεων φαίνονται ως γκρίζες στήλες σε μέρη ανά εκατομμύριο ετησίως για το CO2 (αριστερά), σε μέρη ανα δισεκατομμύριο ετησίως για το CH4 (κέντρο) και σε μέρη ανα δισεκατομμύριο ετησίως για το υποξείδιο του αζώτου (Ν2Ο) (δεξιά).
Πηγή: WMO Global Atmosphere Watch
- Η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας έφτασε σε νέο υψηλό το 2021, αφού αυξήθηκε κατά μέσο όρο 4,5 mm ετησίως την περίοδο 2013-2021. Αυτό είναι υπερδιπλάσιο από το ποσοστό μεταξύ 1993 και 2002 και οφείλεται κυρίως στην επιταχυνόμενη απώλεια μάζας πάγου από τα στρώματα πάγου. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις για εκατοντάδες εκατομμύρια κατοίκους των παράκτιων περιοχών και αυξάνει την ευπάθεια από τους τροπικούς κυκλώνες.
Πηγή: AVISO altimetry (https://www.aviso.altimetry.fr).
- Η θερμότητα των ωκεανών έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ. Τα ανώτερα βάθη των 2000 μέτρων από την επιφάνεια των ωκεανών συνέχισαν να θερμαίνονται το 2021 και αναμένεται ότι θα συνεχίσει να θερμαίνονται στο μέλλον – μια αλλαγή που είναι μη αναστρέψιμη σε κλίμακες εκατονταετίας έως χιλιετίας. Όλα τα σύνολα δεδομένων συμφωνούν ότι οι ρυθμοί θέρμανσης των ωκεανών παρουσιάζουν μια ιδιαίτερα έντονη αύξηση τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η θερμότητα διεισδύει σε όλο και βαθύτερα επίπεδα. Μεγάλο μέρος των ωκεανών γνώρισαν τουλάχιστον έναν «ισχυρό» θαλάσσιο καύσωνα κάποια στιγμή το 2021.
- Οξίνιση των ωκεανών. Οι ωκεανοί απορροφούν περίπου το 23% των ετήσιων εκπομπών ανθρωπογενούς CO2 στην ατμόσφαιρα. Το διοξείδιο του άνθρακα αυτό αντιδρά με το θαλασσινό νερό και οδηγεί σε οξίνιση των ωκεανών, η οποία απειλεί τους οργανισμούς και τις δομές του οικοσυστήματος, και ως εκ τούτου την επισιτιστική ασφάλεια, τον τουρισμό και την προστασία των ακτών. Καθώς το pH του ωκεανού μειώνεται, η ικανότητά του να απορροφά CO2 από την ατμόσφαιρα μειώνεται επίσης. Η έκθεση της IPCC κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «το pH της ανοιχτής επιφάνειας του ωκεανού είναι τώρα το χαμηλότερο που ήταν εδώ και τουλάχιστον 26.000 χρόνια και οι σημερινοί ρυθμοί αλλαγής του pH είναι άνευ προηγουμένου τουλάχιστον από τότε».
Με πληροφορίες από Climatebook.gr
